دانسته هایی درخصوص سلامت غذایی

سازمان غذایی آمریکا ۴ کلمه ساده را برای قوانین غذای سالم به شما یادآوری می کند. آنها شامل : پخت و پز، جداسازی، بهداشت و منجمدکردن هستند . اجازه دهید در مورد هر کلمه کمی بیشتر توضیح دهیم و یاد بگیریم.

پخت و پز:

پخت وپز برای از بین بردن باکتری های مضر غذا باید آن را در یک دمای مناسب پخت. اخیرا در خصوص  سلامتی گوشت اخطارهای زیادی وجود دارد که هر یک دلیل خاص خود را نیز دارد. گوشت تازه ی ورقه ورقه شده روی سطح خود باکتری هایی مثل ایکولای و سالمونلا دارد. اگر گوشت حداقل در دمای ۱۶۰ تا ۱۶۵ درجه فارنهایت پخته نشود، باکتری ها از بین نمی روند و اینجاست که ممکن است شما مریض شوید. مطمئن شوید از یک دماسنج سالم استفاده می کنید. برای پختن گوشت ورقه ای(استیک) از یک دماسنج استفاده کنید و آن را کنار ظرف قرار داده و نه از بالای آن. مطمئن شوید ترمومتر دمای مرکز آن را به شما نشان می دهد. تکه ها تردتر گوشت مانند استیک ها و گوشت های ورقه ای، باکتری های خطرناک وجود ندارد، بنابراین برای پخت آنها دمای متوسط نیز کافی است، مثلا هر تکه گوشتی در دمای ملایم ۱۴۵ درجه پخته می شود. دمای مناسب پخت ماکیان ها ۱۸۰ درجه و برای پخت تخم مرغ می باشد. (متاسفانه، تخم مرغ هم بعضی وقت ها مصرف زیادی اش خوب نیست.) به عنوان مثلا اگر برای پخت کیک و یا هر دستور پخت دیگری نیاز به سفیده تخم مرغ و شکر دارید که در آن از تخم مرغ نپخته استفاده شده، حواستان باشد که از تخم مرغ پاستوریزه و یا پودرهای آماده استفاده کنید.

تابه حال به این فکر کرده اید که چرا نمی توان مرغ را نیز مانند گوشت طبخ کرد؟ مرغ باید بصورت کامل پخته شود، بدون اینکه قسمتی از آن نپخته و صورتی رنگ باقی بماند؛ دمای مورد نیاز برای طبخ مرغ حداقل ۱۷۰ درجه فارنهایت می‌باشد. گوشت مرغ نسبت به گوشت های دیگر نرم تر و کم چگال تر است که این خود باعث می شود تا باکتری ها درون بافت گوشت راحت تر حرکت کنند.

پرورش و فرآوری مرغ بسیار سریع تر از فرآوری گوشت های دیگر انجام می شود و اغلب باکتری ها در سرتاسر گوشت مرغ پخش می شوند. پس همیشه بخاطر داشته باشید تا گوشت مرغ بخوبی پخته شده باشد.

جداکردن:

جداکردن غذاهای پخته و نپخته را مثل جداکردن غذاهای خام و نیازمند طبخ انجام دهید. هنگامی که گوشت خام و تخم مرغ را درکنار غذاهایی که باید بصورت نپخته خورده شوند قراردهید ممکن است تداخل مواد غذایی آنها با یکدیگر روی دهد که خود یکی از عوامل سمی شدن مواد غذایی می باشد. اغلب گوشت ها را در نایلون و در پایین ترین طبقه یخچال بگذارید و یک الی دو روز بعد از خرید گوشت آن را استفاده کرده و یا در فریزر برای مدت طولانی بگذارید.

برای گریل کردن و پختن گوشت و ماهی از یک بشقاب تمیز برای قراردادن گوشت های آماده استفاده کنید؛ از همان ظرفی که برای گوشت های خام استفاده کرده اید استفاده نکنید. انبر گریل و همه قاشق و چنگال هایی که برای این کار استفاده کرده اید را نیز بعد از طبخ گوشت شستشو دهید.

بعد از هربار تماس دست با گوشت خام، بهتر است که دست هایتان را با آب و صابون و یا مایع آنتی باکتریال بشویید تا از تداخل موادغذایی با یکدیگر جلوگیری کنید. ( ما که هربار یک آشپز را در تلویزیون می بینیم که بدون شستن دست ها پس از تماس با گوشت به سراغ تهیه سالاد و دیگر خوراکی ها می رود رعشه به تن مان می افتد.)

حالا که نحوه ی صحیح طبخ و جدا سازی مواد غذایی را قبل و بعد از پخت آنها متوجه شدید، زمان اش رسیده تا دو مورد دیگر را برای شما بگوییم.

بهداشت موادغذایی:

این را همه می دانیم که بهداتشت مواد غذایی یکی موارد بسیار مهم است. قبل از هرکاری دست ها و سطحی که روی آن مواد غذایی را آماده می کنید بشویید. بعد از هربار تماس با حیوان خانگی یا عوض کردن پوشک و ... دست ها را کامل بشویید. صابون های تخته ای بسیار موثر هستند. هربار که دست هایتان را می شوید بخشی از آهنگ "تولدت مبارک" را خوانده و دست خود را شستشو دهید، این مقدار زمان برای شستن دست ها کافی است. اگر می خواهید برای خانم های باردار یا بچه های کوچکتر و یا بزرگترهایی که دچار بیماری های دوره ای یا نقص ایمنی هستند، غذا درست کنید، صابونی با مواد آنتی باکتریال پیچیده تر را انتخاب کنید.

منجمد کردن:

منجمدکردن مواد غذایی نیز بسیار اهمیت دارد. باکتری هایی مثل ایکولای و سالمونلا در دماهایی بین ۴۰ تا ۱۴۰ درجه فارنهایت رشد کرده و تکثیر می شوند. دمای یخچال شما باید زیر ۴۰ درجه فارنهایت باشد. دمای فریزر هم باید روی صفر درجه فارنهایت ست شود. یک قانون ساده می گوید که غذاهای داغ را داغ میل کنید و غذاهای سرد را سرد. برای این کار از ظروف مخصوصی که غذا را گرم و یا به کمک آب سرد و حمام یخ سرد نگه می دارند استفاده کنید. اگر دمای محیط ۸۰ درجه فارنهایت و یا بیشتر می باشد، هرگز موادغذایی را بیشتر از دو ساعت در محیط نگذارید بماند.

اگر برای سفر یا پیک نیک مواد غذایی با خود به همراه می برید، از منجمد شدن غذاها مطمئن شوید و آنها را در ظرف مخصوص مثل کلمن نگهداری کنید. توجه کنید که این ظروف غذای شما را سرد نمی کند، فقط آنها را سرد نگه می دارد. برای غذاهای گرم نیز آنها را در یک پارچه ضخیم بپچید و در ظروف کوتاه بگذارید.

اگر برق خانه رفت چه باید کنید؟

اگر دمای خانه پایین تر از ۸۰ درجه فارنهایت باشد، غذاهای فاسدشدنی را می توان به مدت دو ساعت در دمای محیط نگهداری کرد؛ اما در دماهای بالاتر فقط یک ساعت وقت دارید تا مانع از تکثیر باکتری های غذاهای غیریخچالی شوید.

تا جایی که می شود در یخچال و فریزر را بسته نگه دارید و اگر لازم شد، فقط چند ثانیه در را باز کرده و سریع ببندید. اگر در آنها بسته باشد تا ۴ ساعت می توانند غذاها را سرد نگه دارند. با این حال وقتی برق آمد، شما باید همه مواد غذایی را جدا جدا چک کنید و از سالم بودن شان مطمئن شوید.

یک  فریزر  که نصف ظرفیت اش غذا داشته باشد تا ۲۴ ساعت می تواند آنها را سرد نگه دارد، اگر فریزر پر باشد این زمان حدودا به ۴۸ ساعت افزایش می یابد. اگر برای مدت طولانی تری برق ندارید، می توانید یخچال و فریزرتان را اگر ممکن باشد با پتوهای ضخیم بپوشانید تا به نوعی عایق شان کنید و سرد بمانند. همچنین می توانید مقداری یخ خشک در فریزر بگذارید، اما با رعایت احتیاط در نحوه ی استفاده از آن. اگر برق برای مدت بیشتر از ۴ ساعت نباشد، شیر، گوشت و لبنیات را از یخچال خارج کرده و آنها را با کمی یخ بسته بندی کنید تا فاسد نشوند. اگر در خانه دماسنج داشته باشید یا یخچال تان دما را نشان می دهد، بعد از اینکه برق آمد، دما را چک کرده که زیر ۴۰ درجه فارنهایت باشد و در فریزر نیز قطعات کریستالی یخ دیده شود. غذاها را می توانید دوباره منجمد کنید، اما طبیعتا کیفیت آنها کمتر می شود.

• این قانون را به یاد داشته باشید که اگر به غذایی شک دارید، آن را دور بیاندازید.
• اگر برای صرفه جویی غذایی را که سالم نباشد بخورید، مجبورید تا همان هزینه را خرج دوا و دکتر بکنید.
• اگر برق رفته باشد، بهتر است که تا جای ممکن دمای آشپزخانه را پایین نگه دارید و اگر مثلا می خواهید غذایی را گریل کنید، بیرون ازخانه و در حیاط یا پشت بام این کار را انجام دهید.

این نکات را همیشه به یاد داشته باشید:

• همیشه تاریخ انقضا مواد را چک کرده و اگر یک ماده تاریخ مصرف گذشته را در فروشگاه مشاهده کردید، فروشنده را مطلع کنید.
• بعد از خرید از فروشگاه، در اولین فرصت غذاها را در یخچال بگذارید. در مورد کنسروهای مواد غذایی اگر قوطی آنها باد کرده و یا ماده غذایی از آنها نشت کرده، آنها را مصرف نکنید .قبل از مصرف کنسروها آنها را بجوشانید.
•  
• از ظروف با کیفیت مرغوب برای نگهداری مواد غذایی استفاده کنید. برخی از ظروف پلاستیکی بی کیفیت و یا فلزی که ممکن است با مواد مضر سطح آنها پوشیده شده باشد، برای مواد غذایی مناسب نیست. از ظروف مخصوص نگهداری استفده کنید که برخی از این ظروف نشان مخصوص نیز دارند که برای استفاده در فریزر یا مایکروفر مناسب هستند.

حالا با دانستن این اطلاعات، داشتن غذای سالم یکی از بخش های اصلی در آشپزخانه شما می شود. و با خیال راحت می توانید با دوستان و خانواده ی خود غذای خوشمز ه ای را نوش جان کنید که از سلامت آن نیز مطمئن هستید.

عکس:  Thomas Gamstaetter on Unsplash