چرا باید گیاهان را تقویت کنیم؟
گیاهان فضای باز ریشه‌های بلندی دارند تا مواد مغذی خاک را یافته و خوب رشد کنند. گیاهان خانگی چنین امکانی ندارند چون گلدانی هستند. گلدان مواد مغذی محدودی دارد که یا توسط ریشه گیاه گرفته شده و یا با آبیاری از کف گلدان خارج می‌شود، به همین دلیل باید به طور مرتب گیاه را کود دهی کنیم تا گیاه سالم و شاداب بماند. کود گیاهان آپارتمانی مخلوطی از مواد مغذی و شیمیایی هستند که به رشد و طراوت گیاه کمک می‌کنند.
گیاهان خانگی به کدام مواد مغذی نیاز دارند؟
سه ماده اصلی برای رشد گیاه عبارتند از نیتروژن، فسفر و پتاسیم. نیتروژن به رشد گیاه منجر می‌شود، فسفر به گلدهی و پتاسیم هم به رشد و حفظ ریشه‌ها. یک کود مناسب حاوی این سه ماده یک کود کامل است. گیاهان برای رشد عادی حداقل به 16 ماده شیمیایی و مغذی نیاز دارند و اغلب کودهای گیاهان خانگی درصدی از این مواد را دارا هستند. میزان این مواد، به ترتیب نیتروژن، فسفر و پتاسیم روی بسته بندی کود درج می‌شود. مثلاً کود 5-10-5 حاوی 5% نیتروژن، 10% فسفر و 5% پتاسیم است. برای گلدهی بیشتر گیاه کودی با درصد بیشتر فسفر خریداری کنید، مثلاً کود 10-20-10.
ساکولنت ها و گیاهان ظریف مثل ارکیده، سرخس و بنفشه آفریقایی به کود حساس بوده و در صورت کود دهی بیش از حد آسیب می‌بینند، به همین دلیل فقط باید در مواقع نیاز کود دریافت کنند. همچنین می‌توانید کود مخصوص برایشان تهیه کنید، مثلاً کود ارکیده یا کود بنفشه آفریقایی. بعضی از گیاهان مثل ونوس مگس خوار اصلاً به کود نیاز ندارند چون مواد مغذی را از حشرات می‌گیرند.
انواع مختلف کودهای گیاهان خانگی
کودها در دو نوع جامد و مایع هستند. بهتر است برای گیاهان خانگی از کود مایع استفاده کنید چون زودتر جذب می‌شوند. کودهای جامد برای گیاهان بزرگ فضای باز مناسب هستند. چون به مرور تجزیه شده و به راحتی توسط باران شسته نمی‌شوند.
کود ارگانیک و معمولی: کدام یک برای گیاهان خانگی بهتر هستند؟
کود گیاهان خانگی می‌تواند ارگانیک یا معمولی (شیمیایی) باشد. کودهای ارگانیک از مواد طبیعی مثل استخوان، کود حیوانی، پسماند، مدفوع ماهی و خزه‌ها گرفته می‌شود. کود شیمیایی از مواد غیر زنده مثل آمونیوم نیترات، سوپر فسفات و پتاسیم نیترات.
کود دهی چه زمانی انجام شود؟
گیاهان در فصل رشد به کود نیاز دارند. بهار بهترین زمان برای کود دهی گیاه خانگی است. زمستان فصل استراحت گیاهان است و به همین دلیل به کود و غذای کمتر نیاز دارند. گیاهان گلدار می‌توانند در زمان شکوفه دهی کود دریافت کند، اما باید مقدار آن کم باشد. گیاهان پرشاخ و برگ در فصل زمستان کود کمتری نیاز دارند. بنابراین در این ایام از کود دهی به گیاه خودداری کنید، چون شاید در ظاهر کم رشد و نیازمند به غذا به نظر برسند، اما اینطور نیست. در این دوران گیاهان در خواب هستند، بنابراین از کود دادن به آنها خودداری کنید.
نحوه کود دهی به گیاهان خانگی
در بهار و تابستان هر چهار تا شش هفته یک بار بسته به آن ایام سال، نوع گیاه، سن گیاه و میزان رشد، آن را کود دهی کنید. به جای یک بار کود دهی سنگین مقادیر سبک آن را به کار ببرید. با کود دهی منظم به این روش می‌توانید تمام مواد مغذی گیاه را در اختیارش قرار دهید. در صورت استفاده از کود مایع برای گیاهان آپارتمانی، اول گیاه را آبیاری کرده و بعد چند قطره کود مایع توی خاک بریزید. کود مایع فقط باید زمانی استفاده شود که خاک گلدان نمدار است، چون در صورت خشک بودن ریشه‌ها به آن آسیب می‌رساند. برای استفاده از کودهای غلیظ‌تر چند قطره از آن را به مقدار مشخص آب اضافه کرده و بعد آن محلول را برای آبیاری به کار ببرید.
گرچه گفته می‌شود برای گیاهان خانگی از کود خانگی استفاده شود، اما می‌توانید از کود جامد هم استفاده کنید. برای استفاده از کودهای جامد آنها را حین آبیاری استفاده کنید. اول آن را روی خاک ریخته و بعد آبیاری کنید تا مواد مغذی توی خاک پخش شوند. برای استفاده از کودهای پودری حلال در آب آنها را خوب در آب حل کرده و بعد با آن گیاه را آبیاری کنید. معمولاً میزان استفاده از کودهای مختلف متفاوت است، بنابراین باید بر اساس دستورالعمل بسته از آنها استفاده کنید. در صورتی که شک دارید مقدار کمتری از آن را استفاده کنید تا گیاه آسیب نبیند.
نشانه‌های گیاهی که به کود نیاز دارد
گیاهانی که به کود نیاز دارند یکی دو مورد از علائم زیر را نشان می‌دهند:
- رشد کند
- کمرنگ شدن
- برگ‌های کمرنگ و بی حال
- لکه‌های زرد روی برگ
- گل‌های کوچک و کمرنگ
- نداشتن گل
- افتادن برگ‌های پایین
- ساقه‌های ضعیف
نشانه‌های کود دهی بیش از حد گیاه
اگر گیاه بیش از حد کود دریافت کند، مواد مغذی استفاده نشده و توی خاک جمع می‌شود، در نتیجه به مسمومیت، سوختگی و آسیب گیاه منجر می‌شود. حتی می‌تواند آن را از بین ببرد. نشانه‌های کود دهی بیش از حد گیاه عبارتند از:
- زرد شدن و پلاسیدن برگ‌های پایینی
- افتادن برگ‌ها
- خشک شدن دور برگ‌ها
- سیاه شدن ریشه
- رشد ناقص در تابستان و ضعیف شدن گیاه در زمستان
- لکه‌های سفید روی خاک
این علائم بلافاصله بعد از کود دهی دیده می‌شوند.
در صورت کود دهی بیش از حد و مشاهده این علائم می‌توانید با انجام کارهایی گیاه خود را نجات دهید. گیاه را خوب آبیاری کنید تا مواد مغذی مازاد آن از زیر گلدان خارج شود. رسوب کود روی خاک را بردارید. مراقب باشید خاک بیش از حد برداشته نشود.
