اول از همه ببینیم که روغن گیاهی (Essential oils) چیست؟
به تعبیر ساده: روغنهای گیاهی بسیار غلیظ هستند، با روشهای مختلف استخراج از از عصاره گیاهان فرار بدست آمدهاند، از جمله تقطیر بخار، که در این روش خالصسازی مایع از طریق حرارت است. چند اکسیر عمومی شامل روغن گل رز (که مشتق از گلبرگهای گل رز است)، روغن اسطو خودوس و روغن درخت چای است. چه باور داشته باشید چه نداشته باشید، در واقع هزاران روغن گیاهی شناخته شده وجود دارد که همه اینها به گفته "آدام فریدمن" متخصص پوست از واشنگتن دی سی، فقط در حدود ۳۰۰ تای آنها تجاری هستند و در واقع همه آنها با توجه سبکهای زندگی متفاوت میتوانند سودمند باشند.
چگونه از روغن های گیاهی استفاده کنیم؟
سئوال اساسی: روغنهای گیاهی به روشهای مختلف نه فقط برای محافظت از پوست بلکه به منظور کاهش اضطراب (از طریق استنشاق) و یا برای موارد موضعی و شستشو مورد استفاده قرار میگیرند. این را متخصصین طب سوزنی نیز تایید کردهاند. هنگامی که به استفاده از روغنهای گیاهی در محافظت از پوست میپردازیم، همه چیز تمایل به پیچیدگی دارد. درحالیکه روغنهای مختلفی وجود دارد که به سلامتی و شفاف کردن پوست کمک میکنند (درخت چای، رزگل، سدر، بابونه معطر و سنبل طیب)، همچنین اکسیرهایی وجود دارند که میتوانند واکنشهای جدی پوستی و حتی سوختگیهای شیمیایی را به علت وجود برخی مواد حساسیتزا و موادی که در مقابل نور سمی میشوند ببار آورند.
روغن های گیاهی حساس به نور(در مقابل نور سمی میشوند.) شامل ترنج و مرکبات مثل لیموترش و لیمو را نباید بیشتر از ۵ درصد روی پوست در مقابل نور آفتاب استفاده کرد.
(روش استخراج مورد استفاده در تهیهی روغنهای گیاهی روی سمی بودن آنها رد مقابل نور تعیینکننده است. برای مثال، هنگامیکه ترنج در سما تحت فشار قرار گیرد، در مقابل نور سمی است ولی اگر از روش تقطیر بخر بدست آید، دیگر سمی نیست.)
واکنشهای سمی حساس به نور، میتوانند بسیار نامطبوع باشند، حتی اگر پوست حساسی نیز نداشته باشید. روغنهایی مانند دارچین، گل میخک، برگ لیمو، کاسنی، فلفل سیاه و نوعی از گیاه همیشه بهار میتوانند تحریککنندهی پوست باشند و همواره توصیه میشود که از آنها به درستی استفاده کنید و قبل از مصرف آنها را رقیق کرده و برای آزمایش مقدار کمی از آن را روی پوست بزنید.
صبر کنید، اصلا رقیقکردن در اینجا به چه معناست؟
هنگام استفاده از روغنهای گیاهی رقیق کردن ممکن است تنها و مهمترین عامل در مراقبت از پوست باشد تا به روشی مطمئن از آنها استفاده کنید." وقتی صحبت از پوست میشود، هرچه روغنها رقیقتر شوند، احتمال وقوع واکنشهای نامطلوب پوستی ریسک کمتری دارد،" متخصصان پوست به شما توصیه میکنند که اگر در مورد میزان رقیقسازی نامطمئن هستید، به جدولهای مربوط که برای هر روغن اطلاعات در آن ثبت شده مراجعه کنید.همچنین متخصصان پوست این نکته را خاطر نشان میکنند که" اگر قصد استقادهی موضعی از روغنهای اسانسدار را دارید، این روغنها باید در روغنهایی که با عنوان روغن حامل شناخته میشوند، مثل روغن نارگیل رقیق شوند، زیرا استفاده از روغنهای اسانسدار غلیظ میتواند منجر به تحریک پوست و سوزشهای قابلتوجهی شود."
توجه کنید که در بیشتر مواقع استفاده از روغنهای غلیظ لزوما به معنای بهرهمندی بیشتر از آنها نیست. به گفتهی تیزراند، متخصص پوست، انتخاب با دقت یک روغن گیاهی(به عنوان مثال)، میتواند در کل تاثیرات مثبتی روی پوست بگذارد، بنابراین دلیل خوبی برای رقیق نکردن آنها وجود ندارد. گرچه برخی از روغنهای اسانسدار مثل اسطوخودوس را میتوان بدون رقیق کردن روی پوست استفاده کرد، بهتر است جانب احتیاط را بگیرید و همیشه قبل از مصرف آنها را رقیق کنید.
چگونه میتوان گفت که آیا یک روغن گیاهی برای استفاده مورد نظر ما مناسب و بیخطر است یا خیر؟
تاکید متخصصان پوست بر این است که، تنها روغنهایی باید روی پوست استفاده شوند که بیخطر باشند و مخصوص استفادهی پوست، که این موارد را میتوانید از روی دستورالعمل و جعبهی آنها بخوانید، در این موارد میتوانید ضمانت خلوص و کیفیت بالای آن را نیز بررسی کنید.
یکی دیگر از راههایی که میتوان از مناسب بودن برند روغن مطمئن شد این است که اگر این روغنها خانگی تهیه شدهاند، یعنی به گونهای که فرد تولیدکننده خود مزرعه داشته باشد و آنها را در مقیاس کم به فروش رساند، ضمانتی بر خلوص روغن است، زیرا در این موارد، دیگر از روغنهای مصنوعی استفاده نمیشود. البته متخصصان این نکته را یادآور میشوند که با توجه به اینکه ادارهی بهداشت و تغذیه این محصولات را بررسی نمیکند، بهتر است که بسیار احتیاط کرده و از فروشندگان مطمئن و شناختهشده آنها را خریداری کنید.
آیا اگر پوست حساس داشته باشم، میتوانم آز آنها استفاده کنم؟
روغنهای گیاهی، پایهی گیاهی دارند، بسیار خوشبو هستند و حاوی مواد شیمیایی که میتواند با پوست هرکاری بکنند، از کشتن باکتریهایی که باعث آکنه میشوند تا کمک به بهبود پوستهایی که تحتفشار بودهاند. اما برای برخی از متخصیصن مراقبت از پوست به تازگی تلاشهایی در جهت ترک استفاده از آنها میکنند. علت آن: روغنهای اسانسدار، از نظر شیمیایی بسیار فعال هستند و محتویاتی بالقوه تحریککننده دارند که کرمهایی که مقدار زیادی از آنها را دارا هستند میتوانند جذاب باشند اما همزمان ممکن است باعث تحریک و سوزش پوستهای حساس نیز شوند. آنها میگویند باید نسبت به روغنی که استفاده میکنید، آگاه باشید. انواع ملایم آن، مانند شمعدانی، بابونه، ایلانگ ایلانگ و کاسنی دارای مقدار کمی آلدهید و فنول هستند، مواد شیمیایی که در گیاهان حساسیتزا (برای پوست) وجود دارند.
چه روغنی استفاده کنم و کدامیک برای استفادههای غیرزیبایی بهتر است؟
در اینجا، کارشناسان پوستی برای شما خلاصهای از انواع روغنهای مناسب را آوردهاند. علاوه بر موارد استفادهی موضعی و بهداشتی این کرمها روی پوست، میتوان آنها را برای کاهش استرس نیز استنشاق کرد.
-
برای استرس و اضطراب: اسطوخدوس، گیاه سدر، لیمو، ترنج، پرتقال و سنبل طیب
-
برای مراقبت از پوست: اسطوخدوس، بذر هویج، گل رز، کندر، شمعدانی، درخت چای، ایلانگ ایلانگ و نعناعی هندی
-
برای شستشو: دارچین، کاج و لیمو
-
برای سرحال شدن: لیمو و نعناع
-
برای تقیوت ایمنی: لیمو، اسطوخدوس، درخت چای، اکالیپتوسريالپونه، آویشن، پرتقال و دارچین
برخی تصورات غلط در مورد روغنهای گیاهی چیست؟
"پری رومنوسکی"، یک متخصص شیمی که مطالعاتی روی پوست و زیبایی دارد، معتقد است از آنجاییکه مطالعه و تحقیقات به اندازه کافی روی روغنهای گیاهی انجام نشده است، استفاده از آنها برای درمان بیماریها ثابت شده نیست.
همچنین یک خرافه بزرگ دیگر در این باره وجود دارد که باید آن را برطرف کنیم: این تصور که همهی روغنهای گیاهی کاملا بیخطر هستند. متاسفانه، اغلب مردم معتقدند که چون این روغنها طبیعی هستند پس به صورت ذاتی ایمن و بیضررند. اما در واقع، آنها میتوانند اثرات نامطلوبی مانند سوزش و تحریک پوست را داشته باشند و باید با احتیاط و دقت از آنها استفاده کرد.
همهی این مطالب گفته شد تا بصورت خلاصه این موارد را به یاد داشته باشید: چه شما یک مصرفکنندهی باتجربه از روغنهای گیاهی باشید چه یک مبتدی باشید، همیشه مشورت با یک متخصص ایدهی بسیار خوبی است. همچنین، هنگام استفاده از آنها جانب احتیاط را بگیرید و آنها را با یک روغن حامل رقیق کرده و مطمئن شوید که از یک مرجع(فروشنده) مورد اعتماد و شناختهشده آنها را تهیه کردهاید.
کسب و کار خود را در سنجاق ثبت کنید
عکس: Roksolana Zasiadko on Unsplash