فرش، بخش جدانشدنی از خانههای ایرانیست؛ چه طرحهای اصیل فرش دستباف، چه مدلهای ماشینی و مدرن. اما در کنار زیبایی و ارزش فرش، همیشه یک چالش مشترک وجود دارد: لکهها. از چای و قهوهی مهمانی گرفته تا آدامسی که کودکانه روی فرش چسبیده، هر لکهای میتواند ظاهر فرش را تحت تأثیر قرار دهد و تمیزی خانه را خدشهدار کند. پاک کردن لکه های فرش، اگر بهدرستی انجام شود، به افزایش عمر فرش کمک میکند. در این راهنما از بلاگ تخصصی سنجاق تلاش کردهایم با نگاهی دقیق و کاربردی، مراحل پاکسازی انواع لکهها را برای فرشهای دستباف و ماشینی بررسی کنیم. نکاتی مثل جذب رطوبت، نوع ماده شوینده، و نحوهی برخورد اولیه با لکه، موضوعاتی هستند که دانستن آنها میتواند تفاوت زیادی ایجاد کند.
اگر فرش خانهتان برایتان اهمیت دارد، این مطلب برای شما نوشته شده است.
آنچه در ادامه میخوانیم:
- از لکه چای تا آدامس: با هر نوع لکه چطور باید برخورد کرد؟
- راهنمای پاک کردن لکه قهوه از روی فرش (دستباف و ماشینی)
- راهنمای پاک کردن لکه چای از روی فرش (دستباف و ماشینی)
- راهنمای پاک کردن لکه روغن از روی فرش (دستباف و ماشینی)
- راهنمای پاک کردن لکه نوشابه از روی فرش (دستباف و ماشینی)
- راهنمای پاک کردن لکه آبمیوه از روی فرش (دستباف و ماشینی)
- راهنمای پاک کردن فرش از آدامس (دستباف و ماشینی)
- نکات کلیدی برای پاک کردن لکه های فرش
از لکه چای تا آدامس: با هر نوع لکه چطور باید برخورد کرد؟
هر لکهای روی فرش، راهحل خاص خودش را دارد. تفاوت در جنس مادهی ایجادکننده لکه، میزان نفوذ، نوع فرش (ماشینی یا دستباف) و زمان باقی ماندن لکه روی سطح، همه در انتخاب روش پاکسازی نقش دارند.
راهنمای پاک کردن لکه قهوه از روی فرش (دستباف و ماشینی)
برای فرش ماشینی:
-
جذب رطوبت اولیه: با یک دستمال یا حوله تمیز، فوری مایع قهوه را جذب کنید تا پخش نشود.
-
محلول شوینده: یک محلول از آب ولرم، مایع ظرفشویی ملایم و سرکه سفید بسازید. این ترکیب بهخوبی لکه قهوه را از بین میبرد.
-
لکهگیری: با یک پارچه نرم، محلول را به آرامی روی لکه بزنید. مالش ندهید، بلکه با ضربههای ملایم رطوبت را جذب کنید.
-
آبکشی و خشککردن: باقیمانده محلول را با آب سرد پاک کنید و سپس با دستمال خشک رطوبت را جذب کرده و بگذارید فرش در هوای آزاد خشک شود.
بیشتر بخوانیم: آموزش پاک کردن لکه شمع از روی فرش
برای فرش دستباف:
-
جذب رطوبت اولیه: مثل فرش ماشینی، با یک دستمال تمیز سریع رطوبت قهوه را جذب کنید.
-
محلول شوینده ملایم: از محلول رقیق سرکه سفید و آب سرد استفاده کنید. از مایع ظرفشویی خودداری کنید چون ممکن است به رنگ فرش آسیب بزند.
-
لکهگیری: برای لکهگیری باید با دستمال نرم و فشار ملایم لکه را تمیز کنید. مالیدن شدید میتواند باعث آسیب به بافت شود.
-
خشککردن: فرش دستباف را بهطور طبیعی و در دمای محیط خشک کنید.
راهنمای پاک کردن لکه چای از روی فرش (دستباف و ماشینی)
برای فرش ماشینی:
-
جذب رطوبت: هر نوع رطوبت چای را فوری با یک پارچه سفید جذب کنید.
-
محلول شوینده: یک محلول از آب ولرم، مایع ظرفشویی ملایم و سرکه سفید بسازید. این ترکیب بهخوبی لکه قهوه را از بین میبرد.
-
لکهگیری: به آرامی با پارچه تمیز، محلول را روی لکه بزنید و سپس با دستمال خشک باقیمانده را جذب کنید.
-
آبکشی و خشککردن: پس از تمیز کردن، باقیمانده شوینده را با آب سرد پاک کنید و سپس خشک کنید.
برای فرش دستباف:
-
جذب رطوبت: همانطور که در فرش ماشینی گفتیم، رطوبت چای را بلافاصله جذب کنید.
-
محلول شوینده ملایم: از محلول رقیق سرکه و آب سرد برای پاک کردن لکه چای استفاده کنید.
-
لکهگیری: لکه را به آرامی با دستمال نرم و فشار ملایم تمیز کنید.
-
خشککردن: خشککردن طبیعی برای فرشهای دستباف ضروری است. از آفتاب یا دستگاههای خشککن استفاده نکنید.
راهنمای پاک کردن لکه روغن از روی فرش (دستباف و ماشینی)
برای فرش ماشینی:
-
جذب روغن: اگر روغن تازه است، برای پاک کردن لکه های فرش فوری، با یک دستمال یا حوله خشک آن را جذب کنید.
-
استفاده از پودر جاذب: نشاسته ذرت یا پودر بچه را روی لکه پاشیده و 15 دقیقه بگذارید جذب کند.
-
محلول شوینده: محلول آب گرم، مایع ظرفشویی ملایم و سرکه سفید را روی لکه بریزید و سپس با دستمال خشک پاک کنید.
-
آبکشی و خشککردن: باقیمانده محلول را با آب سرد پاک کنید و فرش را خشک کنید.
برای فرش دستباف:
-
جذب روغن: مانند فرش ماشینی، باید روغن اضافی را فوری جذب کنید.
-
استفاده از پودر جاذب: همان نشاسته ذرت یا پودر بچه را استفاده کنید تا روغن جذب شود.
-
محلول شوینده ملایم: از محلول سرکه سفید و آب برای لکهگیری استفاده کنید. از مایع ظرفشویی پرهیز کنید.
-
خشککردن: فرش دستباف باید در دمای طبیعی خشک شود تا آسیب نبیند.
راهنمای پاک کردن لکه نوشابه از روی فرش (دستباف و ماشینی)
برای فرش ماشینی:
-
جذب مایع اضافی: فوری نوشابه را با یک دستمال خشک جذب کنید.
-
محلول شوینده ملایم: از ترکیب آب سرد و مایع ظرفشویی ملایم استفاده کنید.
-
لکهگیری: محلول را به پارچه بزنید و به آرامی روی لکه نوشابه بکشید.
-
سرکه سفید برای لکههای مقاوم: اگر لکه هنوز باقی ماند، سرکه سفید و آب سرد را بهصورت 1:4 ترکیب کنید و روی لکه اسپری کنید.
-
خشککردن: فرش را بعد از تمیز کردن در دمای اتاق خشک کنید.
برای فرش دستباف:
-
جذب مایع اضافی: به همان شیوه فرش ماشینی، فوری رطوبت اضافی را جذب کنید.
-
محلول شوینده ملایم: از ترکیب سرکه سفید و آب سرد برای لکههای نوشابه استفاده کنید.
-
لکهگیری: برای لکهگیری باید بهطور ملایم و با فشار کمی، محلول را روی فرش بزنید.
-
خشککردن: فرش دستباف باید در دمای اتاق و بهطور طبیعی خشک شود.
راهنمای پاک کردن لکه آبمیوه از روی فرش (دستباف و ماشینی)
برای فرش ماشینی:
-
جذب مایع اضافی: مثل دیگر لکهها، بهسرعت مایع اضافی را جذب کنید.
-
محلول آب و صابون: محلول ساده آب و صابون را برای لکههای سبک استفاده کنید.
-
سرکه سفید و آب: در صورت نیاز از سرکه سفید و آب برای لکههای مقاوم استفاده کنید.
-
خشککردن: پس از پاک کردن، فرش را در هوای آزاد خشک کنید.
برای فرش دستباف:
-
جذب مایع اضافی: فوراً با دستمال سفید رطوبت آبمیوه را جذب کنید.
-
محلول آب و صابون: این محلول برای لکههای سبک مفید است.
-
سرکه سفید و آب: برای لکههای مقاوم، محلول 1:1 سرکه و آب استفاده کنید.
-
خشککردن: مثل فرش ماشینی، فرش دستباف را باید در دمای طبیعی خشک کنید.
راهنمای پاک کردن فرش از آدامس (دستباف و ماشینی)
برای فرش ماشینی:
-
جذب رطوبت اولیه: اگر آدامس تازه است، ابتدا از باقیمانده اضافی با یک قاشق یا کاردک صاف، آن را بردارید. مراقب باشید که آدامس به عمق الیاف نفوذ نکند.
-
استفاده از یخ: یک تکه یخ را در کیسهای پلاستیکی بگذارید و به مدت چند دقیقه روی لکه آدامس قرار دهید. این کار باعث سفت شدن آدامس میشود.
-
برداشت آدامس: پس از سفت شدن، آدامس را به آرامی با یک ابزار تیز (مثل چاقوی پلاستیکی یا کارت اعتباری) از سطح فرش جدا کنید. دقت کنید که به الیاف فرش آسیب نزنید.
-
شستوشو با محلول شوینده: اگر لکه باقی ماند، میتوانید از محلول آب سرد و مایع ظرفشویی ملایم استفاده کنید. محلول را با پارچه نرم به آرامی روی لکه بزنید.
-
آبکشی و خشککردن: پس از تمیز کردن لکه، باقیمانده محلول را با آب سرد پاک کرده و فرش را در هوای آزاد خشک کنید.
برای فرش دستباف:
-
جذب رطوبت اولیه: مانند فرش ماشینی، ابتدا باید از باقیمانده آدامس بهآرامی با قاشق یا کاردک پلاستیکی بردارید.
-
استفاده از یخ: مثل فرش ماشینی، برای سفت کردن آدامس، یک تکه یخ را در کیسهای پلاستیکی قرار داده و آن را روی لکه قرار دهید.
-
برداشت آدامس: پس از سفت شدن، آدامس را با احتیاط از فرش جدا کنید تا آسیبی به بافت فرش وارد نشود.
-
محلول سرکه و آب: برای پاک کردن لکههای باقیمانده، از محلول رقیق سرکه سفید و آب سرد استفاده کنید.
-
خشککردن: فرش دستباف باید در دمای طبیعی و بهطور طبیعی خشک شود.
نکات کلیدی برای پاک کردن لکه های فرش
قبل از اینکه بهسراغ مواد شوینده و دستمال مرطوب بروید، لازم است چند نکته مهم درباره پاک کردن لکه های فرش را بدانید. رعایت این موارد میتواند تفاوت زیادی در نتیجه نهایی ایجاد کند و از آسیب رسیدن به الیاف فرش جلوگیری کند.
رطوبت لکه را بگیرید
یکی از مهمترین کارها در هنگام پاک کردن لکه از فرش، جذب سریع رطوبت اضافی است. به محض ریختن مایع یا ایجاد لکه، باید فوراً با یک دستمال یا حوله تمیز، رطوبت را جذب کنید. همچنین از مالش لکه خودداری کنید، زیرا این کار فقط لکه را به عمق الیاف فرش میبرد و کار را سختتر میکند. توجه داشته باشید که این مرحله مخصوصاً در لکههای مایع مانند نوشیدنیها و غذاها اهمیت زیادی دارد.
از آب داغ و شویندههای قوی استفاده نکنید
در پاک کردن لکه های فرش، از آب داغ و شویندههای قوی مانند وایتکس و مواد شیمیایی خشن استفاده نکنید آب داغ میتواند به الیاف فرش آسیب بزند و لکه را بیشتر درون الیاف فرش تثبیت کند. مواد شیمیایی قوی هم ممکن است رنگ فرش را از بین ببرند و یا الیاف آن را ضعیف کنند. همیشه از آب سرد یا ولرم برای شستشوی لکهها استفاده کنید.
همیشه شوینده را روی بخش کوچکی از فرش امتحان کنید
قبل از اینکه محلول پاککننده را به کل لکه بزنید، مقدار کمی از آن را روی بخش کوچکی از فرش که در دید نیست امتحان کنید. اگر تغییر رنگ، زبری یا آسیب در آن ناحیه ایجاد نشد، با خیال راحت میتوانید از همان محلول برای پاکسازی اصلی استفاده کنید.
از حرارت مستقیم روی فرش استفاده نکنید
از سشوار یا حرارت مستقیم استفاده نکنید، چون میتواند باعث تثبیت لکه یا آسیب به فرش شود. اگر فرش شما دستباف و ارزشمند است، حتماً ماده شوینده را اول روی بخش پنهان تست کنید.
از قالیشویی کمک بگیرید
اگر لکه بهطور کامل از بین نرفت یا پس از خشک شدن لکه بهصورت محو باقی ماند، بهتر است از خدمات متخصصین قالیشویی استفاده کنید. در سنجاق، میتوانید متخصصان قالیشویی باتجربه را پیدا کرده و از خدمات آنها برای تمیز کردن عمیق و حرفهای فرش بهرهمند شوید.