چه زمان هایی کاکتوس را آبیاری کنیم؟ بیشتر کاکتوس ها زمانی نیاز به آبیاری دارند که خاکشان کاملا خشک شده باشد. به هیچ وجه طبق یک برنامه خاص به کاکتوس آب ندهید، بلکه حواستان به وضعیت گل و خشکی خاک گلدان باشد تا متوجه شوید چه زمانی به کاکتوس آب بدهید. عواملی مانند اندازه کاکتوس، اندازه گلدان، رطوبت و فصل، همگی بر نحوه آبیاری کاکتوس اثر می گذارند.
آگاه بودن از نحوه نیاز کاکتوس به آب مهم است. کاکتوس ها نوعی از ساکیولنت ها هستند که برای ذخیره سازی آب در ریشه ها و ساقه هایشان طراحی شده اند تا بهشان کمک شود در دوران خشکسالی دوام بیاورند. چون هر کاکتوس به گونه ای متفاوت نیاز به آبیاری دارد، چند راهکار وجود دارد که می توانید مطمئن باشید کمک می کند چه زمانی به کاکتوستان آب بدهید.
چه زمانی به کاکتوس داخل خانه آب بدهیم؟
اغلب مردم فکر می کنند کاکتوس ها هر از چند گاهی چند قطره آب می خواهند اما با اینکه این ایده درست است، باید بدانید آنها بطور منظم نیاز به مقدار مشخصی آب دارند.
در واقع، اگر به اندازه کافی آبیاری شوند، گل می دهند. کاکتوس ها در صورت آبیاری کامل و سپس وقفه انداختن تا زمانی که خاک گلدان کاملا خشک شود و دوباره آبیاری شوند، به بهترین نحو زنده می مانند.
عوامل زیادی هستند که می توانند بر سرعت خشک شدن محتویات گلدان، و در نتیجه اینکه هرچند وقت یکبار به کاکتوس آب بدهید، تاثیر بگذارند.
در ادامه 9 تا از مهمترین عواملی که بر دفعات آبیاری کاکتوس اثر می گذارند را معرفی می کنیم.
1. اندازه کاکتوس
ممکن است فکر کنید هرچه کاکتوس بزرگتر باشد، باید زود به زودتر آبیاری شود. اما معمولا کاکتوس های جوان تر و کوچک تر میزان رشد سریع تری دارند و نسبت به اندازه شان آب بیشتری مصرف می کنند.
کاکتوس های بزرگتر نسبت سطح به حجم کمتری دارند که میزان تبخیر آب از سطح آنها را کمتر میکند. درواقع باید به کاکتوس بزرگتر در زمان آبیاری، مقدار آب بیشتری بدهید اما با کمی نظارت و دفت متوجه می شوید که کاکتوس های کوچکتری که رشد سریعتری دارند و در گلدان های کوچکتری کاشته شده اند، نیاز به توجه و دفعات آبیاری بیشتر دارند.
2. اندازه گلدان بر تعداد دفعات آبیاری تاثیر می گذارد
گلدان های بزرگ، خاک بیشتری در خود جای می دهند و برای کاکتوس زمان بیشتری طول می کشد تا آب را از خاک جذب کند، و آب از خاک بیرون رفته یا بخار شود.
گلدان های بزرگتر سطح کمتری نسبت به حجمشان دارند. در نتیجه کاکتوسی که در گلدان بزرگتری کاشته شده احتمالا هر 4 تا 6 هفته نیاز به آبیاری دارد در حالی که کاکتوس کاشته شده در گلدان خیلی کوچک باید حدودا هفته ای یکبار آب بخورد.
اغلب کاکتوس ها در گلدان های کوچکتر بهتر می مانند چون دوست ندارند مدت زیاد در آب بمانند. اگر کاکتوسی دارید که در گلدان خیلی بزرگی است، به سختی می توان از پوسیدن ریشه اجتناب کرد، پس اگر به مشکل برخورده اید، گلدان کاکتوس را با گلدانی که کاملا به اندازه مناسب برای آن باشد، عوض کنید.
3. انواع گلدان و تخلیه آب
بهترین استراتژی برای کاکتوس، ریختن آب زیاد، و سپس کشیدن آب از خاک است تا محتویات گلدان نسبتا سریع خشک شود. گلدان های پلاستیکی رطوبت را در خود نگه میدارند که باعث می شود خاک گلدان زمان بیشتری برای خشک شدن لازم داشته باشد.
گلدان های گِلی متخلخل بوده و آب داخل خاک گلدان به آرامی از دیواره گلدان تبخیر می شوند و زمان لازم برای خشک شدن خاک گلدان را به شدت تغییر می دهند.
همچنین گلدان هایی که سوراخ های زیادی زیرشان هست بهتر هستند چون اجازه می دهند آب اضافی خاک به سرعت از گلدان خارج شود. کاشت کاکتوس ها در گلدان هایی که سوراخ ندارند، یک تجربه اسف بار است؛ عملی هست اما احتمال پوسیدگی ساقه و ریشه خیلی بالاست. من این تجربه تلخ را دارم.
4. انواع خاک گلدان
برای دستیابی به موفقیت در پرورش کاکتوس باید مطمئن شوید خاک گلدانتان از نوعی است که به سرعت آب را از خود عبور می دهد. همه خاک های آماده برای کاکتوس خوب هستند، البته اگر خودتان خاک گلدان را با ماسه دانه درشت و پرلیت ترکیب کنید، خیلی بهتر است. واضح است که اینگونه بیشتر باید آبیاری اش کنید اما کاکتوستان از این بابت از شما سپاسگذار خواهد بود.
5. جریان هوا و دمای محیط بر میزان و دفعات آبیاری کاکتوس اثر میگذارند
هوای گرمتر منجر به افزایش تبخیر از سطح کاکتوس و خاک می شود. همچنین معمولا به این معناست که گیاه به سرعت رشد کرده و آب بیشتری مصرف خواهد کرد.
در ماه های سردتر زمستانی که کاکتوستان رشد چندانی ندارد، احتمالا هر 4-6 هفته یکبار آبیاری کافی است اما در ماه های گرم تابستان که گیاه سر به رشد گذاشته است باید هرچند روز یکبار میزان رطوبت خاک را بررسی کنید.
نکته خیلی خوب در مورد کاکتوس ها این است که آنها کم آبی را واقعا خوب تحمل می کنند. پس اگر شما در آبیاری کمی تنبل هستید، کاکتوس خیلی اذیت نمی شود اما زیاده روی در آبیاری کار را خراب می کند.
علاوه بر دما، افزایش جریان هوا هم باعث تسریع تبخیر می شود. این را به خاطر داشته باشید که، بخصوص اگر در تابستان کاکتوس را بیرون از خانه می گذارید، هرجا تهویه هوا بیشتر باشد، نیاز به آب هم به میزان چشمگیری افزایش پیدا می کند.
6. رطوبت بر تعداد دفعات آبیاری تاثیر می گذارد
میزان تبخیر در آب و هوا خشک بیشتر است. خاک مرطوب زودتر خشک می شود چون هوا ظرفیت بالایی برای جای دادن آب در خود دارد.
بطور کلی در نگهداری از گیاهان داخل خانه، خیلی خوب است که حواستان به میزان رطوبت باشد چون به شما کمک می کند حدس بزنید چه زمانی وقت آبیاری است. کاکتوس ها در آب و هوای خشک سالم تر می مانند اما در فضای مرطوب داخل خانه هم تا زمانی که حواستان به خشکی خاک باشد، می توانید روی موفقیتتان حساب کنید.
7. نور
نور مستقیم آفتاب میزان تبخیر و سرعت خشک شدن خاک را افزایش می دهد. اگر گلدان را کنار پنجره ای جنوبی بگذارید، در مقایسه با فضای اتاقی که رو به شمال است، بیشتر نیاز به آبیاری گیاه خواهد بود.
8. نژاد کاکتوس بر میزان و زمان آبیاری تاثیر دارد
هر گیاه به شیوه مخصوص به خودش نیاز به آبیاری دارد و در مورد کاکتوس ها هم همینطور است. نوع کاکتوسی که انتخاب می کنید تا در خانه پرورش دهید بر زمان های آبیاری آن تاثیر می گذارد. برخی کاکتوس ها کمی بیشتر از بقیه آب دوست دارند و شما باید دقیقا نوع کاکتوس را بشناسید تا بدانید کی به گیاهتان آب بدهید.
9. نیاز به آبیاری گیاه به زمان های مختلف در طول سال هم بستگی دارد
در طول تابستان و فصل رشد بیشتر، کاکتوس ها نیاز به آبیاری بیشتر دارند. معمولا کاکتوس ها در ماه های سردتر سال نیاز به آبیاری کمتری دارند. شما می توانید مقدار آب را تا نصف و حتی بیشتر کاهش دهید.
از کجا بدانیم خاک گلدان کاکتوس خشک است
به غیر از درنظر گرفتن فصل، روش بسیار ساده ای برای تعیین زمان آبیاری کاکتوس وجود دارد. قانون کلی این است که خاک باید بین آبیاری ها کاملا خشک شود.
اما چگونه متوجه شویم خاک ته گلدان خشک است؟
چند روش وجود دارد:
- انگشتتان را در سوراخ ته گلدان فرو ببرید تا رطوبت را حس کنید.
- یک چوب باریک را سیخ کباب چوبی را به آرامی در خاک گلدان فرو ببرید تا به انتها برسید. قبل از آنکه در بیاورید اجازه دهید چند ثانیه بماند. اگر چوب خیس یا نمدار شد، می دانید که باید قبل از آب دادن کمی دیگر صبر کنید.
- انگشتتان را چندین سانتی متر در خاک (از سطح) فرو ببرید. اگر همینطور که پایینتر می روید خاک خشک است، می توانید آب بدهید. اگر خاک خیس است و به انگشتتان می چسبد، کمی بیشتر صبر کنید تا کاملا خشک شود.
نحوه آبیاری کاکتوس های داخل خانه
وقتی کسانی که در خانه گیاه دارند متوجه می شوند که کاکتوس شان احتیاج به آب دارد، اغلب از مقدار آب مورد نیاز مطمئن نیستند.
وقتی به کاکتوس آب می دهید، مطمئن شوید آنقدری می خیسانید که آب از سوراخ های ته گلدان چکه کند. این ار را فقط یکبار انجام دهید-نباید خاک را غرقابی کنید. می توانید از یک کود ضعیف هم برای تغذیه کاکتوستان در فصل رشد استفاده کنید.
کودی که مقادیر مساوی پتاسیم، نیتروژن، و فسفر دارد را به میزان ¼ مقدار توصیه شده در فصل رشد با آب کاکتوس ترکیب کنید. نیازی نیست که در فصل استراحت به گیاه کود بدهید.
وقتی فصل استراحت فرا می رسد، می توانید فاصله بین هر نوبت آبیاری را زیاد کنید چون گیاه وقتی خیلی رشد نمی کند، نیاز به آب و مواد مغذی زیادی ندارد. طی این مدت زیادی گیاه را آبیاری نکنید. فقط به اندازه ای به آن آب بدهید که پژمرده نشود.
از کجا بدانیم چه زمانی به کاکتوس آب بدهیم- نشانه های کاکتوس خشک شده
یک کاکتوس تشنه (کاکتوسی که کم آبیاری شده است) به روش های زیر نشانه های پژمردگی را بروز می دهد:
- کاکتوس چروکیده و پژمرده می شد چون از ذخایر آبی که در خود جمع کرده استفاده کرده است.
- رنگ کاکتوس کم کم می پرد. معمولا قهوه ای و زرد یا رنگ پریدگی کاکتوس به سادگی قابل مشاهده است.
- کاکتوس به خاطر ازدست دادن رطوبت، کم کم خشک و لکه دار می شود.
خیلی ها وقتی کاکتوس خانگی شان این علائم را نشان می دهد، می ترسند. خوشبختانه کم آب دادن به کاکتوس بسیار کم ضرر تر از آبیاری زیادی است.
اگر کاکتوس شما علائم کم آبی را نشان می دهد، می توانید با آبیاری زود به زود گیاه دوباره آن را به زندگی برگردانید. گیاه نسبتا سریع دوباره چاق می شود و رنگش در مدت زمان کوتاهی به حالت عادی برمی گردد. کاکتوس های کم آبی کشیده بسیار زودتر از کاکتوس هایی که زیادی آب خورده اند سرحال می شوند.
از کجا بدانیم چه زمانی به کاکتوس آب بدهیم- نشانه های کاکتوسی که زیادی آب خورده
زیادی آب دادن به کاکتوس آسیب زننده تر از کم آب دادن است. در بیشتر موارد تشخیص غرقابی شدن کاتوس آسان است.
اگر کاکتوس شل و وارفته است، نشانه آبیاری بیش از اندازه است. وقتی کاکتوس آب زیادی جذب کند در حقیقت فضای ذخیره سازی کم می آورد که منجر به پاره شدن دیواره سلول ها شده و به ظاهری شل و وارفته ختم می شود که فکر می کنید الان میتوانید آب گیاه را بچلانید. این مهمترین تفاوت یک گیاه کم آبی کشیده و گیاهی است که بیش از حد آبیاری شده است: شل شدن.
کاکتوسی که بیش از حد آبیاری شده باشد، معمولا این نشانه ها را بروز می دهد:
- رنگ ساقه ها و برگ های کاکتوس تغییر می کند.
- پایه کاکتوس آغاز به قهوه ای یا سیاه شدن می کند.
- کاکتوس شل شده و چکه می کند.
- ظاهر کاکتوس پوسیده و پیر می شود.
مثل خیلی از گیاهان دیگر، این علائم نشانه ریشه پوسیده هستند. کاکتوس ها شبکه ریشه ای بسیار حساسی دارند که مستعد پوسیدگی می باشد. وقتی ریشه بپوشد، گیاه قادر نخواهد بود آب و مواد مغذی کافی جذب کند و به بقیه قسمت های دیگر گیاه برساند. در نتیجه، گیاه شروع به تغییر رنگ کرده و گاهی برگ هایش نرم می شوند، پژمرده شده، و حتی می افتند.
وقتی پوسیدگی ریشه اتفاق می افتد، همیشه هم فورا قابل مشاهده نیست. شاید گیاهتان برای مدتی سالم به نظر برسد، اما یک روز می بینید که ساقه اش خم شده و انتهای گیاه سیاه و لاغر است. این واقعا خبر بدی است.
جالب است که گاهی کاکتوس هایی که زیاد از حد آبیاری شده اند، بخاطر پوسیدن و مرگ ریشه علائم کم آبی را نشان می دهند. ریشه های غرقابی می میرند و این امر از انتقال آب به قسمت های دیگر گیاه جلوگیری می کند و در نتیجه قسمت های دیگر گیاه دچار خشکی می شوند.
اگر حدس زدید ریشه کاکتوس دارد می پوسد، چه باید بکنید؟
باید ریشه را معاینه کنید. کاکتوس را از گلدان دربیاورید و از نزدیک به ریشه نگاه کنید. باید سفید باشند. اگر ریشه ها سیاه، قهوه ای، یا شُل هستند، پس پوسیده اند.
اگر هنوز چند ریشه سفید و سالم می بینید، می توان گیاه را نجات داد. باید با یک چاقو یا قیچی باغبانی تمیز ریشه های پوسیده را از گیاه جدا کنید. حواستان باشد بعد از بریدن ریشه های پوسیده ابزارتان را کاملا تمیز کنید تا این بیماری به گیاهان دیگر منتقل نشود.
حالا می توانید کاکتوس را در خاکی که به خوبی آب را از خود عبور بدهد بکارید و قبل از آبیاری یک هفته به آن مهلت دهید تا خودش را بگیرد. حتما خاک آلوده را دور بریزید و از خاک تازه و تمیز استفاده کنید.
اشتباهات رایج در تشخیص زمان آبیاری کاکتوس
وقتی یک کاکتوس را به عنوان گیاه خانگی جدید انتخاب میکنید، باید از چند اشتباه پرهیز کنید. در دامه چند اشتباه رایجی که مردم درباره آبیاری گیاه مرتکب می شوند را نام برده ایم:
کم آب دادن یا آبیاری زیاد از حد
اغلب این اتفاق به خاطر داشتن اطلاعات کافی از چگونگی روند کار است. دانستن نوع کاکتوس به شناخت نیازهای آبی گیاه کمک شایانی می کند. زیادی زود به زود آب دادن به گیاه منجر به پوسیدن ریشه می شود درحالیکه زیادی به تاخیر افتادن آبیاری هم به خشکی، پژمردگی، و مرگ گیاه می انجامد. راز کار در برقراری تعادل است.
نادیده گرفتن نیاز گیاه به مواد مغذی
اینکه کاکتوس نیاز به کود ندارد یک اشتباه رایج است. احتمالا تصور عمومی این است که این گیاه بسیار قوی و دربرابر خشکسالی مقام است.
اضافه کردن کمی کود محلول می تواند راز یک کاکتوس سالم و درحال رشد باشد. البته اصلا زیاده روی نکنید. فقط در فصل رشد، کود محلول را به آبی که میخواهید به گیاه بدهید اضافه کنید و حواستان باشد مقدارش تنها به اندازه ¼ دستورالعمل روی بسته باشد.
کود زیادی می تواند گیاه را بسوزاند یا منجر به تراکم خاک شود که خود شبکه ریشه ای را خراب کرده و به زرد شدن و افتادن برگ ها ختم می شود.
استفاده از گلدان نامناسب
کاکتوس ها نیاز به حفره کافی در ته گلدان دارند تا هیچ آبی ته خاک نماند که ریشه را بپوساند. البته می توانید یک کاکتوس را در گلدانی بدون حفره بکارید اما باید خیلی بیشتر حواستان به مقدار و تعداد دفعات آبیاری باشد.
بهترین انتخاب، گلدانی است که به آسانی تنفس می کند، مثل ظروف گِلی. برای اینکه کاران خیلی راحت شود، گلدانی را انتخاب کنید که خودش در قسمت زیرین حفره داشته باشد و حواستان باشد حفره ها با خاک کاکتوس مسدود نشوند.
خاک نامناسب
کاکتوس ها به خاکی احتیاج دارند که فورا آب را از خود عبور دهد. اغلب مردم این موضوع را نادیده می گیرند چون فکر می کنند کاکتوس سرسخت ترین گیاه بوده و تقریبا تحت هر شرایطی رشد می کند.
اگر از خاک نامناسب استفاده کنید خواهد دید که کاکتوستان از پوسیدگی ریشه رنج می برد. خاک مخصوص کاکتوس یا ساکیولنت بخرید و یا برای گرفتن بهترین نتیجه، خودتان خاک مناسب را درست کنید.
منبع آبی نامناسب
گاهی آب شیر خوب است اما بیشتر اوقات آب مصرفی برای آبیاری حاوی مواد معدنی حل نشده و مواد شیمیایی مثل فلوراید، کلورین، و کلورامین است که می تواند بر سلامت کاکتوستان تاثیر بگذارد.
اگر کاکتوستان حال خوبی ندارد و نمی توانید تشخیص دهید مشکل از کجاست، شاید بد نباشد از آب باران یا آب جوشیده برای نجات کاکتوس استفاده کنید.
کلام آخر
یادگیری زمان آبیاری کاکتوس نیاز به کمی آزمون و خطا دارد. نظارت دقیق بر علائم و حال گیاه قسمت مهمی از پرورش دهنده کاکتوس بودن است. مهمترین نکته این است که کاکتوس و گلدانش را تحت نظر داشته باشید تا ببینید چه زمانی باید آبیاری اش کنید، و البته به هیچ وجه طبق برنامه ثابت از پیش تعیین شده آبیاری نکنید. وقتی فنون تعیین زمان آبیاری کاکتوس را خوب یاد گرفتید، دیگر تردید نمی کنید و کاکتوستان هم سرحال خواهد بود.
