کلمات فنی: AC و DC
AC جریان متناوب است، بدین گونه که جریان الکتریکی به صورت دوره‌ای جهتش را معکوس می‌کند (حدود 60 بار در ثانیه). این نوع جریان است که از خانه‌ی شما می‌گذرد و باعت عمل کردنِ چراغ‌ها و پریزها می‌شود.
DC جریان مستقیم است، به صورتی که جریان الکتریکی فقط در یک جهت حرکت می‌کند. این نوع جریان در هر چیزی که با باطری کار می‌کند، استفاده می‌شود. مثلا ماشین شما با ولتاژ DC کار می‌کند، زیرا به وسیله‌ی باطری روشن می‌شود. مولتی‌متر می‌تواند هر دوی جریان‌های AC و DC را اندازه‌گیری کند.
علائم و بخش‌های مولتی‌متر
تعداد و انواع زیادی مولتی‌متر وحود دارد. قیمت آنها می‌تواند بین 10 تا صدها دلار متغیر باشد. برای سادگی، همه‌ی اطلاعاتِ این مقاله از یک مولتی‌متر دیجیتالِ ساده استفاده شده است. تمام آنچه برای تشخیص اکثر مشکلات خانه نیاز دارید، یک مولتی‌متر ارزان قیمت است.
روی مولتی‌متری که دارم استفاده می‌کنم، سه بخش اصلی وجود دارد:
- ولتاژ (V) دارای یک ردیف از خط چین‌ها، زیرِ یک خطِ توپر (این بخشِ DC مولتی‌متر است). بسیاری از مولتی‌مترها از 200 میکروولت شروع می‌کنند و تا 600 ولت را پوشش می‌دهند.
- اهم (شبیه نعل اسب وارونه است). اهم مقاومت را نشان می‌دهد، یا درواقع این که چقدر جریان یافتن برای الکتریسته سخت است. هرچه عدد بالاتر باشد، عبور الکتریسته از سیم سختتر است.
- در یکی از بخش‌ها، علامتی مانند موج وجود دارد که نشان دهنده‌ی جریان متناوب یا همان AC است. این بخش از 200 میلی‌آمپر تا 600 ولت را پوشش می‌دهد. علائم ممکن است در مولتی‌مترهای مختلف، متفاوت باشند ولی بخش‌ها یکسانند.
دو سیم به همراهِ مولتی‌متر وجود دارند؛ یکی سیاه و دیگری قرمز. در بیشتر مولتی‌مترها، سیم سیاه درون درگاه سیاه می‌رود و قرمز نیز به درگاه قرمز. در انتهای دیگرِ سیم، برامدگی فلزی به نام میله وجود دارد.
کارهایی که با مولتی‌متر می‌توانید انجام دهید
برای صرفه‌جویی مالی، باطری‌هایتان را چک کنید
آسانترین و احتمالا بهترین راهکار برای شروع، آموزشِ چک کردنِ باطری‌هاست. این که بدانید چگونه می‌توان باطری را تست کرد بسیار برایتان مفید است زیرا می‌تواند باعث صرفه‌جویی مالیتان شود. بسیار برایم پیش آمده که فکر می‌کردم باطری‌ها خرابند و آنها را دور انداخته‌ام، اما بعدا پی‌برده‌ام که چراغ‌قوه خراب بوده است؛ نه باطری‌ها.
برای چک کردن باطری‌ها، نشانگر را روی DC تنظیم کنید. بیشتر باطری‌ها از جمله AA و AAA، 1/5 ولت هستند. ولتاژِ همه‌ی باطری‌ها روی بخش خارجیشان نوشته شده است. شاخص مولتی‌متر را روی بازه‌ی 4/5 ولت و یا بیشتر تنظیم کنید. اگر تنظیمات مولتی‌متر را بالاتر بگذارید مشکلی پیش نمی‌آید اما هرچه به ولتاژ اسمی باطری نزدیکتر باشد، نتایج دقیق‌تری می‌گیرید.
میله‌ی قرمز را بر روی قطب مثبت و میله‌ی سیاه را روی قطب منفی باطری قرار دهید. اگر یک ولت و یا کمتر را نشان داد، می‌توانید باطری را بازیافت کنید. اگر عدد 1/45 ولت را نشان داد، یعنی به زودی مجبور به تعویضِ آن خواهید شد.
برای چک کردن باطری 9 ولتی، کافی است محدوده‌ی DC را روی 40 ولت تنظیم کنید. اگر عددی زیر 7/5 ولت را برای باطری 9 ولتی نشان داد، باطری خراب است.
فیوزها را بررسی کنید تا در تعمیر لوازم خانگی صرفه‌جویی شود
بسیاری از لوازم خانگی درونشان فیوز دارند. مایکروویوها، کولرگازی‌ها و سایر لوازم خانگی کوچک نیز فیوز دارند. شما می‌توانید در این بخش، پول زیادی را صرفه‌جویی کنید. اگر بدانید که مشکل از فیوز است و نه خودِ وسیله، هزینه‌ی تعمیر نسبت به عوض کردنِ کل وسیله؛ ناچیز خواهد بود. اما در اکثر موارد نمی‌توانید تشخیص دهید که فیوز سوخته است، مگر این که آن را تست کنید. ابتدا وسیله را از برق بکشید. با دقت فیوز را بدون دست زدن به هیچ بخش دیگری از جعبه فیوز، خارج کنید. مولتی‌متر را روی بخش اهم‌سنج تنظیم کنید. یک میله‌ی آن را به یک سرِ فیوز وصل کرده و میله‌ی دیگر را به سرِ دیگرِ فیوز. مهم نیست که کدام میله به کدام سرِ فیوز وصل می‌شود، زیرا شما فقط می‌خواهید پیوستگی مدار داخل فیوز را بررسی کنید. میله‌ها درواقع مدار را کامل می‌کنند. اگر مولتی‌متر شما بلندگو داشته باشد، صدایی با فرکانس بالا خواهید شنید که نشان دهنده‌ی سلامت فیوز است. اگر مولتی‌متر شما بلندگو ندارد، در صورت سالم بودنِ فیوز؛ اهم را صفر نشان می‌دهد. اگر عدد بالایی را نشان داد یعنی فیوز سوخته است.
سیم‌ها را به وسیله‌ی گیره‌ی سوسماری چک کنید
شما می‌توانید سیم‌های الکتریکی تان را نیز با تنظیماتِ اهم، بررسی کنید اما به یک گیره‌ی سوسماری برای میله‌هایتان نیاز خواهید داشت. برای تست کردن سیم، کافیست یک گیره‌ی سوسماری به هر سرِ دوشاخه وصل کنید و سپس در حالی که دارید به مولتی‌متر نگاه می‌کنید؛ سیم‌ها را از سمتِ دوشاخه به آرامی خم کنید. اگر دستگاه عددی معمولی را نشان دهد و سپس عدد پایین بیاید و هیچ چیز را نشان ندهد، سیمتان مشکلی دارد. اگر سیم سالم باشد، هیچ تغییری در عددِ نشان داده شده ایجاد نخواهد شد و یا تغییرات بسیار اندک خواهند بود.
بررسی کردن پریزهای برق
اگر می‌خواهید چیزی را در بخش AC مولتی‌متر تست کنید، کافی است به سراغ پریز برق بروید. در بخش AC، شاخص را روی 400 ولت تنظیم کنید. یک میله را در فاز و دیگری را در نولِ پریز قرار دهید. مولتی‌متر باید عدد 120 تا 125 ولت را نشان دهد. این عدد برای اکثر منازل آمریکا معمول است.
این‌ها فقط تعداد اندکی از کارهایی بودند که می‌توانید با مولتی‌متر انجام دهید. اکثر مولتی‌مترها دفترچه راهنمایی به همراه دارند که ایده‌هایی برای سایر مصارفِ آنها به شما می‌دهند. فقط به خاطر داشته باشید که هنگام کار با جریان برق، به شدت احتیاط کنید.
این مقاله ترجمه‌ای است از: Multimeter Basics
عکس: Nicolas Thomas on Unsplash
