باغبانی که طبیعت را پاس بدارد و مایل است دنیا را از طریق نشانه ها بشناسد، کاندیدای خوبی برای باغ های صخره ای ژاپنی است. اما دوستداران مناظری که احتیاج به نگهداری خاصی ندارند، باید قبل از راه انداختن چنین دم و دستگاهی، یک بار دیگر همه چیز را خوب درنظر بگیرند. شاید باغ های صخره ای ژاپنی ساده به نظر بیایند (که البته این بخشی از ماهیت آنهاست)، اما چه ساخت و چه نگهداری شان بسیار پر زحمت است. همچنین اگر از باغبانی در کنار رشد آهسته گیاهان لذت می برید، این انتخاب خوبی برای شما نیست و مثل خیلی از ما مناسب این کار نیستید (خیلی از مردم فکر می کنند پرورش گیاه یعنی باغبانی).
باغ زِن –باغ صخره ای ژاپنی، چیست؟
ژاپن سرزمینی کوهستانی واقع بر روی جزیره هایی است که از اقیانوس سر بر آورنده اند. این موقعیت طبیعی بسیار شگفت آور است و مردم ژاپن برای زیبایی طبیعتی که احاطه شان کرده، ارزش قائل اند. همین قدرشناسی آنهاست که منجر به خلق باغ های صخره ای شده است.
باغ های صخره ای ژاپنی که ابتدا توسط راهبان بودایی قدیم ژاپن (کمی هم تحت تاثیر چین) ایجاد شدند، اغلب نمونه کوچک شده مناظر طبیعی واقعی هستند و اجزایشان نماد جنبه های مختلف طبیعت می باشد. به عنوان مثال، پخش کردن ریگ سفید (که کار کردن با آن از ماسه راحت تر است)، نشان دهنده امواج دریا و تخته سنگ های بلند که عمودی از زمین سر بر آورده اند، نماینده کوه هستند. همچنین سنگ های گرد و یا حتی صاف که روی امواج ریگ های سفید قرار می گیرند، نماد جزیره ها می باشند.
گیاهان هم بخشی از طبیعت هستند، بنابراین در این طراحی جایگاهی دارند اما استفاده از آنها به استانداردهای غربی محدود شده است. اما گیاهان سبز و کوتاه را در اطراف یا روی جزیره ها می کارند تا پوشش گیاهی جزیره را نشان دهد و گیاهان دارای فرم های جالب هم برای جلب توجه هستند. هر نوع درخت کوتاه یا درختچه که در طراحی گنجانده شود، باید بسیار با دقت اصلاح شود .در واقع نوعی از درختچه های تزئینی به گونه ای قابل فرم دادن هستند که خود به شکل جزیره باشند (به جای استفاده از سنگ).
می توان باغ زن را به روش های مختلفی شکل داد. این باغ های بخاطر ماهیت هنری و عجیبشان در مقایسه با باغ کلبه ای انگلیسی خیلی انتزاعی تر می باشند. بخاطر ویژگی های گفته شده، می توان آنها را مینیمالیستی در نظر گرفت. استفاده نمادین از سنگ ریزه برای نشان دادن دریا منجر به شاخصه "مناظر خشک" شده است. اتکای بیش از حد به سنگ های سنگین باعث شده برخی به این باغ ها نام "باغ ژاپنی سنگی" بدهند. اما مقصود از ساخت این باغ ها (مدیتیشن) با کاربرد باغ های سنگی فرق دارد.
از آنجایی که طراحی باغ صخره ای ژاپنی طی چند قرن تکامل یافت، تلاش برای تعیین چند ویژگی مشخص برای آن، بی معنی است. بیشتر باغبانانی که به این موضوع علاقه مندند و در سرزمین ههای دور از شرق دور زندگی می کنند، مایلند از عناصر سنتی تر این مفهوم در ساخت باغ هایشان استفاده کنند تا یک باغ زِن واقعی داشته باشند.
ابزار و مواد اولیه مورد نیاز طراحی و اجرای باغ ژاپنی
- سنگ ریزه سفید (مقدار مورد نیازتان را محاسبه کنید)
- سنگ در ابعاد و شکل ها و اندازه های مختلف
- شن کش یا بیلچه باغبانی استیل
- شن کش یا بیلچه چوبی زِن
- بیل
- کج بیل
- متر
- طناب، تراز و میخ
- کوبه
- کفپوش طبیعی باغچه
- سنگ برای چیدن حاشیه
- کمربند طبی، دستکش کار
انتخاب و آماده سازی محل مورد نظر
یک قسمت صاف از حیاط پشتی خانه تان را انتخاب کرده و یک منطقه مستطیل شکل از آن را علامت گذاری کنید. اندازه اش می تواند متفاوت باشد؛ اگر ملک کوچک است، یک مستطیل 3.5 در 5.5 متری خوب است. می توانید با انتخاب محوطه کوچک تر، کارتان را سبک تر کنید. اگر می خواهید بعدا در باغ صخره ای ژاپنی تان گیاه پرورش دهید، باید عمل نور خورشید را در انتخاب محل باغچه در نظر بگیرید، همینطور این مساله که گلهای آفتاب دوست پرورش خواهید داد، یا سایه دوست.
دور باغ های صخره ای سنتی ژاپنی دیوار کشیده بوده است. به این ترتیب فضای مدیتیشن محفوظ و خالی از مزاحمان می بود. ساخت یک دیوار آجری در اطراف باغ و در حیاط پشتی برای اغلب صاحب خانه ها یا جالب نیست و یا از نظر مالی به صرفه نمی باشد. شما می توانید از پرچین های فانتزی که ارزان قیمت هم هستند برای مشخص کردن حریم شخصی استفاده کنید. باید بدانید این یک پروژه جدا از ساخت خود باغ است و باید از قبل برای این هم وقت بگذارید (حواستان باشد در ورودی را بزرگ بگیرید تا وسایل را به راحتی داخل ببرید.)
مناسب ترین گیاهان برای باغ صخره ای ژاپنی
- آویشن کوهی
- خزه
- چمن موندو و نیلوفر آبی
- دوتسیا (سرده)
- علف پیچکی (Corkscrew rush )
- فانوس چینی
- پاکیساندرا (Pachysandra )
- کاج رونده
- سرخس
- چمن جنگلی ژاپنی
- گیاه دم اسبی (توی ظرف جداگانه)
- سرخدار
- کاج چینی
- آزالیا همیشه بهار
- بامبو
- کاج مینیاتوری
- چوب درخت پاگودا
- افرا سرخ ژاپنی
- درخت ابریشم
- آبشار شکوفه آلبالو برفی
- کاج چتری
- نحوه ساخت باغ ژاپنی
- فضای مستطیلی انتخاب شده را کاملا از هرچیزی که به سطح زمین چسبیده مثل گیاه و علف و سنگ و غیره ... پاکسازی کنید.
- با بیل لایه رویی خاک را در حدود چند سانتی متر کنار بزنید.
- با کاشتن میخ در گوشه های مستطیل زمین و بستن طناب به آنها هم در راستای عرض و هم در راستای طول مستطیل و با استفاده از تراز، مطمئن شوید که زمین صاف باشد.
- با استفاده از چنگک استیل ، نقاط تپه و چاله دار را صاف کنید.
- خاک را با کوبه صاف کنید.
- در راستای پرچین سنگ های حاشیه باغچه را بچینید. سنگ های مخصوص سنگ فرش گزینه مناسبی هستند. این دیواره سنگریزه های سفید را مهار می کند.
- جای سنگ هایی که نشان دهنده کوه ها و جزیره ها خواهند بود را چاله بکنید. اینکه کجا قرارشان بدهید به سلیقه خودتان بستگی دارد اما محض راهنمایی، ببینید این عناصر در طبیعت چگونه در کنار هم قرار می گیرند و به همان صورت بچینید (مسلما به شکل متقارن، دایره وار، یا روی یک خط صاف نیستند). همچنین برای هر گیاهی که میخواهید بکارید هم سوراخ بکنید.
- سنگ ها و گیاهان را سر جایشان بگذارید. بیشتر ارتفاع آن سنگ های بلند و باریک (که نماینده کوه ها هستند) باید در زمین فرو رود. قانون کوه یخی کاری می کند که طبیعی تر بنظر برسند.
- کفپوش طبیعی منظره را روی زمین پهن کنید و در محل سنگ ها و درختان برش بدهید.
- به ارتفاع چند سانتی متر سنگریزه بریزید. با کج بیل سنگریزه ها را پخش کنید. با بیلچه چوبی زِن در سنگریزه ها موج و برجستگی و فرورفتگی ایجاد کنید. بخشی از کار نگهداری از باغ صخره ای ژاپنی، شامل بازسازی این طراحی ها بعد از به هم ریخته شدن به خاطر رشد و جابجایی عناصر دیگر باغ است.
