راهنمای پارچه مبلی: مخمل

چرا مخمل آنقدر گران بود که به نماد اشرافیت رنسانس بدل شد؟ گرچه یکی از دلایل آن استفاده از ابریشم در تولید آن بود، اما بافت آن هم بسیار پیچیده بود. مخمل مانند کتان یا ابریشم نیست، بلکه روش بافت آن مخمل را خاص می کند. در روزهایی که پارچه را با دست می بافتند، این کار بسیار دشوار بود.

کرک و بافت: رازهای پارچه مخمل

کرک به معنای قسمت هایی از پارچه است که به دست می چسبد و به مخمل ظاهر نرم و درخشانی می دهد. بافت هم به جهت قرارگیری کرک اشاره دارد. تمام مخمل ها یک جهتی نیستند، بلکه برخی از مخمل ها با توجه به جهت بافت نور را منعکس می کنند. به همین دلیل است که با دست کشیدن روی مخمل و تغییر جهت آن، مخمل روشن تر یا تیره تر می شود. همین ویژگی است که به لوازمی با پارچه مخمل ظاهر جذاب و دیدنی می بخشد.

پارچه مخمل به عنوان روکش مبلمان

چرا پارچه مخمل برای استفاده در لوازم خانه و مبلمان محبوب است؟ به دلیل نرم بودن و ظاهر زیبا. زیرا هم ظاهر خوبی دارد و هم نرم و گرم است. به همین دلیل لوازم مخمل از سایر لوازم خانه یک سروگردن بالاتر هستند. عمق الیاف کرک هم رنگ را به خوبی نشان می دهند و آن را برجسته تر می کنند. مخمل آبی در مقایسه با پارچه های همرنگ کتان یا زبر رنگ برجسته تری دارند.

کیفیت و مقاومت

برای مقایسه دو پارچه مخمل، به تراکم الیاف و کرک (ضخامت و تراکم الیاف) توجه کنید. بهتر است یک نمونه از پارچه را برداشته، لابلای پارچه را بررسی کرده و ضخامت و تراکم الیاف بافته را نگاه کنید. اگر توانستید کف پارچه و ریشه الیاف را ببینید پس آن مخمل بی کیفیت است. همچنین به پشت پارچه نگاه کرده و مطمئن شوید که تراکم بالایی دارد.

سپس باید مخمل را مالش دهید. (به این صورت که چندین بار پارچه را بمالید تا مقاومت آن مشخص شود.) بسیاری از مخمل ها مقاومت بالایی داشته و به مقاومت 250،000 دست می یابند (پارچه هایی با مقاومت بالای 15،000 برای مصارف خانگی مناسب هستند. با این حال باید گفت حتی مخمل های مقاوم نیز ممکن است آسیب دیده و پاره شوند. البته آسیب به مخمل یک ضعف محسوب نمی شود و در صورت وقوع این رخداد شوکه نشوید. حتی برخی معتقدند با گذشت زمان مخمل بهتر شده و ظاهر بهتری پیدا می کند.

نوع پارچه

مخمل از الیاف طبیعی، سلولزی (ابریشم مصنوعی یا مودال)، الیاف مصنوعی و یا ترکیب آن ها به دست می آید. رایج ترین انواع عبارت اند از:

• مخمل ابریشمی یکی از لوکس ترین پارچه های ممکن است که نرم بوده و آنقدر لطیف است که تصور می کنید خیس شده. این پارچه برای لوازمی که چندان مورد استفاده قرار نمی گیرند مناسب بوده و در مقابل نور خورشید تغییر رنگ می دهد.

• مخمل کتان ظاهر مات داشته و رنگ را برجسته تر می کند. مخمل کتانی طرح خط دار مانند ایجاد می کند زیرا الیاف آن ضخامت متفاوت دارند. کرک آن از انواع دیگر مخمل کوتاه تر بوده و در معرض آسیب قرار دارد. مخمل کتان در برابر آب و هوای گرم محبوب بوده و در هنگام لمس حس سرما ایجاد می کند.

• مخمل کتان به سرعت ساییده می شود، به همین دلیل معمولا آن را با الیاف های دیگر مانند پلی استر ترکیب می کنند تا مقاومت بیشتری داشته باشد. ظاهر مات مانند آن با ترکیب با ابریشم مصنوعی مقاومت بالایی خواهد داشت.

• مخمل پشمی مقاوم و ماندگار بوده و از آنجایی که در حین لمس گرم است، برای فصل تابستان مناسب تر است، تا زمستان.

• مخمل موهر از موی بز آنگورا به دست آمده و در برابر خراش و آلودگی مقاوم است. بنابراین اگر آن وسیله دائم استفاده شود، این پارچه بهترین گزینه خواهد بود. مخمل موهر ضخیم بوده و درخشندگی آن از الیاف ابریشمی یا سلولزی کمتر است. به همین دلیل به براق بودن مشهور است.

• مخمل از سلولز، الیاف مصنوعی به دست آمده از پوست گیاهان یا درختان به دست آمده و به همین دلیل نرم است و در مقایسه با انواع دیگر طبیعی تر خواهد بود.

• مخمل مصنوعی پلی استر باکیفیت است و در معرض ساییدگی آسیب پذیر خواهد بود. گرچه این پارچه تغییر رنگ نمی دهد، اما رنگ آن مانند الیاف طبیعی نیست. گرچه مخمل مصنوعی از زمان اولین تولید تا به حال بهبود یافته اما کیفیت و جنس نوع طبیعی را ندارد. بهترین کار این است که مخمل مصنوعی و طبیعی را با هم ترکیب کنند.

• مخمل طرح دار یک نوع پارچه نیست، بلکه یک پارچه مخمل طرح دار است که طرح های آن می توانند طراحی های مختلف سنتی تا اشکال هندسی را شامل شوند.

پارچه کف و کرک اغلب از الیاف متفاوت ایجاد شده اند. در این صورت پارچه پایه می تواند مستحکم بوده و کرک هم مخملی باشد. در زمان خرید پارچه مخمل به برچسب راهنما توجه کنید. معمولا جنس کرک را در ابتدا و جنس پارچه پایه را پس از آن نشان می دهند.

نگهداری

نگهداری از پارچه مخمل کمی مشکل است. در حالی که در مقایسه با پارچه های دیگر به توجه بیشتری نیاز دارد اما بسیاری معتقدند که ارزشش را دارد.

معمولا دارندگان حیوانات خانگی از این شکایت دارند که مخمل کرک حیوانات را به خود جذب می کند. گرچه مخمل کرک را جذب می کند اما با کمی برس نرم لباس یا برس مخمل می توان این مشکل را رفع کرد. اگر می خواهید پارچه مخمل داشته باشید و در این باره نگران هستید، رنگی را انتخاب کنید که با رنگ کرک حیوانات مشابه باشد. نکته حائز اهمیت در این باره این است که گربه ها به راحتی چنگال خود را در پارچه ها، مانند کتان، فرو می برند اما در پارچه مخمل این امکان وجود ندارد.

در هنگام انتخاب یک وسیله با روکش مخمل به نوع مصرف آن توجه کنید. اگر میزان استفاده شما زیاد است بهتر است از ابریشم یا مخمل کتان 100% استفاده نکنید. برای پارچه مبل از مخمل ترکیبی با موهر یا پلی استر استفاده کنید.

برای پیشگیری از ساییده شدن مخمل این موارد را رعایت کنید:

• تشک های مبل را دائم تغییر دهید تا یک نقطه آن بیش از حد استفاده نشود.

• تشک ها را تکان دهید تا پف کرده و چروک نشوند. زیرا چروک با مخمل آسیب میرساند.

• هر هفته با توجه به جهت کرک با برس مخمل یا برس نرم لباس آن را برس کنید.

• از قرار دادن اجسام سنگین بر روی مخمل و به مدت طولانی پیشگیری کنید. اگر یک کتاب یا کنترل تلویزیون هم به مدت طولانی روی مخمل قرار بگیرد به آن آسیب میزند.

در صورت بروز ساییدگی این موارد را انجام دهید:

• با یک برس نرم لباس یا برس مخمل در جهت کرک ها مخمل را برس بکشید.

• اگر راهنمای پارچه استفاده از محلول تمیز کننده آبی را مجاز دانسته، کمی از محلول را روی مخمل اسپری کرده و سپس به نرمی برس بکشید.

• از متخصص کمک بگیرید. شرکت های نظافتی مختلفی وجود دارند که در نظافت پارچه های خاص مانند مخمل تخصص دارند (البته پیش از درخواست از آن ها درباره نوع پارچه سوال کنید).

نظافت

کلید نظافت صحیح پارچه مخمل مبلمان این است که به دستورالعمل پارچه توجه کنید. مسلما در هنگام خرید آن وسیله دفترچه راهنما در اختیارتان قرار گرفته شده است. اغلب مخمل ها با نشان S تنها باید با محلول تمیز شوند، نه با آب و تمیزکننده بر پایه آب. در ابتدا محلول را در نقطه غیر قابل دید پارچه به کار ببرید.

پیش از نظافت کرک و پرزهای حیوانات را با برس مخصوص جاروبرقی تمیز کنید و در جهت کرک این کار را انجام دهید. (برای آزمایش در ابتدا یک قسمت غیر قابل دید پارچه را جارو کنید.) پس از نظافت باید بگذارید لوازم تان کاملا خشک شود و سپس کوسن و تشک ها را روی آن قرار دهید. مخمل را با برس پارچه یا مخمل و در جهت کرک برس بکشید.

اگر چیزی روی مبل مخمل ریخت در ابتدا مایع را جمع آوری کنید تا در پارچه فرو نرود (چیزی که بیشتر در مبل های بدون دسته رخ می دهد تا دسته دار). سپس با یک پارچه سفید تمیز آن قسمت را تمیز کنید، از بیرون به سمت داخل این کار را انجام دهید تا قسمت نم دار بیشتر نشود. با فشار این کار را انجام ندهید، زیرا کرک می خوابد. در صورت وجود لکه با توجه به دستورالعمل پارچه محلول تمیز کننده مناسب را تهیه کنید. در اینجا هم از بیرون به سمت داخل را تمیز کنید.

اگر تصور می کنید این کار دشوار است، از یک متخصص استفاده کنید که در نظافت مخمل و سایر پارچه های مبل تخصص دارند. هیچکس بهتر از یک متخصص نمیتواند این کار را انجام دهد.

پارچه مخمل و طراحی

مخمل بر روی هرگونه لوازم خانگی ظاهر خوبی دارد و می تواند در مقایسه با سایر لوازم خانگی خود را برجسته تر نشان دهد. اگر می خواهید یک فضای رسمی یا سنتی ایجاد کنید، قرار دادن یک مبل مخمل بهترین کار خواهد بود. یک صندلی مخملی فضای لوکسی ایجاد کرده و در کنار سایر لوازم دکور متمایزی ایجاد می کند. استفاده از پارچه مخمل در دکوراسیون مدرن هم بسیار شکیل است. البته مخمل بر روی تمام لوازم پارچه ای ظاهر شکیلی خواهد داشت، مخصوصا میزهای مخملی و میز پای تخت.

این مقاله ترجمه ای است از: UPHOLSTERY FABRIC TYPES: VELVET FURNITURE

عکس: Nikola Bikar on Unsplash