شاید در نگاه اول استفاده از اسید برای باز کردن لوله فاضلآب مناسب به نظر برسد. اما در حقیقت این‌طور نیست. خطرات ریختن اسید در چاه فاضلاب از احتمال مسمومیت و سوختگی افراد تا آسیب رساندن به اتصالات فاضلاب و آسیب‌های زیست‌محیطی متنوع است. علاوه  بر همه اینها ممکن است استفاده از اسید لوله نتواند لوله‌ها را به طور کامل باز کند و مشکل شما برطرف نشود. در ادامه توضیحاتی درباره خطرات ریختن اسید در چاه فاضلاب ارائه می‌کنیم.

اسید فاضلاب چیست؟

یکی از موادی که برای باز کردن لوله دستشویی و توالت به کار می‌رود اسید فاضلاب است. اسیدهای فاضلاب محلول‌هایی هستند که از ترکیبات شیمیایی و اسیدی مانند اسيد سولفوريك یا هیدروکلریک تشکیل می‌شوند. این اسیدها بسیار قوی هستند و در صورت برخورد با پوست باعث آسیب‌های جدی به پوست می‌شوند و همچنین گازهایی که از آنها متصاعد می‌شود سمی است و می‌تواند به انسان آسیب برساند. علاوه بر آن این اسیدها به دلیل خطرات بالقوه‌شان برای سلامتی انسان و محیط زیست، نیاز به دفع و استفاده مسئولانه دارند.

ریختن اسید در فاضلاب چه خطراتی دارد؟

اسیدهای لوله بازكنی بسیار پرکاربرد و در دسترس هستند و از آنجایی که کار کردن با آنها به تخصص خاصی نیاز ندارد، هرکسی می‌تواند از آنها برای باز کردن لوله‌های فاضلاب استفاده کند. اما خطرات ریختن اسید در چاه فاضلاب هم بسیار زیاد هستند. پس ما توصیه می‌کنیم به جای این اسیدها از گزینه‌های جایگزین مانند فنر برای باز کردن لوله استفاده کنید. در ادامه اصلی‌ترین خطرات استفاده از اسید برای باز کردن لوله را مرور خواهیم کرد. 

۱. احتمال آسیب‌های جسمی

سوختگی و مشکلات تنفسی اصلی‌ترین آسیب‌های جسمی هستند که ممکن است بر اثر استفاده از اسید برای شما ایجاد شوند. بهتر است قبل از استفاده از اسید نکات ایمنی مرتبط با آن را بدانید و بادقت بسیار زیادی از آن استفاده کنید. گازهای سمی که از اسید متصاعد می‌شوند تا مدتی در محیط باقی می‌مانند و به بافت پوست، ریه و بینی آسیب می‌رسانند. اگر ریه شما از قبل مشکل دارد، این کار را به شخص دیگری بسپارید و در زمان استفاده از اسید تا چند ساعت از تهویه مناسب اتاق مطمئن شوید.

به علاوه اگر اسید از لوله به بیرون بپاشد و بر روی پوست شما بریزد، باعث سوختگی پوست شما می‌شود. پس از دستکش و عینک استفاده کنید و سر خود را با فاصله از لوله نگه دارید. 

۲. احتمال آسیب دیدن اتصالات و لوله‌ها

اسید لوله بازکن قوی به دلیل خاصیت خورندگی بالایی که دارند می‌توانند به اتصالات لوله‌کشی ساختمان آسیب وارد کنند. در صورتی که آسیب وارد شده به لوله‌کشی جدی باشد ممکن است لازم باشد لوله‌کشی ساختمان تعویض شود که هزینه مالی و زمانی بیشتری به همراه خواهد داشت.

۳. احتمال پوسیدگی و شکستگی لوله‌ها

از بین رفتن اتصالات چسبی لوله‌ها تنها یکی از خطرات ریختن اسید در چاه فاضلاب است که لوله‌ها را تهدید می‌کند. حتی خود لوله‌ها هم در صورت استفاده مکرر از محلول لوله بازکن در خطر پوسیدگی و شکستگی قرار می‌گیرند. برای اینکه لوله‌ها در معرض آسیب قرار نگیرند، تنها از یک فنجان اسید سولفوریک برای باز کردن گرفتگي لوله استفاده کنید. بعد از یک دقیقه لوله را شست‌وشو دهید تا به لوله‌ها آسیب نرسد. به همین دلیل پاسخ به این سؤال که آیا اسید لوله پلیکا را سوراخ میکند؟ این است که در صورت استفاده زیاد اسید می‌تواند به لوله پلیکا و یا اتصالات لوله آسیب بزند.  

۴. احتمال انفجار به دلیل فوران چاه

چاه بازکن‌های اسیدی هنگام ورود به فاضلاب فعل و انفعالات شیمیایی ایجاد می‌کنند که حرارت زیادی تولید می‌کند. همچنین گازهایی که از این اسیدها منتشر می‌شود قابلیت اشتعال‌پذیری دارد. ریختن اسید به فاضلاب در شرایط عادی به طور مستقیم به انفجار منجر نمی‌شود. اما وقتی اسید به فاضلاب یا سایر مواد شیمیایی دیگر اضافه می‌شود، می‌تواند واکنش‌های شیمیایی غیرمنتظره‌ای ایجاد کند که ممکن است به خطرات جدی منجر شود.

بنابراین، برای جلوگیری از وقوع این‌گونه واکنش‌های ناخواسته، هرگز اسید را با مواد دیگر ترکیب نکنید مگر اینکه دقیقاً مطمئن باشید که این ترکیب بدون خطر است.

۵. احتمال آسیب به محیط زیست

ریختن اسید به فاضلاب می‌تواند خطرات زیست محیطی هم داشته باشد. اسیدی که وارد فاضلاب می‌شود ممکن است به آب‌های سطحی و زیرزمینی راه پیدا کند و باعث آلودگی آنها شود. همچنین ورود این اسیدها به خاک باعث تغییر در ترکیبات طبیعی خاک و آسیب رسیدن به اکوسیستم می‌شود. در نتیجه بهتر است استفاده از اسید را به‌عنوان آخرین گزینه در نظر بگیریم و ابتدا روش‌های دیگر را برای باز کردن لوله‌ها امتحان کنیم.

چطور از اسیدهای لوله بازکنی استفاده کنیم؟

اسید چاه توالت انواع مختلفی دارد. اسید سولفوریک، اسید هیدرولیک و اسید فسفریک از جمله انواع اسید برای باز کردن لوله‌ها هستند. همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم تنها در صورت ضرورت از اسید به‌عنوان مايع لوله بازکن استفاده کنید و نکات زیر را هنگام کار با اسید در نظر بگیرید:

  • تهویه مناسب برای اتاق داشته باشید و در و پنجره را باز بگذارید.

  • نحوه استفاده از اسید را با توجه به نوع اسید بررسی کنید و از استفاده بیش از اندازه خودداری کنید.

  • بعد از یک تا دو دقیقه راه آب را بشویید تا به لوله‌کشی آسیب نرسد.

  • از اسید برای باز کردن لوله‌های فاضلاب از جنس فولاد و گالوانیزه استفاده نکنید.

  • اگر ماده شیمیایی دیگری در چاه ریختید، هرگز از اسید استفاده نکنید.

  • ماسک، عینک، دستکش و لباس محافظ را فراموش نکنید.

رعایت این نکات و استفاده از اسید طبق دستورالعمل باعث می‌شود، خطرات ریختن اسید در چاه فاضلاب به حداقل برسد. 

در صورت برخورد با اسید لوله بازکنی چه کنیم؟

برای پیشگیری از حوادث این چنین استفاده از دستکش و لباس ایمنی ضروری است. اما در صورتی که اسید لوله بازكن با پوست شما برخورد داشت، به مدت ۲۰ دقیقه پوست خود را با آب زیاد بشویید. در صورتی که بعد از شستن قرمزی و سوزش وجود داشت، به پزشک مراجعه کنید. 

از چه روشی به جای ریختن اسید در فاضلاب استفاده کنیم؟

از قدیم گفته‌اند پیشگیری بهتر از درمان است. ما می‌توانیم با نگهداری صحیح لوله‌های فاضلاب تا حد بسیار زیادی از گرفتگی آن پیشگیری کنیم. با این حال باز هم ممکن است به دلیلی لوله فاضلاب بگیرد. فشار آب یکی از راه‌هایی است که می‌تواند برای باز کردن گرفتگی لوله‌ها استفاده شود. برای فرستادن آب با فشار زیاد از پمپ‌های فشار آب یا هیدرو جت‌ها استفاده می‌شود. خوبی این روش این است که از مواد شیمیایی استفاده نمی‌کند. 

فنرهای لوله بازکنی و دستگاه‌های بادکش لوله بازکن دستی هم از جمله روش‌های مکانیکی هستند که برای باز کردن لوله‌های فاضلاب به کار می‌روند. علاوه بر این مواد کم‌خطری هم برای باز کردن لوله فاضلاب وجود دارد که می‌تواند برای گرفتگی‌های خفیف کاربرد داشته باشد. جوش شیرین و سرکه یکی از این مواد است که یک ترکیبی اسیدی ایجاد می‌کند. این ترکیب می‌تواند در زمانی در حدود سی دقیقه گرفتگی‌های ناشی از مو و چربی را از بین ببرد.  

چرا ریختن اسید در فاضلاب خطر دارد؟

اسید یک ماده قوی برای باز کردن لوله‌های فاضلاب است. اما خطرات ریختن اسید در چاه فاضلاب بسیار زیاد است. همان‌طور که در این مقاله توضیح دادیم استفاده از اسید تأثیرات زیست‌محیطی مخربی دارد و در صورت برخورد با پوست باعث سوختگی می‌شود. گازهایی که از اسید در فضا منتشر می‌شود هم برای ریه انسان مضر است و حتی ممکن است به لوله‌کشی و اتصالات لوله‌ها هم آسیب برساند. در نتیجه تخليه چاه با کمک اسید یک انتخاب پر ریسک است. بهتر است ابتدا روش‌های دیگر مانند فنر و پمپ فشار را امتحان کنید و تنها در صورت ضرورت از اسید برای باز کردن لوله‌های گرفته استفاده کنید.