راهنمای کامل خانه تکانی و نظافت منزل

مرحله اول: برنامه ریزی

ببینید چقدر می خواهید خانه تان تمیز شود و اصلا چقدر وقت برای  نظافت دارید. این کار کمک می کند بتوانید راحت تصمیم بگیرید و یک برنامه کامل زمان بندی شده برای نظافت طرح کنید.

در مورد اینکه چقدر کار از دستتان بر می آید، چند ساعت وقت دارید و چقدر انرژی و انگیزه دارید با خودتان صادق باشید.

• از بالا به پایین تمیز کاری کنید.

اینطوری گرد و غبار از بالا به پایین نمی ریزد و مجبور به دوباره کاری نمی شوید. اگر وقت کافی دارید، اول ریخت و پاش و وسایل خانه را جمع و جور کنید و بعد سراغ کار های دیگر بروید.

• کم کم کارکنید

اگر یک زندگی عادی و معمولی دارید، هر روز کمی نظافت کنید تا کار ها روی هم تلنبار نشود و و چند روز در ماه را هم به نظافت کلی و اساسی تر منزل اختصاص دهید. البته اگر همخانه دارید، شرایط را باید توافقی تعیین کنید.

• یک چک لیست و برنامه نظافت تنظیم کنید

تعیین کنید که تمیز کاری را می خواهید از کجای خانه شروع کنید و به کجا ختم کنید. معمولا اینکه آخر کار به ورودی آپارتمان برسید بهترین حالت است. اینطوری دوباره کاری پیش نمی آید و اگر چند نفر هستید، کارتان سریعتر و با راندمان بالاتر انجام می شود.

• می توانید کارها و مراحل نظافت را یکی یکی از روی لیست انجام دهید. همان چک لیستی که قبلا تهیه کرده اید.

• کار ها را رج بزنید. یعنی همه اتاقها را یک جا جاروکنید، تی و دستمال بکشید. اینطوری دیگر آب گرمی که برای این کار گذاشته اید سرد نمی شود و لازم نیست کارهای مشابه را چند بار پیاپی تکرار کنید.

• سعی کنید کار هایی را که می شود به دیگران محول کنید.

کار نظافت منزل کار سنگین و کمرشکنی است و حد الامکان نباید تنهایی انجامش بدهید. به هر یک از اعضای خانه به فراخور سن و سال و تواناییشان کار مناسبی را محول کنید.

• مطمئن شوید کاری که به هر کس داده اید، مناسب سطح توانش باشد. مثلا بچه مدرسه ای ها می توانند اتاقشان را مرتب کنند و نوجوان ها هم از عهده تمیز کردن سرویس بهداشتی یا گاراژ بر می آیند. اما همانطور که می دانید شستن توالت و تمیز کردن و چیدن میز قهوه خوری اصلا مثل هم نیست!

مرحله دوم: تمیز کردن سرویس

۱. توالت را تمیز کنید

این کار چندش آور بهتر است همان اول انجام شود تا هر چه زودتر از شرش خلاص شوید. یک جفت دستکش لاستیکی بپوشید تا دستتان به میکروب ها آلوده نشود. ( البته حواستان باشد از همان دستکش ظرفشویی استفاده نکنید! )

اول با آب داغ و اسفنج توالت را بشویید تا چرک و کثیفی ها سست شود و بعد از اینکه کمی خیس خورد، با فرچه کاسه توالت را کفی کنید و بگذارید چند دقیقه بماند. بعد به جان آلودگی ها بیفتید و حسابی تمیزش کمید. درآخر سیفون را بزنید تا همه کثیفی ها صد در صد پاک شود.

• بعد از اینکه کارتان با داخل توالت تمام شد، سطح خارجی آن را با مایع ضد عفونی کننده و دستمال تمیز کنید.

۲. دوش و وان  حمام  را تمیز کنید

دوش حمام خیلی زود جرم می گیرد ولی با یک محلول تمیز کننده و یک فرچه و کمی زور بازو خیلی سریع تمیز می شود. اگر شوینده مخصوص نداشتید،  مایع ظرفشویی  هم خوب است چون چربی ها را راحت حل می کند. بعد از شستن با شوینده، دوش حمام را با ضد عفونی کننده از باکتری و میکروب کاملا پاکسازی کنید.

• واکس پولیش خودرو کمک می کند دوش حمام دیرتر کثیفی بخود بگیرد، اما حواستان باشد روی زمین نریزد، چون لغزنده است و خطر سر خوردن دارد. برای تمیز کردن سطوح شیشه ای هم نصف فنجان آمونیاک و هشت قطره مایع ظرفشویی را در یک ۳/۵ لیتر اب حل کنید تا شیشه ها حسابی تمیز و براق شود.

۳. سینک و روشویی را بشویید

روشویی هم از آن جاهایی است که زود به زود کثیف می شود. اما محلول شوینده مناسب جنس روشویی را اسپری کنید و بگذارید یکی دو دقیقه بماند. بعد با یک اسفنج محکم به جان جرم ها بیفتید و وقتی دیدید تمیز شده، با آبگرم آبکشی کنید و بعد با یک حوله یا دستمال خشک، آن را خشک کنید.

اگر باز هم لکه های سمج باقی مانده، با برس زبر یا سیمی مناسب می توانید کاملا لکه ها را بزدایید.

۴. شیشه ها و آیینه ها را پاک کنید

همه فکر می کنند اسپری شیشه پاک کن برای تمیز کردن شیشه هاست، در حالیکه این اسپری ها فقط شیشه را برق می اندازد و برای لکه های چربی و کف صابون روی آینه و شیشه ها کاری نمی کند.

• اول با آب گرم یا داغ و مایع ظرفشویی سطح شیشه را پاک کنید. شوینده های پودری مخصوص شیشه هم برای زدودن لکه های رسوب املاح اب از روی شیشه ها عالیست. وقتی شیشه یا آینه کاملا تمیز شد، با یک دستمال خشک بدون پرز تمیز کاری آن را کامل کنید.

• یک راهکار سبز و زیست محیطی هم استفاده از محلول آب و سرکه سفید برای پاک کردن شیشه هاست.

فقط بعدش با یک دستمال یا حوله بدون پرز یا روزنامه ان را خشک کنید

و برق بیندازید. فقط این کار یک مقدار فشار و زور بازو می خواهد تا همه لکه ها پاک شود.

• اسپری شیشه پاک کن هم برای شیشه هایی که زیاد کثیف نیستند، خوب است. فقط باید درست استفاده شود تا لکه های جدید روی شیشه و آینه ایجاد نکند. روزنامه باطله هم اینجا واقعا بکارتان می آید!

مرحله سوم: نظافت  آشپزخانه 

۱. ظرف ها را بشویید

اگر  ماشین ظرفشویی را کامل پر کنید و ظرف ها را بلافاصله بعد از مصرف و با برنامه شستشوی مناسب بشویید، خیلی راحت و تمیز شسته می شود.

• ظرف های بزرگی مثل قابلمه و ماهیتابه با دست راحت تر شسته می شود. چون در ماشین ظرفشویی درست جا نمی شود.

• ظرف ها اگر مرتب با ماشین شسته شود، زودتر خراب و کهنه می شود، چون پودر ماشین ظرفشویی ساینده است.

ظروف چینی ارزشمند و لیوان های ظریف و ظروف حساس بهتر است با دست شسته شود.

۲. با دست شستن ظرف ها را هم امتحان کنید

وقتی ظرف ها تازه از سر سفره جمع شده و لکه و چربی فرصت نکرده خشک شود، ظرف به هیچ خیس خوردن یا فشار اسکاچ نیاز ندارد و خیلی راحت تمیز می شود.

فقط کمی اب گرم و یکی دوقطره مایع ظرفشویی! یادتان باشد در این شرایط کم آبی شیر آب را باز نگذارید. مطمئن باشید ظرفها با آب کمتر هم همان قدرتمیز می شود.

خیساندن ظرف های کثیف در آب اغلب به یک صحنه فجیع و حال بهم زن تبدیل می شود که کلی آشغال و چربی روی اب شناور می شود و کار شستن ظرف ها را به یک کار نشدنی تبدیل می کند. پس بهتر است بجز ظرف هایی که سوخته یا لک غیر قابل پاک شدن دارد، بقیه ظرف ها را سریع بعد از غذا بشوییم. این خیلی بهداشتی تر و راحت تر است.

۳. ظرف هایتان را خشک هم بکنید

اگر ظرف ها را بعد از شستن خشک کنید، لک نمی شود و میکروب نمی گیرد. اگر با دست ظرف می شویید، بگذارید ظرف های شسته در جا ظرفی کاملا خشک شود. اسفنج، برس، اسکاچ یا دستمال ظرف ها را بین ظرف شستن ها بگذارید کاملا خشک شود تا میکروب رویش رشد نکند.

۴. تمیز کردن اجاق گاز و مایکروفر

این یکی از نخواستنی ترین کار هاست و اغلب هم فراموش می شود. مخصوصا اگر دیر به دیر انجام شود. اما وقتی انجامش دادید، تفاوت عجیبی در آشپزخانه خواهید دید! و دیگر بوی بد سوختگی های قبلی را هم موقع آشپزی تجربه نخواهید کرد.

• اول چک کنید و ببینید اجاق گازتان حالت تمیز کردن خودکار دارد یا نه؟ اگر دارد که کارتان را خیلی راحت می کند. رویی های شعله ها را بردارید و در آب کف بخیسانید و بعد از اینکه دور نظافت خودکار تمام شد، باقیمانده مواد سوخته و چیزهای دیگر را با یک اسپری گاز پاک کن تمیز کنید و بعد با یک دستمال نمدار کامل پاک کنید. اگر آپشن تمیز شدن خودکار ندارد، همین مراحل را انجام دهید ولی باید بگذارید محلول شوینده کمی روی سطح بماند و بعد با اسکاچ و ابر حسابی بجان چربی ها و خرذه غذاهای زغال شده بیفتید و پاکشان کنید.

• برای تمیز کاری مایکروفر، یک کاسه حاوی سرکه، آبلیمو و آب را با مایع ظرفشویی یا شیشه پاک کن را در مایکروفر بگذارید، و آن را برای مدت چند دقیقه روشن کنید. بعد می بینید که فقط با یک دستمال، همه چربی و کثیفی آن محو می شود!

• برای سینک هم همان دستورات مربوط به ظرفشویی را که قبل تر گفتیم انجام دهید.

۵.  کابینت  ها را مرتب کنید

حالا که قسمت سخت کار را تمام کردید و کمر کار را شکستید، نوبت به کابینت ها می رسد، این کار دیگر به سلیقه و درایت خودتان بستگی دارد و می توانید بعنوان کد بانوی منزل، آنطور که دوست دارید آن را سر و سامان بدهید.

• گاهی آسانتر است که همه چیز کابینت را بیرون بریزید و از نو بچینید.

• حالا نوبت نظم دادن است. کاسه ها پیش کاسه ها، ماهیتابه ها همه یکجا و لیوان های مهمانی را همه کنار هم بگذارید. یادتان باشد چیزهایی را که بیشتر لازمتان می شود دم دست بگذارید.

• چیز هایی را که دیگر بکارتان نمی آید دور بیندازید یا به کسی بدهید که بدردش می خورد. اما حواستان باشد زیاده روی نکنید و چیز های بدردبخور را دور نریزید چون بعدا پشیمان می شوید.

مرحله چهارم، اتاق خواب ها

۱. جمع و جور کنید

اینجا هم از بالا به پایین نظافت را دنبال کنید. در هر اتاق، اول خرده ریز ها را جمع کنید و کتاب ها کاغذ ها چ، لباس هایی که این ور و آن ور ریخته و اطراف تخت را جمع و جور کنید. آن وقت می توانید واقعا کار را شروع کنید.

• دور تا دور خانه با یک کیسه زباله و یک سبد رخت در دست بگردید و همه چیز را جمع کنید. اینطوری دیگر مجبور نیستید هزار بار برای هر تکه بروید و بر گردید.

۲. تختخواب را مرتب کنید

درست است که این کار دوامی ندارد و شب موقع خواب دوباره تخت را بهم می ریزید، اما این کار باعث می شود اتاقتان زیبا شود و انگیزه بیشتری برای نظافت به شما می دهد.

• اول ملافه ها و رو بالشی ها را بشویید و بعد تخت را مرتب کنید. گرچه افتادن روی تخت بعد از خستگی یک روز طولانی همیشه لذتبخش است، اما تصور کنید ولو شدن روی یک تخت تمیز و مرتب چقدر لذتبخش تر و بهتر است!

۳. کمد لباس را سر و سامان بدهید

مرتب کردن کمد، هر روز هم کم است! دائم کمد را بررسی کنید و نگذارید بهم ریختگی ان از دستتان در برود. همه لباس های مشابه را کنار هم بچینید و خرت و پرت هایی که اخر سر می ماند و جزء هیچ دسته ای قرار نمی گیرد را جمع کنید و یک فکری بحالشان کنید. اگر دیگر نمی خواهیدشان آن ها را به دیگران بدهید یا دور بریزید.

لباس هایی را که بیشتر می پوشید، روی بقیه بگذارید.

۴. گردگیری، جارو، تی کشیدن و خوشبو کردن اتاق

همه قفسه ها و طاقچه ها و حتی زیر تخت باید تمیز و گردگیری شود. این جاها گرد و خاک خیلی راحت جا خوش می کند. یک دستکش بلند برای گرد گیری و یک دستمال و اسپری ضد عفونی کننده لازم دارید. وقتی همه گوشه ها و سوراخ سنبه های اتاق گرد گیری شد، می توانید جارو و تی بزنید.

• با چیز هایی مثل پرده و حباب و محافظ لامپ ها ملایم بر خورد کنید. می توانید گرد و خاک روی آن ها را با یک سشوار دستی پاک کنید.

• بعد از اتمام این مراحل، با رایحه لیمو یا اسطوخودوس یا هر خوشبو کننده دلخواه، فضای اتاق را تر و تازه و باطراوت کنید.

مرحله پنجم، نظافت مکان های عمومی خانه

بسته به نوع کفپوش، پارکت باشد یا سرامیک یا کفپوش های پلاستیکی، روش نظافت مماسب را انتخاب کنید. برای فرش ها، بویژه اگر حیوان خانگی دارید، جاروبرقی آن هم بصورت روزانه عالیست.

بجای این کار برای کف پارکت یا سرامیک می توانید از تی نخی خشک (میکروفایبر باشد که چه بهتر!) هم استفاده کنید. برای فرش از جارو دستی های برس دار هم می توانید استفاده کنید که هردو این ها سر و صدای کمتر و زحمت کمتری از جارو برقی دارد و فاصله بین دفعات جارو برقی کشیدن را بیشتر می کند.

• تی کشیدن زمین با تی نخی با وجود این همه اختراع جدید هنوز هم بهترین راه تمیز کردن کف جاهایی مثل آشپزخانه است که همیشه باید برق بزند. چون نخ های آن هرگونه شیار و شکافی را کاملا پاک و تمیز می کند.

• تی نخی کارایی و دوام بیشتری ازز تی های اسفنجی دارد و این خاطر جمعی را دارید که اگر بقدر کافی محکم تی بکشید، ننیجه کارتان عالی خواهد بود! موقع خرید بهتر است برچسب راهنمای محصول را بدقت بخوانید و مدل مناسب را انتخاب کنید.

• اگر حیوان خانگی دارید، مراقب کک باشید. بهترین دفاع در برابر این حشره موذی، جاروبرقی کشیدن بصورت منظم است. فرش ها مکان ایده آل تخم ریزی و زندگی کک هاست، پس هر روز جارو برقی بزنید تا پوسته های مرده که یکی از منابع تغذیه ان هاست را از بین ببرید و محیط را پاکسازی کنید. برای از بین بردن کک، بعد از هربار جارو زدن، بوراکس روی فرش ها بپاشید و بگذارید به خورد فرش برود. بوراکس را می توانید در قفسه فروشگاه در قسمت پودر لباسشویی پیدا کنید.
• مبلمان را گردکیری کنید. کنه گرد و غبار، جاندار میکروسکوپی است که همه جا هست و اگر می توانستید آن را ببینید، همه هفت روز هفته و بیست و چهار ساعته در حال گرد گیری کردن بودید. این موجود باعث آسم، عطسه و سرفه می شود. افزون بر گرد گیری، جارو برقی و تی هم کمک کننده است. مبل ها را با یک دستمال نم دار یا پد مخصوص گرد گیری پاک کنید. از یک طرف اتاق شروع کنید و با یک حرکت منظم کار را ادامه دهید. می توانید از اسپری معطر مخصوص مبلمان هم استفاده کنید.
• پولیش زدن مبلمان چوبی. درست مثل شیشه پاک کن، پولیش هم تمیز کننده نیست اما براق کننده و زیبا کننده است. با توجه به نوع مبلمان و لوازم چوبیتان، پولیش مناسب را انتخاب کنید. برای بعضی مبل ها آب آسیب زننده نیست و می توانید همان محلول مرحله ۲ را که گفتیم برایشان بکار ببرید. اما یادتان باشد سریع باید سطح مبل را خشک کنید. بعد پولیش بزنید تا گرد و خاک به خود نگیرد.
• مراقب مضرات شوینده های چند منظوره باشید! بعنوان یک قانون کلی، بدانید که شوینده چند منظوره معمولا برای همه آن کارهایی که در ذهن دارید مناسب نیست و ممکن است خیلی راحت مبل گرانقیمت شما را نابود کند. پس قبل از خرید، راهنمای استفاده آن را بدقت بخوانید.

قانون دوم: هرگز شوینده ها را با هم مخلوط نکنید چون ممکن است عواقب خطرناکی داشته باشد!!

• خرده ریز های تزیینی را بچینید و کوسن ها را مرتب کنید. حالا که کار های اصلی تمیز کاری تمام شده، به خرده ریز ها برسید و همه چیز اتاق را طوری مرتب کنید که انگار خانه را برای فروش گذاشته اید و می خواهید آن را به زیباترین شکل به نمایش بگذارید. اگر اتاق زیادی شلوغ است، بعضی لوازم را جمع کنید و در جعبه های برچسب دار بگذارید تا بعدا راحت بتوانید پیدایشان کنید.

کارتان که تمام شد، بنشینید و از نتیجه کار لذت ببرید. چیزی را از قلم نینداخته اید؟ روغن کاری لولای درها، تمیزکردن دیوار، عوض کردن لامپ و …

مرحله ۶، اتمام کار

۱. نظافت حیاط و فضاهای بیرونی خانه را فراموش نکنید.

این کار های ساده به بهبود محیط زندگی کمک زیادی می کند. مثلا جمع کردن برگ های خشک، بویژه در مناطق مرطوب، مانع رشد کپک و قارچ می شود و بخاطر رسیدن نور بهتر به رشد سریعتر و سالم تر چمن هم کمک می کند.

• اگر شن کش ندارید یا حال و حوصله این کار را ندارید، برگ ها را با دستگاه دمنده هوا هم می توانید جمع کنید.

• هرس منظم بوته ها و شاخه ها هم می تواند مانع کثیف شدن و لک شدن دیوار ها و نماب خانه شود.

۲. لباس چرک ها را بشویید.

باید برای توده انبوه لباس های چرک یک فکری بکنید.

• اول دمای آب را تنظیم کنید.

• پودر ماشین لباسشویی کافی بریزید.

• اگر از نرم کننده حوله و لباس استفاده می کنید، بهترین راه، استفاده از توپ های مخصوصی است که نرم کننده را داخلش می ریزیم و از اول شستشو همراه لباس ها داخل ماشین می اندازیم و آرام آرام در طول شستشو به لباس ها اضافه می شود.اینطوری لازم نیست تا مرحله آبکشی صبر کنید و در ضمن مایع نرم کننده لباس ها را هم لک نمی کند.

۳. خشک کردن لباس ها

موقع انتقال لباس ها از ماشین لباسشویی به خشک کن، لباس ها را بتکانید و صاف کنید تا چروک های بزرگ آن ها از بین برود.

همینطور خوب است که لباس ها را وقتی هنوز گرمند از داخل خشک کن درآورید. این کار هم حس فوق العاده ای دارد. بغل کردن یک عالمه لباس کاملا تمیز و با طراوت.

۴. چرخی در خانه بزنید و ببینید همه چیز مرتب است یا نه؟ و مطمین شوید چیزی از قلم نیفتاده

اگر چه این لیست بقدر کافی مفصل و بلند بالا بود، اما خرده کاری های دیگری هم هست که باقی مانده. مثل:

بیرون بردن آشغال ها و شستن سطل زباله

تمیز کردن میز آشپزخانه

عوض کردن ملافه ها و روبالشی ها و کاور های مخملی

تمیز کردن دیوار ها

تمیز کردن یخچال و فریزر

عکس:  Jonny Caspari on Unsplash