اگر کف یا دیوارهای سرویس بهداشتی خانه شما قدیمی شده یا پس از کاشی کاری نیاز به تکمیل دارید، دوغاب ریختن سرویس بهداشتی مرحله‌ای کلیدی است. این فرآیند نه‌تنها به ظاهر فضا جلوه‌ای تمیز و مرتب می‌دهد، بلکه از نفوذ رطوبت و آسیب‌دیدگی کاشی‌ها جلوگیری می‌کند. در این مطلب از بلاگ تخصصی بازار خدمات سنجاق به‌صورت کامل و گام‌به‌گام به دوغاب ریزی سرویس بهداشتی می‌پردازیم تا خودتان بتوانید آن را با کیفیت بالا انجام دهید یا با آگاهی بیشتری آن را به متخصص بسپارید.
آنچه در این مقاله می خوانیم:
آماده‌سازی قبل از شروع دوغاب ریزی
اولین قدم برای دوغاب ریزی موفق، آماده‌سازی سطح و محیط کار است.
در صورتی که قصد ترمیم دارید، باید ابتدا دوغاب قدیمی را به‌طور کامل از درز بین کاشی‌ها پاک کنید. این کار را فقط با ابزار مناسب مثل «اره دوغاب» انجام دهید تا به لبه کاشی‌ها آسیب نرسد. همچنین، سطح باید خشک، تمیز و عاری از گردوغبار باشد.
بررسی جدول قیمت سیمان کاری
چرا تمیزکاری سطح قبل از دوغاب مهم است؟
تمیزکاری سطح قبل از شروع دوغاب ریختن سرویس بهداشتی یکی از مهم‌ترین مراحل کار است که متأسفانه خیلی‌ها آن را دست‌کم می‌گیرند. اگر سطح بین کاشی‌ها به‌درستی تمیز نشود، دوغاب جدید به‌خوبی به لبه‌های کاشی نمی‌چسبد و ممکن است خیلی زود ترک بخورد، پوسته شود یا حتی از درزها جدا شود. این یعنی تمام زحمات و هزینه‌ها به هدر می‌رود و باید دوباره‌کاری کنید.
از طرف دیگر، رطوبت یا خیس بودن سطح نیز یکی دیگر از دلایل شایع شکست دوغاب ریزی است. اگر درزها خشک نباشند، دوغاب به‌درستی سفت نمی‌شود و در آینده می‌تواند باعث رشد قارچ و کپک در درزها شود.
ابزارها و مواد مهم در دوغاب ریزی سرویس بهداشتی
برای داشتن یک فرآیند دوغاب ریختن سرویس بهداشتی تمیز، دقیق و بادوام، آماده‌سازی ابزارها و مواد ضروری است. استفاده از ابزار مناسب نه‌تنها سرعت کار را بالا می‌برد، بلکه کیفیت نهایی کار را هم تضمین می‌کند. در این بخش با مهم‌ترین وسایل مورد نیاز آشنا می‌شویم:
قبل از شروع، این ابزارها را آماده کنید:
-
اره دوغاب یا تیغ کاربیدی: برای خارج کردن دوغاب‌های قدیمی از بین کاشی‌ها استفاده می‌شود. تیغه آن با لبه کاربیدی، دوغاب را به‌راحتی پودر و آماده‌سازی بستر را ساده‌تر می‌کند.
-
شناور دوغاب یا ماله لاستیکی:وسیله‌ای برای پخش یکنواخت دوغاب روی سطح کاشی. انعطاف‌پذیر و نرم است تا دوغاب را به عمق درزها فشار دهد بدون آسیب‌زدن به سطح کاشی.
-
سطل و همزن:برای مخلوط کردن دوغاب با آب یا مواد افزودنی استفاده می‌شود. ترجیحاً از همزن دستی یا دریل با سری همزن استفاده کنید تا بافتی یکنواخت حاصل شود.
-
اسفنج نرم: برای پاک‌کردن اضافه‌های دوغاب از سطح کاشی و صاف‌کردن خطوط دوغاب پس از نیمه‌خشک شدن کاربرد دارد. آب اضافی در اسفنج نباید باقی بماند، چون موجب رقیق شدن دوغاب می‌شود.
-
حوله میکروفایبر: گزینه‌ای عالی برای پاک‌کردن گرد دوغاب خشک‌شده از روی کاشی‌ها. این نوع حوله‌ها بدون ایجاد خط‌وخش، سطح را براق و تمیز می‌کنند.
-
دستکش و ماسک: برای حفاظت از پوست و دستگاه تنفسی در برابر گرد دوغاب، مواد شیمیایی و حساسیت‌های پوستی لازم هستند.
-
دوغاب پودری یا اپوکسی: بسته به نوع کاشی، رطوبت محیط و میزان تردد، نوع دوغاب متفاوت خواهد بود. دوغاب پودری سیمانی رایج‌تر است، اما اپوکسی دوام بالاتر و مقاومت بیشتری دارد، به‌ویژه در مکان‌های مرطوب.
-
آب تمیز: برای مخلوط‌کردن با دوغاب و تمیز کاری حین و پس از کار، حتماً از آب تمیز و بدون ناخالصی استفاده کنید تا از تغییر رنگ و آلودگی جلوگیری شود.
مراحل گام‌به‌گام دوغاب ریزی سرویس بهداشتی
برای اینکه فرآیند دوغاب ریختن سرویس بهداشتی با کمترین خطا و بهترین نتیجه انجام شود، باید مرحله به مرحله و با دقت پیش رفت. در ادامه، روند اجرای کار را به‌صورت گام‌به‌گام بررسی می‌کنیم:
پاکسازی کامل دوغاب قدیمی
اگر قبلاً دوغاب ریزی انجام شده، باید حتماً دوغاب‌های قدیمی و فرسوده از درزهای بین کاشی‌ها خارج شود.
مراقب باشید به کاشی‌ها آسیبی وارد نشود. هدف، برداشتن حداقل دوسوم از عمق دوغاب قبلی است تا دوغاب جدید فضای کافی برای چسبیدن داشته باشد.
تمیز کردن سطح کاشی‌ها
پس از برداشتن دوغاب، گرد و غبار و باقی‌مانده‌های خشک‌شده را با جاروبرقی یا برس نرم تمیز کنید. سطح کاشی باید کاملاً خشک، تمیز و بدون چربی یا لکه باشد. هر نوع آلودگی روی سطح می‌تواند روی اتصال و دوام دوغاب جدید تأثیر بگذارد.
آماده‌سازی دوغاب
در یک سطل، دوغاب پودری یا اپوکسی را طبق دستورالعمل روی بسته‌بندی با آب تمیز ترکیب کنید. از همزن دستی یا برقی استفاده کنید تا خمیری یکنواخت و بدون گلوله تشکیل شود. دقت کنید که دوغاب خیلی سفت یا خیلی رقیق نباشد.
اجرای دوغاب روی سطح
با شناور دوغاب یا ماله لاستیکی، مقدار مناسبی از دوغاب را روی سطح بریزید و به‌صورت مورب نسبت به خطوط کاشی حرکت دهید تا دوغاب به‌خوبی وارد درزها شود. کار را از دورترین نقطه نسبت به در شروع کنید و در هر مرحله فقط روی یک بخش کوچک کار کنید تا قبل از خشک شدن، فرصت کار روی آن را داشته باشید.
پاک کردن دوغاب اضافی
قبل از خشک شدن کامل، با لبه ماله لاستیکی اضافات دوغاب روی کاشی را بردارید و مجدد به سطل بازگردانید. این کار نه‌تنها سطح را تمیز نگه می‌دارد، بلکه باعث صرفه‌جویی در مصرف دوغاب می‌شود.
تمیزکاری اولیه
پس از گذشت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه و سفت شدن نسبی دوغاب، با اسفنج مرطوب و فشرده‌شده روی سطح بکشید تا باقیمانده‌ها پاک شود. مراقب باشید آب زیادی در اسفنج نباشد، چون باعث رقیق شدن و کاهش دوام دوغاب در درزها می‌شود.
صاف کردن خطوط دوغاب
در حین تمیزکاری با اسفنج، خطوط دوغاب را با انگشت دستکش‌پوشیده یا لبه اسفنج صاف و یکنواخت کنید. این کار به زیبایی نهایی کار کمک زیادی می‌کند.
خشک شدن و تمیزکاری نهایی
بعد از ۲۴ ساعت، ممکن است لایه‌ای از پودر دوغاب (موسوم به haze) روی کاشی‌ها باقی مانده باشد. با یک حوله میکروفایبر خشک یا اسفنج تمیز و نیمه‌مرطوب، سطح را براق و تمیز کنید. اگر دوغاب اپوکسی استفاده کرده‌اید، ممکن است این مرحله سخت‌تر باشد.
صبر تا استفاده مجدد
قبل از استفاده از سرویس بهداشتی یا تماس مستقیم با آب، حداقل ۲۴ تا ۴۸ ساعت صبر کنید تا دوغاب کاملاً سفت و خشک شود. این مرحله برای جلوگیری از ترک خوردن یا آسیب به دوغاب تازه بسیار مهم است.
نکات مهم برای دوام و زیبایی دوغاب سرویس بهداشتی
اگر می‌خواهید دوغاب ریزی سرویس بهداشتی فقط ظاهری خوب نداشته باشد بلکه در برابر رطوبت، شوینده‌ها و فشار هم مقاوم بماند، رعایت چند نکته کلیدی ضروری است:
انتخاب درست نوع دوغاب
در محیط‌های مرطوب مثل سرویس بهداشتی، بهتر است از دوغاب ضد آب یا اپوکسی استفاده کنید. این نوع دوغاب‌ها مقاومت بیشتری در برابر قارچ، کپک و ترک دارند و دوام آنها بالاتر است.
اجرای دقیق و یکنواخت
دوغاب باید به‌طور یکنواخت در تمام درزها پخش شود. ناهماهنگی در ضخامت یا شیارهای خالی باعث نفوذ آب و کاهش دوام خواهد شد. به همین دلیل استفاده درست از شناور دوغاب در زاویه ۴۵ درجه اهمیت زیادی دارد.
اهمیت خشک شدن دوغاب قبل از استفاده کامل
یکی از مراحل حیاتی در فرآیند دوغاب ریختن سرویس بهداشتی، رعایت زمان خشک شدن دوغاب است. بسیاری از مشکلاتی که پس از اتمام کار به‌وجود می‌آیند، ناشی از بی‌توجهی به این مرحله مهم هستند.
چرا صبر برای خشک شدن مهم است؟
دوغاب، چه سیمانی و چه اپوکسی، نیاز به زمان کافی برای خشک شدن و سخت شدن کامل دارد. اگر پیش از پایان این فرآیند، سرویس بهداشتی در معرض رطوبت، فشار یا استفاده قرار گیرد، نتیجه کار تضعیف شده، ممکن است:
-
دوغاب شسته شود یا تغییر رنگ دهد؛
-
ساختار آن ترک بخورد یا پوسته شود؛
-
آب به لایه‌های زیرین نفوذ کند و باعث آسیب جدی‌تر شود.
مراقبت از دوغاب پس از اجرا
دوغاب تازه نیاز به حداقل ۲۴ تا ۴۸ ساعت زمان خشک شدن دارد. در این مدت نباید روی آن راه بروید یا آب رویش بریزید. حتی پس از خشک شدن ظاهری، بهتر است یک لایه سیلر مخصوص دوغاب (در صورت استفاده از دوغاب سیمانی) به آن بزنید تا در برابر رطوبت مقاوم‌تر شود.
تمیزکاری با دقت
با استفاده از اسفنج نیمه‌مرطوب و حوله میکروفایبر، سطح کاشی‌ها را پس از اتمام کار تمیز کنید. باقی‌مانده دوغاب اگر روی سطح بماند، ظاهر کار را خراب می‌کند و برداشتنش بعد از خشک شدن سخت خواهد بود.
تهویه مناسب سرویس بهداشتی
برای جلوگیری از رشد قارچ و ترک خوردن در دوغاب‌ها، وجود تهویه مناسب در سرویس بهداشتی بسیار مهم است. رطوبت دائمی دشمن پنهان دوغاب‌ها است. پس در صورت مشاهده در اولین فرصت برای رفع نم و رطوبت اقدام کنید.
اشتباهات رایج در دوغاب ریزی
در فرایند دوغاب ریختن سرویس بهداشتی، رعایت نکردن برخی اصول ساده مثل موارد زیر می‌تواند باعث کاهش دوام، زیبایی و کارایی نهایی دوغاب شود
1. استفاده از ابزارهای نامناسب
برخی افراد به جای استفاده از ابزارهای مخصوص مانند اره دوغاب یا ماله لاستیکی، از ابزارهای خانگی یا غیرتخصصی استفاده می‌کنند. این اقدام نه‌تنها بهره‌وری کار را کاهش می‌دهد، بلکه ممکن است به سطح کاشی‌ها آسیب وارد کند یا موجب دوغاب ریزی غیر یکنواخت شود.
2. عدم پاکسازی کامل دوغاب قبلی
ریختن دوغاب جدید بر روی دوغاب قدیمی، بدون حذف حداقل دوسوم از آن، منجر به چسبندگی ضعیف و احتمال ترک‌خوردگی خواهد شد. پاکسازی سطح بین کاشی‌ها با استفاده از اره دوغاب، پیش‌نیاز اجرای اصولی مرحله بعدی است.
3. اختلاط نادرست دوغاب با آب
اضافه‌کردن بیش از حد یا کمتر از مقدار توصیه‌شده آب، منجر به تغییر در قوام دوغاب می‌شود. دوغاب بیش از حد رقیق پس از خشک‌شدن استحکام لازم را نخواهد داشت و دوغاب بسیار غلیظ نیز به‌درستی درون شیارها نفوذ نمی‌کند.
4. تأخیر در پاکسازی سطح کاشی‌ها
پاک‌نکردن سریع دوغاب اضافی از سطح کاشی‌ها موجب ایجاد لایه‌ای خشک و ماتی می‌شود که پس از خشک‌شدن به‌سختی قابل تمیزکردن است. لازم است که بلافاصله پس از اتمام دوغاب ریزی هر بخش، با اسفنج نیمه‌خشک و بدون فشار زیاد سطح کاشی را تمیز کرد.
5. نبود تهویه مناسب
در صورتی که فضا تهویه مناسبی نداشته باشد، رطوبت باقی‌مانده در محیط موجب دیر خشک‌شدن یا بروز کپک‌زدگی در خطوط دوغاب خواهد شد. فراهم‌کردن جریان هوای مناسب، بخشی از آماده‌سازی صحیح فضا به‌شمار می‌رود.
چطور اضافات دوغاب را به‌درستی تمیز کنیم؟
در فرآیند دوغاب ریزی سرویس بهداشتی، تمیزکردن صحیح اضافات دوغاب از روی سطح کاشی‌ها نه‌تنها بر زیبایی کار تأثیر مستقیم دارد، بلکه از ایجاد لایه‌های مات و باقی‌مانده‌های سخت‌شونده نیز جلوگیری می‌کند. این مرحله باید بلافاصله پس از اجرای هر بخش از دوغاب ریزی انجام شود و با دقت کافی همراه باشد.
مراحل تمیزکاری اصولی:
-
استفاده از اسفنج مرطوب و فشرده‌شده:
بلافاصله پس از سفت‌شدن نسبی دوغاب (معمولاً ۱۵ تا ۳۰ دقیقه پس از اعمال)، با یک اسفنج تمیز و نیمه‌خشک، سطح کاشی‌ها را به‌آرامی پاک کنید. اسفنج نباید بیش از حد مرطوب باشد؛ رطوبت زیاد ممکن است موجب شستشوی خود دوغاب از شیارها شود. -
حرکت‌های یکنواخت و نرم:
حرکات اسفنج را دورانی یا ضربدری و با حداقل فشار انجام دهید تا فقط لایه اضافی دوغاب از روی کاشی برداشته شود و آسیبی به خطوط بین کاشی‌ها وارد نشود. -
تعویض مکرر آب شست‌وشو:
برای جلوگیری از باقی‌ماندن رسوبات دوغاب بر روی کاشی، آب مورد استفاده در سطل را مرتب تمیز کنید. آب گل‌آلود یا دارای ذرات دوغاب خود منجر به ایجاد لایه نازک جدیدی از باقی‌مانده‌های سخت‌شونده خواهد شد. -
استفاده از حوله میکروفایبر پس از اسفنج‌کاری:
پس از مرحله اسفنج‌کاری اولیه، استفاده از یک دستمال میکروفایبر تمیز می‌تواند باقی‌مانده گرد دوغاب را از سطح کاشی‌ها پاک کند. این کار باعث جلوگیری از ایجاد لکه و بهبود نمای نهایی کار می‌شود. -
بازبینی نهایی پس از خشک‌شدن:
پس از گذشت چند ساعت، سطح کاشی‌ها را بازبینی کرده و در صورت مشاهده هرگونه لایه سفید (که معمولاً به‌صورت پودری دیده می‌شود)، آن را با اسفنج نیمه‌مرطوب یا حوله مناسب پاکسازی نمایید.
روش‌های جلوگیری از ترک در ملات دوغاب
ترک‌خوردگی در دوغاب یکی از مشکلات رایجی است که هم عملکرد آب‌بندی را مختل می‌کند و هم زیبایی کار نهایی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. برای جلوگیری از بروز این مشکل در فرآیند دوغاب ریختن سرویس بهداشتی، رعایت چند نکته کلیدی ضروری است:
-
پیش از اعمال دوغاب، اطمینان حاصل کنید که سطح کاشی‌ها کاملاً تمیز، خشک و عاری از چربی، گردوغبار یا دوغاب قدیمی باشد. باقی‌ماندن هرگونه آلودگی در درزها، مانع چسبندگی مناسب ملات جدید شده و احتمال ترک‌خوردگی را افزایش می‌دهد.
-
اضافه کردن بیش از حد آب به دوغاب پودری می‌تواند سبب ضعیف شدن ساختار آن و در نتیجه بروز ترک پس از خشک شدن شود. دستورالعمل تولیدکننده را به‌دقت مطالعه کرده و نسبت ترکیب را با دقت رعایت کنید. استفاده از همزن دستی یا برقی به یکنواخت شدن مخلوط کمک می‌کند.
-
دمای محیط تأثیر مستقیمی بر خشک‌شدن دوغاب دارد. اگر دوغاب در دمای خیلی بالا یا خیلی پایین اجرا شود، ممکن است فرآیند خشک شدن بیش از حد سریع یا کند شود که هردو حالت می‌تواند به بروز ترک در سطح نهایی منجر شود. دمای ایده‌آل برای دوغاب ریزی معمولاً بین ۱۰ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد است.
-
قرار گرفتن دوغاب تازه در معرض جریان مستقیم هوا، نور خورشید یا باد می‌تواند باعث خشک‌شدن سطحی و ایجاد ترک شود. بهتر است بعد از اجرای دوغاب، فضا را به‌طور طبیعی تهویه کنید و از وسایل گرمایشی یا سرمایشی مستقیم استفاده نکنید.
-
دوغاب‌های اپوکسی یا حاوی مواد افزودنی ضدترک برای مکان‌های مرطوب و پرتردد مانند سرویس بهداشتی توصیه می‌شوند. این نوع دوغاب‌ها مقاومت بیشتری نسبت به نوع سیمانی دارند و در برابر انقباض‌های حرارتی بهتر عمل می‌کنند.
اگر تا اینجا همراه ما بودید، حتماً متوجه شدید که دوغاب ریختن سرویس بهداشتی فقط یک کار اجرایی ساده نیست، بلکه بخش مهمی از نگهداری و زیبایی فضای بهداشتی خانه به حساب می‌آید. از آماده‌سازی دقیق و انتخاب ابزار مناسب گرفته تا اجرای اصولی و تمیزکاری نهایی، هر مرحله نقش مهمی در نتیجه نهایی دارد.
دوغاب خوب، فقط پرکننده فاصله بین کاشی‌ها نیست؛ سدی است در برابر نفوذ رطوبت، رشد قارچ و خراب شدن ظاهر محیط. پس چه خودتان بخواهید دست‌به‌کار شوید و چه تصمیم بگیرید از یک متخصص کمک بگیرید، این نکات می‌توانند مسیر را برایتان روشن‌تر کنند. در سنجاق می‌توانید پروفایل، رزومه، نمونه‌کار و امتیاز متخصصان را ببینید و خودتان بهترین گزینه را برای نصی کاشی و سرامیک انتخاب کنید.
