یکی از قطعات بسیار مهم در پکیج دیواری منبع انبساط است. خرابی این قطعه می‌تواند باعث نوسانات زیاد فشار شده و عملکرد آبگرمکن را تحت تأثیر قرار دهد. این قطعه در انواع پکیج ایران رادیاتور و آبگرمکن دیواری بوتان وجود دارد و در پشت پکیج، کنار دیوار، قرار می‌گیرد. به‌طوری‌که اگر از بالا به پکیج نگاه کنید می‌توانید قسمت بالایی و شیر سوزنی هوای آن را ببینید. تست منبع انبساط پکیج و شارژ آن از همین‌جا انجام میشود.
آنچه در ادامه می‌خوانیم:
منبع انبساط پکیج چیست؟
در آب‌گرم‌کن‌ها با گرم شدن آب، انبساط رخ داده و حجم آب بیشتر میشود این موضوع باعث تغییر فشار در پکیج میشود. از آنجایی که فشار بیش از اندازه باعث ترکیدگی اتصالات و لوله‌ها میشود، برای جلوگیری از تغییرات فشار زیاد از یک قطعه مستطیل شکل یا دایره شکل با نام منبع انبساط استفاده میشود. این قطعه کاملاً آب‌بندی شده و دسترسی به داخل آن وجود ندارد. اما در داخل آن دو فضای جداگانه وجود دارد که با یک دیواره با نام دیافراگم از یکدیگر جدا می‌شوند.
هرگاه آب گرم شود و حجم آن افزایش پیدا کند، حجم آب داخل منبع انبساط پکیج زیاد شده و به دیافراگم فشار وارد می‌کند. در نتیجه فضای بیشتری در اختیار قسمتی که آب در آن قرار دارد، خواهد بود. به این ترتیب فشار در پکیج از یک حد مشخص بالاتر نمی‌رود.
منبع انبساط چه وظیفه‌ای دارد؟
فرقی نمی‌کند که از پکیج لورچ، پکیج فرولی، پكيج ايساتيس، ایران رادیاتور، بوتان و یا پکیج ایمرگاس استفاده می‌کنید؛ منبع انبساط در تمام پکیج‌ها وجود دارد. وظیفه اصلی منبع انبساط در پکیج تنظیم فشار و جلوگیری از نوسان ناگهانی آن است. در نتیجه اگر حجم آب در مدار گرمایش زیاد شود، منبع انبساط آن را کاهش داده و اگر حجم آب کم شود، منبع انبساط آن را افزایش می‌دهد.
علائم خرابی منبع انبساط پکیج چیست؟
منبع انبساط یکی از قطعات مصرفی در پکیج‌های دیواری است و احتمال دارد در طول زمان حدود دو سال نیاز به تعویض داشته باشد. به‌ویژه در فصل پاییز و زمستان خیلی از افراد با علائم خرابی منبع انبساط پکیج روبه‌رو می‌شوند. رایج‌ترین علامت در زمان خرابی منبع انبساط نوسانات فشار زیاد است.
ممکن است بر اثر خرابی منبع انبساط فشار پکیج موقع گرم شدن آب، بسیار زیادتر از حد معمول بالا رود و با سرد شدن آن به حالت اولیه یا پایین‌تر برگردد. حتی ممکن است فشار در زمان روشن بودن مدار آن‌قدر زیاد شود که شیر اطمینان پکیج وارد عمل شده و برای کاهش فشار مقدار از آب را از مدار خارج کند. در این صورت بعد از خاموشی فشار آن‌قدر افت پیدا می‌کند که باعث خاموش شدن دستگاه میشود.
دلایل خرابی منبع انبساط پکیج چیست؟
دلایل مختلفی در خراب شدن منبع انبساط پکیج مؤثر هستند. در صورت ایجاد یک سوراخ در تیوب داخلی منبع آب به داخل تیوب نفوذ پیدا کرده و منبع انبساط خراب میشود. ممکن است به‌مرورزمان و بر اثر رطوبت منبع انبساط زنگ‌زده و سوراخ شود. وجود مواد شیمیایی تصفیه نشده در آب هم می‌تواند باعث سوراخ شدن منبع شود. به طور معمول راه‌حل برطرف کردن خرابی منبع انبساط تنها تعویض آن است. اما در صورتی که گاز منبع کم شده باشد و منبع سالم باشد، می‌توانید با شارژ دوباره آن مشکل را برطرف کنید.
به طور معمول در صورت بروز نوسانات شدید فشار (بیشتر از ۰.۵ بار) اولین مسئله‌ای که مورد بررسی قرار می‌گیرد منبع انبساط است. هرچند موارد دیگری هم می‌تواند باعث بروز این مشکل شود. اگر منبع انبساط را طبق روندی که در ادامه خواهیم گفت تست کردید و از سلامت آن مطمئن شدید می‌توانید سایر قطعات مانند پمپ پکیج، شیر پرکن یا گرفتگی شیلنگ اتصال بر اثر جرم و رسوب. اگر شیلنگ منبع گرفتگی داشت می‌توانید آن را با سرکه بشویید تا باز شود. اما اگر مشکل از این قسمت هم نبود پیشنهاد می‌کنیم از یک تعمیرکار متخصص برای برطرف کردن مشکل کمک بگیرید. زیرا ممکن است تشخیص مشکل از پیچیده‌تر و تخصصی‌تر باشد.
چطور منبع انبساط را تست کنیم؟
اولین مرحله تست منبع این است که ببینیم جایی از منبع انبساط نشتی و چکه کردن آب وجود ندارد. سپس باید ببینیم منبع انبساط دستگاه باد دارد. برای بررسی این موضوع از بالا پکیج را باز کرده تا به شیر سوزنی هوا دسترسی پیدا کنیم. حالا در شیر سوزنی را باز می‌کنیم و با یک وسیله مانند پیچ گوشتی سوزن آن را فشار می‌دهیم. با این کار باید مقداری هوا از شیر سوزنی خارج شود.
خارج شدن هوا از شیر سوزنی نشانه‌ای از سالم بودن منبع است؛ اما برای آنکه مطمئن شویم هیچ سوراخی در منبع وجود ندارد، باید تمام هوای منبع را خارج کرده و مطمئن شویم که هیچ آبی از شیر سوزنی بیرون نمی‌آید. برای این کار باد منبع را به طور کامل خالی می‌کنیم. در این حالت فشارسنج پکیج روی عدد صفر قرار می‌گیرد. حالا شیرپرکن را باز می‌کنیم تا بار فشارسنج به عدد 1 برسد. یک بار دیگر سوزن شیر سوزنی را به داخل فشار می‌دهیم تا باد موجود خالی شود.
این کار را چند بار دیگر هم تکرار می‌کنیم تا زمانی که دیگر از شیر سوزنی بادی خارج نشود، اما فشار دستگاه روی عددی بالاتر از نیم ایستاده باشد. اگر در تمام این پروسه فقط هوا از داخل منبع انبساط خارج شده و هیچ آبی بیرون نیامد، منبع انبساط سالم است. اما وجود حتی یک قطره آب از سوراخ بودن و خرابی منبع حکایت دارد. وقتی از سالم بودن منبع مطمئن شدیم. فشار دستگاه را خالی کرده و منبع انبساط را شارژ می‌کنیم. در ادامه نحوه شارژ کردن منبع را هم توضیح خواهیم داد.
چطور منبع انبساط را شارژ کنیم؟
نحوه شارژ کردن یا باد زدن منبع انبساط تا حدود شبیه به باد زدن دوچرخه است. بعد از تست منبع یا در صورتی که متوجه علائم باد نداشتن منبع شدیم باید منبع انبساط را شارژ کنیم. طریقه شارژ منبع به این صورت است که ابتدا ورودی آب سرد پکیج را می‌بندیم و شیر پرکن را باز می‌کنیم. سپس دریچه آب گرم را باز می‌کنیم تا آب آب داخل پکیج به طور کامل تخلیه شود.
حالا تلمبه را بر روی شیر سوزنی قرار داده و شروع به باد زدن می‌کنیم. باد زدن را تا جایی ادامه می‌دهیم که فشار باد داخل منبع به حدود ۰.۸ بار (با توجه به مشخصات فنی منبع انبساط) برسد. برای اندازه‌گیری فشار منبع از یک فشارسنج کمک می‌گیریم. بعد از آنکه کمی منبع را باد زدیم گیج فشار را روی شیر سوزنی قرار داده و فشار را می‌سنجیم. اگر فشار از ۰.۸ بار بیشتر بود کمی از هوای منبع را خارج کنید و اگر کمتر بود کمی بیشتر باد بزنید.
چند نکته در مورد منبع انبساط
-
میزان فشار هوای مورد نیاز در منبع به طراحی آن بستگی دارد؛ اما اندازه منبع تأثیری در این عدد ندارد. فشار منبع انبساطی که با هوا پر میشود معمولاً باید بین ۰.۸ تا ۱ بار باشد و فشار منبع انبساطی که با گاز ازت پر میشود باید بین ۰.۷ تا ۱ بار باشد.
-
فشار منبع انبساط را تنها در زمانی اندازه بگیرید که دستگاه خاموش و آب کاملاً سرد است. در غیر این صورت عددی که بر روی فشارسنج می‌بینید درست نخواهد بود.
تعمیر منبع انبساط پکیج
در بسیاری از موارد نوسان زیاد فشار در پکیج نشانه اصلی خرابی منبع انبساط است. برای تست منبع می‌توانید از روشی که در بالا توضیح دادیم استفاده کنید. با این حال ما توصیه می‌کنیم تست و شارژ منبع انبساط پکیج را به یک تکنسین متخصص بسپارید. اگر علت خرابی مواردی مانند شکسته یا پاره شدن دیافراگم، تغییر شکل یا آسیب دیدن منبع یا خرابی شیر سوزنی باشد، معمولاً تنها راهکار تعویض منبع است و ارزش تعمیر ندارد.
منبع انبساط پکیج باید چقدر فشار داشته باشد؟
فشار منبع انبساط پکیج با توجه به مدل منبع و مشخصات فنی آن کمی متفاوت خواهد بود. اما معمولاً در صورت سالم بودن باید بین ۰.۶ تا ۱ بار باشد.
منبع انبساط پکیج چقدر قیمت دارد؟
قیمت منبع انبساط پکیج بسته به اندازه منبع، برند آن و جنس بدنه آن متفاوت است. در تابستان ۱۴۰۳ قیمت این قطعه از حدود ۵۰۰ هزار تومان تا حدود ۲ میلیون تومان متغیر است. در هنگام خرید منبع انبساط به سازگاری آن با دستگاه پکیج دیواری خود توجه کنید.
