10 بازی با ریاضی
مفهوم اعداد
شمارش خیلی مهم است چون به کودکان کمک می کند ترتیب اعداد را حتی قبل از یادگیری شمارش تعداد بیاموزند؛ کودکان باید درکی از اعداد داشته باشند. سه مفهوم مهم در رابطه با اعداد، شمارش یک به یک (یعنی اینکه هرچیز فقط یک بار شمرده می شود)، کاردینالیتی (یعنی آخرین چیزی که شمرده شده، برابر با تعداد کل مجموعه است)، و اصل تغییرناپذیری (چیزها را به هر شکلی که بشماریم-مثلا دایره ای یا در یک ردیف یا پخش شده، تعدادشان تغییری نمی کند) می باشند. در اینجا چند راه برای کمک به درک مفاهیم ابتدایی اعداد معرفی می کنیم.
همه چیزهایی که در طول روز میبینیم را بشماریم. وقتی دکمه های لباس بچه را می بندید، بشماریدشان، یا تعداد پرتقال هایی که در سبد خرید می گذارید، یا تعداد چمگال هایی که برای چیدن میز لازم است، یا تعداد پله هایی که بالا می روید تا به در خانه برسید. با اعداد کوچک تر شروع کنید (از 5 تا بیشتر نشود) و هر زمان کودک آماده بود، اعداد دیگر را اضافه کنید.
چیزهای کوچک را به ردیف بچینید. چند سکه بردارید و از کودک بخواهید بشمارد. پس از آنکه آنها را شمرد، دوباره به صف مرتبشان کنید یا پخش کنید و بگویید دوباره بشمارد. اگر خواست دوباره بشمارد شان تعجب نکنید. اما اگر بدون شمردن دوباره همان عدد را گفت، می دانید که اصل تغییرناپذیری را خوب بلد است.
اشیاء مشابه را پیدا کنید. اگر فرزندتان با شمارش یک به یک مشکل دارد، اشیای پیدا کنید که با هم جور می شوند مثل قاشق و چنگال، لیوان و کاسه، تصویر اسب و گاوچران، و از او بخواهید آنها را با هم جفت کند. وقتی این کار را می کند از او بخواهید هر جفت را بشمارد تا این تصور در ذهنش شکل بگیرد که هر جفت تعدادش با دیگری برابر است.
بازی های فکری که در آنها شمارش دخیل است. بازی های ساده مثل راز جنگل و مار پله یا منچ در فهم قضیه شمارش با تاس و حرکات یکی یکی کمک بسیار بزرگی برای کودکان هستند. در مرحله بعدی می توانید از بازی های پیچیده تر که دو تاس دارند یا باید تعداد را دو برابر کرد، استفاده کنید. بازی های ساده که با پاسور و ورق می شود انجام داد را انتخاب کنید و در ابتدا به شکل ساده و فقط با ورق های 1 تا 5 بازی کنید و یواش یواش سختش کنید. هرکس اعداد بیشتری جمع کند و مجموع اعدادش بیشتر شود، برنده است.
فهم هندسه و فضا
کودکان میتواند در حد پایه ای روابط هندسی و فضایی را از طریق بازی با لگو و دیگر اسباب بازی های ساخت و سازی بفهمند. با این کارها مهارت های هندسی او را تشویق کنید.
اشکالی که در خانه تان هست را یاد بگیرید. یک بازی ساده انجام دهید و اشیائی که در خانه دارید را پیدا کنید، مثل مستطیلی های کلید برق، مربع های پنجره، دایره های ساعت ها، و چیزهایی از این دست.از کودکان بپرسید فرق بین شکل ها چیست (مثلا مثلث سه ضلع به هم چسبیده دارد) و چه چیزی در شکلشان تاثیری ندارد ( مثلا اندازه یا جایی که در آن قرار گرفته اند).
بگویید تصاویر در کجای کتاب قرار گرفته اند. وقتی برایش کتاب داستان می خوانید، از زبان هندسه فضایی استفاده کنید تا جای تصاویر در صحنه را به او بگویید. سوال هایی در ارتباط با این موضوع بپرسید، مثلا "ماه کجاست؟" یا در مورد اندازه ها بپرسید مثل "آیا اسب آبی از میمون بزرگتر است؟ کدام حیوان بزرگتر است؟ کدام حیوان کوچکتر است؟".
نقشه خانه تان را درست کنید. کمی بیشتر زبان هندسی و فضایی را با او تمرین کنید، به گونه ای که کودک بتواند نقشه اتاق خودش یا حیاط خانه را بکشد. بگذارید جای مبلمان، پنجره ها و کمدها، باغچه ها، درختان، و بوته ها را مشخص کند و در این حین از او بپرسید که هرکدام واقعا کجا قرار دارند و چقدر به هم نزدیک اند.
اندازه گیری
انواع مختلفی از اندازه گیری برای یاد گرفتن هست (طول، ارتفاع، وزن، بزرگی، کمیت)، همچنین ابزارهای اندازه گیری زیادی هم وجود دارند. مفهوم اندازه گیری را با کارهای روزمره ادغام کنید.
وقتی آشپزی یا شیرینی پزی می کنید، اندازه گیری کنید. پیمانه ها را از آب یا آرد، و قاشق ها را از عصاره ها پر کنید تا کودکتان با مفهوم عدد صحیح و کسر آشنا شود. از این سوال ها بپرسید "آیا می توانی نصف پیمانه را پر کنی؟ آیا می توانی یک قاشق غذاخوری پر کنی؟".
در سوپرمارکت وزن همه چیز را حدس بزنید. دفعه بعدی که به خواروبار فروشی رفتید، چیزهای مختلف را بردارید و از فرزندتان بپرسید کدام سنگین تر است: "قوطی کنسرو سنگین تر است یا بسته چیپس؟". کودکان می توانند مفاهیم سنگینی و سبکی را یاد بگیرند.
اندازه ها را بر حسب متر و سانتی متر مقایسه کنید. یک وجب دست خودتان و دست او را به کودک نشان دهید و از او بخواهید بگویید کدام بزرگتر است. یک خط کش یا متر بردارید و اندازه همه چیز را با هم مقایسه کنید و بگذارید او تفاوت بین بزرگ و کوچک، و سبک و سنگین را یاد بگیرد.
