نازک کاری ساختمان چیست و چطور انجام می شود؟

در مرحله آخر ساخت ساختمان، نوبت به نازک کاری می‌رسد. نازک کاری همان کارهایی است که ساختمان را به یک آپارتمان کامل و قابل سکونت تبدیل می‌کند و همچنین به آن زینت و زیبایی می‌بخشد. در واقع نازک کاری آخرین بخش از ساخت یک ساختمان است و بعد از تمام شدن سفت کاری و جانمایی تأسیسات انجام می‌شود. 

نازک کاری چیست؟

ساختار ساختمان به نحوی است که برخی قسمت‌های آن مانند اسکلت ساختمان، سیم‌کشی‌ها و لوله‌کشی‌های داخل دیوار دور از چشم بیننده قرار می‌گیرند و روی آنها با مصالح دیگری پوشیده می‌شود. نازک کاری در دو بخش داخلی و خارجی انجام می‌شود و شامل پوشش نهایی است که روی مصالح قبلی قرار می‌گیرد و در معرض دید بیننده قرار دارد. به همین دلیل سلیقه مشتری در نازک کاری اهمیت بسیاری دارد. 

کاشی کاری، گچ کاری، رنگ دیوار و سقف، کف‌پوش ساختمان، درها و پنجره‌ها، نصب کلید و پریزها و نصب شوفاژها از جمله مواردی هستند که در نازک کاری انجام می‌شوند. در هر پروژه یک لیست نازک کاری ساختمان وجود دارد که در اختیار پیمانکار قرار می‌گیرد و باید به طور کامل انجام شود. ممکن است با توجه به پروژه برخی مراحل کمتر یا بیشتر شوند. 

مراحل نازک کاری ساختمان 

مراحل نازك کاری شامل موارد زیر می‌شود:

• نصب درب و پنجره

• نازک کاری دیوارها (اجرای اندود گچ و خاک، سفیدکاری، نصب قرنیزها، نقاشی)

• عایق کاری یا آب‌بندی (پشت‌بام، حمام، سرویس بهداشتی و آشپزخانه)

• نازک کاری سقف (اجرای انواع سقف کاذب مانند کناف، گچکاری و تزیینات سقف)

• نازک کاری کف (اجرای سرامیک، کاشی، موزاییک و یا سنگ)

• اجرای نمای ساختمان (نمای داخلی و خارجی)

بعد از اجرای سفتکاری و تأسیسات مکانیکی و برقی کار نازک کاری انجام می‌شود. در نهایت با تمام شدن مراحل نازک کاری یک تمیزکاری انجام می‌شود و ساختمان برای سکونت آماده خواهد بود. 

۱. نصب درب و پنجره

برای آنکه درهای داخل ساختمان نصب شود، از کلاف استفاده می‌کنند. کلاف درها باید قبل از انجام مرحله سفیدکاری (این مرحله در ادامه توضیح داده شده است) جانمایی شوند. اما خود درها در انتهای کار و بعد از انجام تمام مراحل نازک کاری نصب می‌شوند. در مورد پنجره‌ها هم به همین ترتیب پیش می‌رویم. قاب پنجره‌ها قبل از سفیدکاری در داخل دیوار نصب می‌شوند و بعداً خود پنجره‌ها بر روی قاب نصب می‌شوند.  

۲. نازک کاری دیوارها (اجرای اندود گچ و خاک، سفیدکاری، نصی قرنیزها، نقاشی)

اجرای نازک کاری دیوارها به‌خودی‌خود شامل چندین مرحله است. در ادامه با هریک از مراحل و انواع نازک کاری دیوار بیشتر آشنا خواهیم شد. 

شمشه‌گیری دیوار

شمشه یکی از ابزارهای بنایی است که برای تراز کردن ملات دیوار و کف استفاده می‌شود و به داشتن یک سطح صاف کمک می‌کند. برای شمشه‌گیری ابتدا یک قسمت از دیوار را در نظر گرفته و با گچ و ماله یک سطح صاف بر روی آن ایجاد می‌کنند. این سطح مرجعی برای صاف کردن تمام قسمت‌های دیوار است. این کار باید در گوشه دیگر دیوار هم انجام شود. سپس دو طرف دیوار به یک نخ به هم متصل می‌شوند و زیر نخ با گچ و سیمان یک سطح صاف ایجاد می‌شود. در آخر با ایجاد سطح صاف در کل دیوار، شمشه‌کشی و یکدست کردن سطح دیوار انجام می‌شود. 

اندود گچ و خاک

استفاده از ملات گچ و خاک در نازک کاری دیوارها و ساخت تیغه‌های پنج سانتی‌متری کاربرد دارد. این ملات دیر خشک است. یعنی در زمان طولانی‌تری خشک می‌شود و این فرصت را به گچکاران می‌دهد تا راحت‌تر کار کنند. به‌علاوه هزینه این ملات کم است و استفاده از آن اقتصادی خواهد بود. در ملات گچ و خاک از گچ برای ایجاد چسبندگی و خاک برای ایجاد حجم بیشتر استفاده می‌شود. 

سفیدکاری

بعد از اندود گچ و خاک در اجرای نازک کاری دیوار نوبت به سفیدکاری می‌رسد. برای سفیدکاری از ترکیب گچ ساختمان و آب استفاده می‌شود. این مخلوط خیلی زود خشک می‌شود و بلافاصله بعد از آنکه درست شد باید مورد استفاده قرار گیرد. 

کشته‌کاری دیوارها

همان‌طور که اشاره کردیم گچ ساختمانی خیلی زود می‌گیرد و به همین دلیل بلافاصله بعد از سفیدکاری و قبل از آنکه گچ سفت شود یک لایه بسیار نازک کشته روی آن می‌کشند و با ماله صافه می‌کنند. به این ترتیب یک سطح مناسب برای نقاشی به دست می‌آید. برای درست کردن کشته پودر گچ را از الک ریز عبور داده و با آب مخلوط می‌کنند و یک ربع به طور پیوسته هم می‌زنند تا سفت نشود و حجم بیشتری پیدا کند. این مخلوط دیگر سخت نمی‌شود و تنها آب درون آن تبخیر می‌شود.  

نقاشی و نصب قرنیز

یکی از آخرین مراحل سفت کاری و نازک کاری ساختمان نقاشی دیوارها و سقف و نصب قرنیز دیوارها است. گهی اوقات افراد به جای رنگ کردن دیوارها از دیوارپوش‌هایی مانند کاغذ دیواری استفاده می‌کنند. انتخاب بین رنگ و انواع دیوارپوش به سلیقه و کاربردی مورد نظر کارفرما بستگی دارد. گاهی ترکیب کاغذ رنگی و نقاشی کاربردی خواهد بود. 

در نهایت در پایین دیوارها قرنیز نصب می‌شود. کاربردی اصلی قرنیزها این است که از رسیدن رطوبت به دیوارها و آسیب رسیدن به گچ دیوار جلوگیری می‌کنند. اما از طرف دیگر قرنیزها جنبه تزیینی هم دارند؛ به مین دلیل جنس‌ها، رنگ‌ها و ظاهر متنوعی دارند. قرنیزها می‌توانید از جنس MDF، چوب، PVC یا سنگ باشند. 

۳. عایق کاری یا آب‌بندی 

معمولاً برای عایق کاری حمام و سرویس بهداشتی از قیرگونی استفاده می‌شود. هرچند گاهی ایزوگام هم برای این مورد کاربرد دارد. ابتدا دیوارها قیرگونی می‌شوند و سپس عایق کاری کف انجام می‌شود تا رفت‌وآمد باعث آسیب دیدن عایق کف نشود. بعد از عایق کاری اولیه که در حمام، سرویس بهداشتی و آشپزخانه انجام می‌شود، نوبت به عایق کاری ثانویه می‌رسد که در پشت‌بام انجام می‌شود. در برخی شهرهای پرباران ممکن است دیوارهای بیرونی هم عایق شوند.

نکات مهم عایق‌کاری:

• قبل از شروع عایق‌کاری باید زیرسازی مناسب انجام شود.

• عایق‌کاری نباید بر روی سطح مرطوب یا در زمان بارندگی انجام شود.

• دمای قیرهای مصرفی باید کمتر از ۱۷۷+ درجه سلسیوس باشد.

• نباید از میخ برای محکم کردن لایه‌های عایق‌کاری استفاده کرد.

• بعد از عایق‌کاری باید سطح عایق شده با یک لایه محافظی پوشانده شود.

۴. نازک کاری سقف 

نازک کاری سقف در حقیقت دو بخش دارد. یک بخش آن همان عایق‌کاری ثانویه است که در بخش قبل توضیح دادیم و در پشت‌بام انجام می‌شود. بخش دیگر شامل نازک کاری سقف از درون ساختمان می‌شود که تمام تزیینات سقف را شامل می‌شود. نازک کاری سقف با توجه به نیاز هر ساختمان و سلیقه افراد می‌تواند بسیار متنوع باشد. در برخی پروژه‌ها از انواع سقف کاذب استفاده می‌شود و در برخی دیگر از گچ‌بری یا مصالح چوبی استفاده می‌شود. به طور کل معیارهایی مانند زیبایی، کاربری ساختمان و دسترسی به تأسیسات در انتخاب عملیات نازک کاری سقف تأثیرگذار است.  

۵. نازک کاری کف 

یکی از ضروری‌ترین مراحل نازک کاری ساختمان که باید در بودجه‌بندی و زمان‌بندی در نظر گرفته شود کف‌سازی است. ممکن است شما بر اساس علاقه خود یا شرایط پروژه مصالح مختلفی مانند کاشی، موزاییک، سنگ و پارکت را برای کف ساختمان در نظر بگیرید.

باید ابتدا با پوکه و سیمان یا فوم بتن سطح کف را یکدست کنید. از آنجایی که فوم بتن هم وزن کمی دارد و هم عایق صدا و حرارت است، انتخاب بسیار خوبی برای کف‌سازی محسوب می‌شود. بعد از مسطح کردن کف می‌توانید از پارکت، موزاییک یا کاشی برای کف استفاده کنید.  

اگر از کاشی برای کف استفاده می‌کنید، حتماً از متریال مناسب برای چسباندن و بندکشی کاشی‌ها استفاده کنید. با این کار کاشی یا سرامیک جدا و لق نمی‌شود و طول عمر بیشتری خواهد داشت. چسب کاشی و پودر بندکشی از جمله متریال جدیدی هستند که مقاومت نسبتاً خوبی در برابر رطوبت و مواد شوینده دارند. همچنین می‌توانید برای فاصله‌گذاری دقیق بین کاشی‌ها از صلیب کاشی استفاده کنید.  

۶. اجرای نمای ساختمان 

نمای داخلی و خارجی ساختمان هم بخشی از نازک کاری هستند که جنبه زیبایی‌شناسانه بسیار زیادی دارند. البته نمای ساختمان به جز زیبایی نقش محافظتی هم دارد. به همین دلیل نما باید عایق رطوبتی و حرارتی باشد و با توجه به شرایط اقلیمی هر منطقه انتخاب شود. هرچه نمای ساختمان از کیفیت بالاتری برخوردار باشد و ماندگاری بیشتری داشته باشد، ظاهر ساختمان تا سال‌های طولانی‌تری زیبا و کارا باقی می‌ماند. 

مصالح مورد نیاز برای نازک کاری

برای انتخاب مصالح مورد نیاز برای نازک کاری ابتدا باید تمام مراحل کار را در نظر بگیرید و ببینید قرار است هر مرحله به چه شکلی انجام شود. مواردی مانند سیمان، گچ، موزاییک، کاشی، چسب کاشی، هم ترازکننده کاشی، چسب بتن، رنگ، سنگ، ایزوگام و قیرگونی از جمله مصالحی هستند که ممکن است در پروژه شما مورد استفاده قرار گیرند.  

نکات اجرایی نازک کاری ساختمان

برای اینکه مراحل نازک کاری ساختمان خوب پیش برود، باید تمام مراحل به صورت دقیق و توسط افراد حرفه‌ای انجام شود. برای مثال در زمان عایق‌کاری نباید هیچ‌گونه رطوبتی بر روی سطح وجود داشته باشد. همچنین استفاده از مصالح خوب و باکیفیت شرط دیگری است که یک نازک کاری مناسب را تضمین می‌کند. اگر نازک کاری را به دست یک پیمانکار می‌سپارید خوب است که خود شما هم از مراحل کار اطلاع داشته باشید. پس عکسهای نازک کاری ساختمان را ببینید و سلایق خود را به پیمانکار اعلام کنید.