شناسایی و رهایی از دست شته ها

شته چیست؟

گویا شته ها در تمام باغچه ها دیده می شود. حشرات کوچک و نرمی که تقریبا تحت هر شرایطی زنده می مانند. شته ها به سرعت تکثیر شده و به همین دلیل پیش از تکثیر باید جمعیت آن ها را کنترل کنیم. در یک فصل چندین نسل از آن ها تولید می شود. خوشبختانه آن ها آرام حرکت کرده و کنترل شان آسان است.

شناسایی شته ها

شته ها کوچک (شته بالغ نیم سانتی متر است) بوده و اغلب با چشم غیرمسلح قابل دید هستند. گونه های مختلف آن در رنگ های سفید، سیاه، قهوه ای، خاکستری، زرد، سبز روشن یا حتی صورتی، موجود هستند. برخی از آن ها پوشش مومی یا خز مانند دارند. آن ها بدن های گلابی مانند با شاخ های بلند داشته و شته کوچک و بالغ مشابه هستند. در برخی از گونه ها در انتهای حشره دو جسم لوله مانند وجود دارد.

شته های بالغ بدون بال هستند اما در برخی از گونه ها با بلوغ بال حشره رشد می کند تا در شرایط دشوار و کمبود غذا از یک گیاه به گیاه دیگر رفته، تولیدمثل کرده و کلنی جدیدی را ایجاد کنند. شته ها اغلب در گروه های بزرگ تغذیه می کنند، در حالی که می توان آن ها را در تعداد اندک نیز مشاهده کرد.

گرچه شته ها در گروه از انواع مختلف گیاهان تغذیه می کنند، گونه های مختلف آن از گیاهان مختلف تغذیه می کنند. برای مثال، برخی گونه ها عبارت اند از شته لوبیا، شته کلم پیچ، شته سیب زمینی، شته سبز هلو، شته خربزه و شته پرزدار.

برخی از شته ها تیره تر هستند، به رنگ قهوه ای. شته سیب زمینی قهوه ای است.

آسیب ناشی از شته

شته های نوزاد و بالغ بسته به نوع گونه از آب گیاهان، برگ ها، ساقه ها، بوته ها، گل، میوه یا ریشه، تغذیه می کنند. اغلب شته ها از بخش های تازه رشد کرده گیاه خوششان می آید. برخی از آن ها مانند شته سبز هلو از گیاهان مختلف تغذیه می کنند، در حالی که دیگران، مانند شته سیب قرمز از گیاهان معدود تغذیه می کنند.

• به دنبال برگ های کج، زرد یا مچاله باشید. پشت برگ را بررسی کنید زیرا شته ها در آنجا پنهان می شوند.

• اگر برگ و ساقه ها به ماده چسبنده آغشته شود، نشان دهنده وجود شته است. این ترشحات چسبنده ترشحات زاید شته است که می تواند حشرات دیگر مانند مورچه را، که به دنبال غذا هستند، به خود جلب کند. زمانی که شته ها از درختان تغذیه می کنند، ترشحات چسبنده شان روی خودروها، لوازم بیرون، و وسایل دیگر میریزد.

• این ترشحات چسبنده گاهای اوقات به رشد کپک های خاصی منجر می شود که برگ را سیاه می کند.

• گل ها و میوه ها به دلیل وجود شته ها کج و نارس می شوند.

• برخی از گونه های شته در در انتهای ریشه یا برگ لکه ایجاد می کنند.

• شته ها می توانند ویروس ها را بین گیاهان منتقل کرده و حشرات دیگر مانند کفشدوزک را که از شته ها تغذیه می کنند به خود جذب کنند.

شته ها در رنگ های مختلف از جمله زرد موجود بوده و ترشحات زرد رنگ عسل مانند تولید می کنند.

کنترل و پیشگیری طبیعی و سمپاشی شته

طبیعی ترین راه مبارزه با شته ها به کار گرفتن کفشدوزک است که دشمن شته هاست. اما از آن جایی که گرفتن و آوردن پینه دوز به خانه کمی دردسر دارد در ادامه راههای دیگری برای مبارزه با شته ها پیش رو داریم.

نحوه خلاصی از شر شته ها

• روی برگ ها آب سرد اسپری کنید؛ گاهی اوقات هوای سرد می تواند آن ها را از بین ببرد. به طور کلی آن ها نمی توانند گیاه قبلی را بیابند.

• اگر گیاهان تان به شته آغشته شده روی آن آرد بپاشید. این ماده شته ها را نابود می کند.

• روغن چریش، صابون های حشره کش و روغن های باغبانی برای مبارزه با شته ها مناسب اند. حتما دستورالعمل روی بسته را دنبال کنید.

• با اسپری کردن محلول آب و چند قطره صابون مایع بر روی گیاه می توانید از شر شته ها راحت شوید. می توانید 2 تا 3 روز در هفته و به مدت 2 هفته از این اسپری استفاده کنید.

• محلول دیگر این است که 1 پیمانه آب، 1 قاشق غذاخوری صابون مایع و کمی فلفل کاین را باهم مخلوط کنید. پیش از اسپری کردن آن ها را رقیق نکنید.

• خاک دیاتومه یک ماده غیر سمی ارگانیک است که می تواند شته ها را از بین ببرد. در زمان شکوفه دادن گیاه از این ماده استفاده نکنید زیرا به آن ها آسیب می رساند.

نحوه پیشگیری از شته ها

• برای از بین بردن شته ها و تخم آن ها در زمستان بر روی میوه و درختان از اسپری روغن باغبانی استفاده کنید.

• حشرات مفید مانند کفش دوزک، بال توری سانان و زنبور پارازیتویید، از شته ها تغذیه می کنند. جمعیت های مفید این حشرات می تواند به خانه آورده شده و از تکثیر جمعیت آن ها پیشگیری کند.

• کشت همراه می تواند شته ها را از گیاهان خانه دور نگه دارد. برای مثال:

1. گیاه نعناع گربه ای شته ها را دفع می کند.  

2. شته ها به خردل و لادن جذب می شوند. قرار دادن این گیاهان در کنار گیاهان با ارزش می تواند یک تله باشد (گیاه تله را دائم بررسی کنید تا مطمئن شوید شته به گیاه دیگر نرفته است).

3. لادن از سرایت شته به درختان پیشگیری کرده و مانع سرایت آن به بروکلی می شود.

4. سیر و پیازچه زمانی که در نزدیکی کاهو، گلابی و گل سرخ قرار داشته باشند، شته ها را دفع می کنند.

آبپاشی گیاهان می تواند جمعیت شته های باغچه را کنترل کند.

استفاده از الکل برای کنترل شته ها

ایزوپروپیل الکل (که الکل ایزوپروپانول یا الکل مالیدنی) در صورتی که خالص باشد می تواند این مشکل را حل کند. اتانول (الکل میوه) بهترین راه حل است. الکل های بازاری 70 درصد هستند (یا نهایتا 95 درصد). برای ایجاد اسپری حشره کش باید الکل 70 درصد را با آب (یا در صورت استفاده از الکل 95 درصد، یک پیمانه الکل را با 1.5 پیمانه آب)مخلوط کنید.

همچنین می توانید الکل را به محلول صابون اضافه کنید تا موثرتر شود. برای مثال، 5 فنجان آب را با 2 فنجان الکل و 1 قاشق غذاخوری صابون مایع ترکیب کرده و در بطری اسپری بریزید.

احتیاط: در زمان استفاده از الکل یا مایع صابون، یا ترکیب آن ها، حتما ابتدا در یک گوشه کوچک امتحان کرده و صبح یا عصر آن را امتحان کنید. چند روز گیاه را بررسی کرده و پس از مشاهده واکنش ایجاد شده، آن را مجددا استفاده کنید. ممکن است گیاه به الکل یا صابون حساسیت داشته باشد. همچنین برخی از صابون ها افزودنی هایی دارند که می تواند به گیاه آسیب برساند، بنابراین خالص ترین آن را انتخاب کنید.