آموزش گیتار برای مبتدی ها

مقدمات یادگیری گیتار برای مبتدی ها

چیزهایی که برای یادگیری درسهای گیتار لازم دارید

• یک گیتار با 6 سیم. هرنوع گیتاری خوب است
• یک پیک گیتار. برای شروع پیک اندازه متوسط توصیه می شود. اما هر اندازه دیگری هم باشد تا زمانی که صدای خوبی در بیاورد، مشکلی نیست
• یک صندلی بدون دسته
• مقدار قابل توجهی صبر

آنچه در یک جلسه یاد خواهید گرفت

• نام بیشتر اعضا گیتار
• نام سیم های آزاد
• فرایند کوک کردن گیتار
• نحوه نگه داشتن پیک
• نحوه نواختن گام های کرومیک
• نحوه نواختن یک آهنگ ساده با استفاده از کوردهای جی یامور، سی یامور، و دی یامور

قسمت های تشکیل دهنده گیتار

گرچه انواع گیتارها بسیار متنوع هستند (آکوستیک، الکتریک، الکتریک-آکوستیک، و غیره) اما همه خیلی چیزهای مشترکی دارند. نمودار سمت چپ اعضا مختلف گیتار را نشان می دهد.

در تصویر در بالای گیتار قسمتی هست که به آن سر گیتار می گویند. همان جایی ک اصطلاحا به گردن این ساز وصل است. تونر ها (پیچ های کوک) در قسمت سر گیتار قرار دارند که با استفاده از آنها زیر و بمی هریک از سیم های گیتار را تنظیم می کنید.

در جایی که سر به گردن گیتار وصل می شود، پیچ را می بینید. این قطعه چیزی استخوانی، پلاستیکی، و یا شبیه به این است که در آن شیارهایی ایجاد شده که سیم ها را به سمت تونر ها راهنمایی کند.

گردن گیتار جایی است که خیلی رویش تمرکز خواهید کرد؛ قرار است انگشتانتان را روی قسمتهای مختلف گردن بگذارید تا تون های متفاوتی ایجاد کنید.

گردن گیتار به بدنه آن متصل است. بدنه از گیتاری به گیتار دیگر می تواند خیلی متفاوت باشد. بیشتر گیتارهای آکوستیک و کلاسیک بدنه ای توخالی و گودالی دارند که به آن "چاله صدا" گفته می شود و مسئولیت تولید صدا در گیتار را به عهده دارد. گیتارهای الکتریک به جای این، "بلندکننده" دارن که چاله صدا در آن جای گرفته است. بلند کننده ها میکروفون های کوچکی هستند که صدای ایجاد شده توسط سیم ها را گرفته و آن را پراکنده می کنند.

سیم های گیتار به ترتیب از میخ های کوک حرکت کرده از روی پیچ عبور می کنند، روی گردن پایین می روند، از روی بدنه عبور می کنند و از بالای چاله صدا رد می شوند و دور یک قطعه به نام "پل" که به بدنه متصل است، قلاب می شوند.

گردن گیتار

فرِت و صفحه فرِت گیتار

گردن گیتارتان را به دقت بررسی کنید. متوجه می شوید که خط چین های فلزی در تمام سطح آن قرار گرفته اند. این تکه های فلزی فلزی فرت هستند. حالا باید این را به خاطر داشته باشید: کلمه "فرت" بین گیتاریست ها دو معنی متفاوت دارد.

• یا به همین قطعه فلزی اشاره می کند
• یا فاصله بین یکی از این فلزها تا بعدی

ببینید، مثلا اولین قسمت از گردن که بین پیچ و اولین قطعه فلز قرار دارد، فرت اول است. فضای بین اولین و دومین خط چین فلزی، فرت دوم است. و به همین ترتیب ادامه دارد.

نگه داشتن گیتار

حالا که در مورد اعضا گیتار اطلاعاتی ابتدایی دارید، باید دستانمان را به خون آلوده کنیم و یاد بگیریم که چطور بنوازیم. یک صندلی بدون دسته برای خودتان بیاورید و بنشینید. باید راحت باشید و پشتتان را به پشتی صندلی تکیه بدهید. زیادی خم و قوز نشستن به شدت بد است چون نه تنها کمردرد می گیرید، بلکه عادات بدی در نحوه نواختن گیتارتان پیدا می شود.

حالا گیتارتان را بردارید و طوری نگه دارید که پشت بدنه به شکم و سینه تان بچسبد و گردن گیتار با سطح زمین موازی باشد. ضخیم ترین سیم گیتار باید نزدیکترین آنها به صورتتان بوده و باریک ترین به زمین نزدیک تر باشد. اگر برعکس گرفته اید، سر و تهش کنید. به طور کلی یک فرد راست دست گیتار را طوری نگه می دارد که گردن گیتار به سمت چپ اشاره کند  و افراد چپ دست طوری نگه می دارند که گردن گیتار سمت راست را نشانه می رود.

اگر چپ دست هستید و می خواهید گیتار بزنید باید گیتار مخصوص چپ دستی تهیه کنید.

وقتی در حالت نشسته گیتار می زنید، بدنه ساز روی پایتان قرار می گیرد. در اغلب سبک های گیتار زدن، بدنه روی پای مخالف جهت قرار گرفتن سر و گردن گیتار می نشیند. یعنی اگر یک فرد راست دست گیتار می زند، بدنه روی پای راستش قرار می گیرد اما کسی که به سبک چپ دست ها می نوازد، گیتار را روی پای چپش خواهد گذاشت. (نکته: تکنیک کلاسیک خاطرنشان می کند که بید دقیقا به شیوه برعکس این عمل کنید، اما در این درس، بیایید همین گونه ادامه دهیم).

حالا، روی دستی که با آن فرت  می گیرید تمرکز کنید (همان دستی که در صورت رعایت نحوه درست نشستن، به گردن گیتار نزدیک تر است). انگشت شصت این دست باید پشت گردن گیتار باشد و بقیه انگشتان به حالت نیمه جمع شده به سیم ها اشاره داشته باشند. اینکه انگشتان را از هر بند خم کنید خیلی مهم است، مگر اینکه در شرایط خاصی گفته شود که این کار را نکنید.

نگه داشتن پیک گیتار

اگر یک پیک گیتار پیدا کرده، قرض گرفته، و یا خریده اید که چه بهتر. اگر نه، باید بروید و چندتایی بخرید. خسیس نباشید. بروید و  حداقل 10 تایی بخرید (چون خیلی راحت گم می شوند و اصلا قیمتی هم ندارند). می توانید شکل ها و اندازه های مختلف را امتحان کنید اما من برای شروع اندازه متوسط را توصیه می کنم؛ مدلی که خیلی شکننده و یا زیادی سفت و ضخیم نباشد.

در ادامه توضیح می دهیم که چگونه پیک را نگه دارید. یادتان نرود دستی که با آن پیک را نگه می دارید، دستی است که به پل گیتار نزدیک تر است (در صورت رعایت نحو صحیح نشستن).

1. دست نگه دارنده پیک را باز کنید  و جلو صورتتان بگیرید.
2. دستتان را کمی جمع کنید تا شبیه به مشت کردن شود. انگشت شست داخل انگشتان دیگر بماند. دستتان را بچرخانید تا نیمرخ مشتتان را ببینید، به طوری که تنه انگشت شست رو به شما باشد.
3. با دست دیگ، پیک را بین انگشت شست و انگشت اشاره فرو برید. پیک تقریبا پشت تنه انگشت شصت قرار می گیرد.
4. مطمئن شوید که سر نوک تیز پیک از مشت بیرون زده و جدید 1.25 سانت بیرون باشد. پیک را محکم نگه دارید.
5. دست نگه دارنده پیک را بالای چاله صدای گیتار آکوستیک و یا روی بدنه گیتار الکتریکتان نگه دارید. دست پیک دار که همچنان بدنه شصتش رو به شماست، باید روی سیم ها تاب بخورد.
6. دست نگه دارنده پیک را روی سیم ها یا بدنه گیتار فشار ندهید.
7. مچ دست، (و نه کل بازو) را حرکت دهید تا پیک به سیم ششم (پایین ترین سیم) برخورد کند . از بالا به پایین روی آن کشیده شود.اگر سیم خیلی زیاد تکان می خورد، سعی کنید کمی آرام تر و یا با بخش کوچک تری از پیک  به آن ضربه بزنید.
8. حالا سیم ششم را به سمت بالا بزنید.
9. چندبار این کار را تکرار کنید. تلاش کنید و میزان حرکت دست نگهدارنده پیک را هربار کمتر کنید. به این کار می گویند "پیک عوض کردن".

همین کار را با همه سیم های دیگر تکرار کنید.

نکته:

• نگه داشتن پیک به این شکل در ابتدا عجیب و غریب به نظر می رسد اما مساله این است که هر بار که گیتار می نوازید باید ابتدا خیلی با دقت به دست نگهدارنده پیک توجه کنید.
• تمرین کنید تا پیک عوض کردن تان روان شود. صدای رو به پایین زدن باید کاملا شبیه به صدای رو به بالا زدن همان سیم شود.

کوک کردن گیتار

متاسفانه قبل از آغاز به نواختن گیتار باید حتما آن را کوک کنید. مشکل اینجاست که این کار در ابتدا خیلی سخت است که با گذشت زمان ساده تر می شود. اگر کسی را می شناسید که گیتار می زند و می تواند این کار را برایتان انجام دهد، توصیه میکنیم حتما از او کمک بگیرید تا سازتان را کوک کند. یا می توانید یک تونر بخرید که دستگاهی ارزان قیمت است که به صدای هر سیم گوش می دهد و به شما بازخورد می دهد (مثلا چراغ هایش چشمک می زنند) تا متوجه شوید باید چکار کنید که هر سیم کوک شود.

اگر به نظرتان نمی توانید هیچکدام از این کارها را بکنید، نترسید. می توانید یاد بگیرید که چطور این کار را بکنید. با کمی تمرین هم خیلی زود حرفه ای می شوید.

نواختن یک گام

حالا می توانیم یک جا بنشینیم. برای حرفه ای شدن در گیتار زدن، باید ماهیچه های دستمان را بسازیم و یاد بگیریم انگشتانمان را کش و قوس بدهیم. گام گرفتن راه خوبی برای یاد گرفتن این کارها است، اگرچه شاید خیلی هیجان انگیز نباشد. قبل از اینکه شروع کنیم، به تصویر بالا نگاه کنید تا بدانید انگشتان دستی که فرت می گیرد باید چگونه قرار بگیرند. روی انگشت شصت نوشته شده "T"،انگشت اشاره "انگشت اول" است، انگشت وسط "انگشت دوم" است، و به همین ترتیب تا آخر.

گام کروماتیک

به یک فایل صوتی صدای گام های کروماتیک گوش دهید. می توانید این فایل ها را دانلود کنید یا در یوتیوب پیداکنید و بشنوید. شاید تصویر بالا گیج کننده باشد... اما نترسید، این یکی از روش های بسیار رایج برای توضیح دادن نوت های گیتار است و خواندنش خیلی هم ساده می باشد. قسمت بالا، گردن گیتار است که وقتی از بالا نگاهش می کنید اینگونه دیده می شود. اولین خط عمودی در سمت چپ تصویر، سیم ششم است. خطی که سمت راستش قرار دارد، سیم پنجم است. به همین ترتیب تا آخر. خطوط افقی روی گیتار، فرت ها هستند... به گونه ای که فضای بین بالاترین خط افقی و خط کناری اش، فرت اول می باشد. فضای بین دومین خط افقی و خط زیر آن ، فرت دوم می باشد. و به همین ترتیب تا آخر. علامت "0" بالای تصویر نشان دهنده سیم آزاد برای سیمی است که زیرش قرار گرفته است. در آخر هم نقطه های سیاه نشان می دهند که باید این نوت ها را بنوازید.

کار را با نواختن سیم ششم با استفاده از پیک شروع کنید. سپس انگشت بعدی دست فرت گیر را روی فرت اول سیم ششم قرار دهید. کمی به سمت پایین فشار دهید و با پیک به سیم بزنید.

حالا انگشت دوم را روی فرت دوم گیتار بگذارید (می توانید انگشت اول را بردارید) و دوباره سیم ششم را با پیک بزنید.

حالا این کار را از ابتدا تکرار کنید و این بار با انگشت سوم، فرت سوم را بگیرید. در آخر هم با انگشت چهارم، فرت چهارم. پس ابتدا سیم را آزاد میزنید، بعد یکی یکی فرت های اول تا چهارم را می گیرید و می نوازید.

همین کار را برای همه سیم ها تکرار کنید. در مورد سیم سوم اما فقط فرت های اول تا سوم را بزنید. وقتی همه راه را تا فرت چهارم سیم اول رفتید، تمرین انجام شده است.

نکته:

وقتی یک نوت را می نوازید، انگشتتان را بالای فرت قرار دهید (همان قسمت از فرت که در بالاترین قسمت گردن قرار دارد). اینگونه صدای واضح تری تولید می شود.

سعی کنید حین انجام این تمرین، پیک عوض کنید. اگر خیلی سخت می شود، فقط رو به پایین بزنید اما وقتی به گام ها عادت کردید، حتما تمرین کنید که در هر دو جهت یاد بگیرید و راحت پیک عوض کنید.

وقتی گام ها را تمام کردید، سعی کنید همه گام ها را برعکس بزنید، یعنی از فرت چهارم سیم اول شروع کنید و دقیقا برعکس راهی که آمده اید را برگردید.

اولین آکوردها: G ماژور

 گرچه تمرین گام های کروماتیک که الان انجام دادید برایتان فواید زیادی به همراه دارد (مثل خم کردن انگشتانتان)، اما خیلی خوش نمی گذرد. خیلی از مردم دوست دارند با گیتارشان کورد بزنن. آکورد زدن یعنی زدن همزمان حداقل دو نوت (که اغلب بیشتر است) با استفاده از پیک. در ادامه سه تا از ساده ترین  و معروف ترین آکوردهای گیتار را یاد می دهیم.

این تصویر، اولین کوردی که می خواهیم بزنیم، یعنی کورد جی اصلی را نشان می دهد (که معمولا فقط جی کورد نامیده می شود). انگشت دومتان را روی فرت سوم سیم ششم بگذارید. بعد انگشت اول را  روی فرت دوم سیم پنجم بگذارید. حواستان باشد انگشتانتان کاملا خم شده و به هیچ سیم دیگری برخورد نکند. حالا با پیک در یک حرکت از بالا به پایین، همه شش سیم را بزنید. باید صدای نوت ها به صورت همزمان در بیاید، نه یکی پس از دیگری. (کمی تمرین لازم است). بفرمایید. این هم از اولین کورد شما.

حالا باید ببینید چکار کردید. همینطور با دست فرت گیر کوردها را نگه دارید  و سیم ها را یکی یکی بزنید (از سیم ششم شروع کنید) تا ببینید هر نوت صدای درستی که باید را تولید کند. اگر درست نیست، به دستتان دقت کنید ببینید کجا را اشتباه کرده اید. آیا به اندازه کافی فشار می دهید؟ آیا یک انگشت دیگر دارد به سیم فشار می آورد؟ این باعث می شود صدایش درست نباشد. اینها رایج ترین دلایل صدای اشتباه نوت ها هستند. اگر مشکلی دارید، در مورد درست آکورد گرفتن مطالعه کنید.

اولین آکوردها: C ماژور

دومین کوردی که یاد می گیرید، یعنی کورد سی اصلی (که به آن سی کورد می گوشند)، از جی کورد سخت تر نیست.

انگشت سوم را روی فرت سوم سیم پنجم بگذارید. حالا انگشت دوم را روی دومین فرت سیم چهارم بگذارید. در آخر هم انگشت اول را روی فرت اول سیم دو بگذارید.

در این مرحله باید کمی دقت کنید.  برای نواختن آکورد سی، نباید سیم ششم را بنوازید. وقتی برای اولین بارها کورد سی را تمرین می کنید، حواستان باشد سیم پنجم آخرین ضربه تان باشد. این کورد را هم مثل کورد قبلی امتحان کنید تا ببینید همه نوت ها درست صدا می دهند.

اولین آکوردها: D ماژور

بعضی از افراد مبتدی در ابتدا با کورد دی مشکل دارند چون باید همه انگشتانتان در یک محیط کوچک جمع شوند. بنظر مشکلی نیست، اما به شرطی که دیگر بتوانید دو کورد دیگر را به آسانی بنوازید.

انگشت اول را روی فرت دوم سیم شوم بگذارید. سس انگشت سوم را روی فرت سوم سیم دوم. در آخر هم انگشت دوم را روی فرت دوم سیم اول قرار دهید. برای نواختن کورد دی میجر باید 4 سیم پایینی گیتار را به صدا در بیاورید.

مدتی زمان صرف کنید تا خوب با آکوردها آشنا شوید. در تمام دوران گیتار زدنتان از این سه آکورد استفاده خواهید کرد. باید بتوانید همه آکوردها را بدون نگاه کردن به تصویر بنوازید. نام هر کورد را یاد بگیرید، اینکه هر انگشت باید کجا باشد، و اینکه باید کدام سیم ها را بزنید و کدام ها را نزنید.

برنامه تمرینی

واقع بین باشید و قبول کنید که برای بهتر شدن گیتار زدنتان باید کمی وقت برای تمرینها کنار بگذارید. برنامه ریزی روزانه خیلی ایده خوبی است. طوری برنامه ریزی کنید که هر روز حداقل 15 دقیقه همه چیزهایی که یاد گرفته اید را تمرین کنید. اوایل کار انگشتانتان کبود می شوند اما با نواختن هرروزه، قوی می شوید و بعد از گذشت زمان کوتاهی دیگر درد نمی گیرند. در ادامه برای برنامه تمرینی پیشنهادهایی داده ایم:

• گیتارتان را کوک نگه دارید.
• مطمئن شوید که درست نشسته اید، درست گیتار را نگه داشته اید و درست پیک را به دست گرفته اید. باید عادات بدتان را اصلاح کنید تا کارهای درست به بخشی از حرکات طبیعی تان بدل شوند.
• گام های کروماتیک را چندین بار تمرین کنید. سعی کنید برعکس هم بنوازیدشان.
• هر سه کوردی که یاد گرفته اید را تمرین کنید. همیشه امتحان کنید ببینید که هر نوت صدایی که باید را می دهد یا نه. اگر نمی دهد، ببینید چرا و علت را رفع کنید.
• تمرین کنید که کوردهای مختلف را پشت سر هم بزنید و جایشان را با هم عوض کنید.  قبل از شروع هر کورد پس از دیگری، در ذهنتان تصور کنید که هر انگشت باید کجا باشد. حتما باید قبل از عوض کردن کورد این کار را بکنید. این راز سریع عوض کردن کوردهاست.
• اگر با خوب به صدا در آوردن کوردها مشکل دارید، در این مورد مطالعه کنید.
• بعضی یا همه آهنگ های نام برده در این مطلب را تمرین کنید. ابتدا سعی کنید به آهنگ ها به چشم تمرین عوض کردن کوردها نگاه کنید.
• انگیزه تان را از دست ندهید. در ابتدا سخت است و احتمالا فکر می کنید که نمی توانید انجاش دهید. قطعا می توانید. همه سختی می کشند پس فقط روزی 15 دقیقه وقت را بگذارید. برایتان آرزوی موفقیت می کنم. خوش بگذرد.