Avast
محافظت از سیستم عامل ویندوز با یک برنامۀ ضدّ ویروس، شروع خوبی برای امن‌ساختنِ سیستم عاملتان است. من در 9 سال گذشته، برای محافظت از سیستم عاملم در برابر نرمافزارهای مخرّب(Malwares) و دیگر تهدیدات امنیتی، به Avast اعتماد کرده‌ام. نسخۀ رایگان این برنامه که در تمام مدت زمانی که از رایانه استفاده می‌شود از آن محافظت میکند، جوابگوی تمام نیازهای کاربری است که به طور روزمره از رایانه استفاده میکند. راستش شرکتAvast اخیراً ابزارهای پیشرفته‌ای به این نرم‌افزار افزوده که آن را به راه‌حلّی عالی در برابر نرمافزارهای مخرب تبدیل کرده است. استفادۀ محدود از ظرفیت رایانه در حین بازی‌کردن، کنترل رفتار برنامه، امنیت wi-fi، و امنیت آنلاین، تنها بخشی از ویژگی‌های جذاب Avast است که می‌توانید در نسخۀ رایگان دریافتشان کنید.
IObit Uninstaller
برنامۀ حذف‌کننده(Uninstaller Program) که ویندوز به‌عنوان پیش‌فرض از آن استفاده میکند، پس از حذف برنامه، مقداری اطلاعات نالازم باقی می‌گذارد. این حجم از اطلاعات، فضای رایانه را اشغال میکند و هدر می‌دهد، و اگر به موقع به آن رسیدگی نشود، در نتیجه سیستم عامل کُندتر خواهد شد و حتی برنامه‌ها با پیغام خطا همراه خواهند بود. دریافت برنامۀ حذف‌کننده‌ای که کارا باشد برای ویندوز ضرورت دارد و برای این مورد، من IObit Uninstaller را توصیه می‌کنم. استفاده از این ابزار واقعاً راحت است و تقریباً هر نوع اطلاعات نالازم باقی‌مانده از برنامه‌ها، از جمله رجیستری(Registry entries)، فایل‌های یکپارچۀ سیستم(System Integrated Files)، فایل‌های موقت(Temporary Files)، و داده‌های برنامه(Program Data) را حذف میکند.
این برنامه همچنین به شما اجازه می‌دهد که برنامه‌ها را به‌طور یکجا حذف کنید، و به بیشترِ دستورات فرآیند حذف برنامه به طور خودکار پاسخ می‌دهد. این برنامه همچنین دارای مدیریت به روز رسانی در ویندوز(Built-In Windows Updates Manager) و مدیریت پلاگین در مرورگر(Browser Plugin Manager) است.
Unchecky
بسیاری از برنامه‌ها با برنامه‌هایی همراه هستند که معمولاً نالازمند و حتی ممکن است حاوی نرمافزارهای مخرّب باشند. و اگر شما یکی از افرادی هستید که برای نصب برنامه، در تمام طول مسیر، بر دکمۀ تأیید کلیک می‌کنید، ممکن است حجم زیادی از چیزهای نالازم را نصب کرده باشید. برنامۀ Unchecky در همین جا به کار می‌آید. Unchecky به طور خودکار، وقتی که برنامۀ جدیدی را نصب می‌کنید، گزینۀ پیشنهادِ نصبِ برنامه‌های همراه را نمی‌پذیرد.
با نصب برنامه اطمینان حاصل خواهید کرد که به جز برنامۀ اصلی، هیچ برنامۀ ناخواسته‌ای دریافت نخواهید کرد. با این حال، هنوز هم توصیه می‌کنم که در هنگام نصب برنامه‌ها با دقت برنامه‌های همراه را بررسی کنید تا مطمئن شوید که نصب این برنامه‌ها را نپذیرفته‌اید (هر چند این مسئله برای من هرگز پیش نیامده است).
PC Decrapifier
اگر شما سیستم عامل تازه‌ای از شرکت سازنده خریداری کرده باشید، پس به احتمال زیاد برنامه‌های طرفِ سومی در آن به شکل پیش‌فرض نصب شده است (که bloatware خوانده می‌شود). در بیشترِ موارد، شما به این برنامه‌ها نیازی نخواهید داشت (من که هرگز به آنها نیاز نداشته‌ام). اگر به این برنامه‌های طرفِ سوم نیازی ندارید، و می‌خواهید یکسره از شرشان راحت شوید، ابزار لازم برای این کار PC Decrapifier است.
این برنامه، سیستم عامل شما را برای bloatware های شناخته شده جستجو میکند و به شما این گزینه را می‌دهد که آنها را حذف کنید. شما می‌توانید به سادگی آن برنامه‌هایی را که لازم ندارید انتخاب کنید و PC Decrapifie آنها را حذف خواهد کرد.
EagleGet
برنامۀ مدیریت دانلودِ مرورگر شما برنامۀ محدودی است. این برنامه به شما اجازه نمی‌دهد که دانلودهای خود را کنترل کنید یا حتی با سرعت بالا دانلود کنید. بنابراین، داشتن یک برنامۀ مدیریت دانلود یک‌جور ضرورت است.
من قبلاً برنامۀ Free Download Manager را ستایش می‌کردم، ولی اخیراً به جای آن از برنامۀ EagleGet Download Manager استفاده می‌کنم. این برنامه سیمایی ساده و زیبا دارد و از پروتکل‌های دانلود(Download protocols) متعددی پشتیبانی میکند.
این برنامه، مانند دیگر برنامه‌های مدیریت دانلود، با استفاده از تکنولوژی Multi-Thread Technology، بالاترین سرعت دانلود را فراهم میکند و به شما اجازۀ کنترل بر تمامی دانلودهایتان را می‌دهد، از جمله اجازه می‌دهد که دانلودها را متوقف کنید و بعداً ادامه دهید، برای دانلودهایتان برنامه‌ریزی کنید، و آنها را در صف قرار دهید، و امکانات دیگر. مهم‌تر از همه، دانلودها را بررسی میکند تا ویروس نداشته باشند و همچنین قابلیت بازیابی لینک‌های دانلود منقضی‌شده را نیز دارد.
FBackup
درست از همان زمانی که سیستم عاملتان را راه‌اندازی می‌کنید، به گرفتن نسخه پشتیبانی از اطلاعاتتان نیاز خواهید داشت. هرگونه خرابی سیستم یا آسیب فیزیکی می‌تواند به این منجر شود که اطلاعاتتان را از دست بدهید. هرچند ابزارهای متعددی برای پشتیبانی از اطلاعات، چه آنلاین، چه آفلاین وجود دارند، اما FBackup با کارکرد ساده‌اش به من کمک بسیاری کرده است. استفاده از این برنامۀ کاملاً رایگانِ پشتیبانی از اطلاعات، بسیار ساده است و اجازه می‌دهد که از اطلاعاتتان، نسخۀ پشتیبانِ آنلاین و آفلاین تهیه کنید. برای پشتیبان‌گیری آفلاین، به‌سادگی محل منبع و محل مقصد را به برنامه می‌دهید و بقیۀ کار بر عهدۀ FBackup خواهد بود. پشتیبان‌گیری آنلاین، شما را به حساب Google Drive متصل خواهد کرد و فرآیند آن مانند پشتیبان‌گیری آفلاین است. این برنامه همچنین دارای پلاگین‌هایی برای برنامه‌های محبوبتان است که از طریق آنها می‌توانید از اطلاعات آن برنامه‌ها بدون خطا پشتیبان بگیرید.
Flux
اگر بیشترِ وقتتان را، به‌خصوص شب‌ها، در برابر سیستم عاملتان می‌گذرانید، به برنامۀ Flux نیاز خواهید داشت. این برنامه برای تنظیم رنگ صفحه نمایش به کار می‌رود و باعث می‌شود نور آبی مانیتور که باعث مشکلات خواب و بیماری‌های چشمی می‌شود، از بین برود.
این برنامه، به‌شکل پیش‌فرض، صفحه نمایشی نارنجی رنگ ایجاد میکند که به چشمان شما آرامش می‌بخشد و به شما کمک میکند که شب‌ها به‌راحتی کار کنید. و هنگامی که کارتان پایان یافت، دیگر برای خواب به مشکل نخواهید خورد.
من مشکل خواب ندارم اما، برنامۀ Flux صفحه نمایش سیستم عامل من را با چشمان من هماهنگ میکند. این برنامه می‌خواهد که شهر محل سکونت خود را به آن بدهید تا بر طبق زمان روز/شب، به طور خودکار صفحه نمایش را تنظیم کند. ممکن است این صفحۀ نمایش در ابتدا عجیب به نظر برسد، ولی بعد از دو سه روز استفاده از آن، مزایای آن را ملاحظه خواهید کرد.
Listary
من اخیراً عاشق این ابزار شگفت‌انگیز شده‌ام و اولین ابزاری خواهد بود که بر روی هر سیستم عامل جدیدی نصب خواهم کرد. Listary، تا آنجا که من می‌دانم، برنامه‌ای است که به کار مدیریت فایل، جستجوگر فایل، اجراکنندۀ برنامه App launcher، دسترسی سریع، و... می‌آید.
این برنامه آن‌قدر کارهای متنوعی انجام می‌دهد که نمی‌دانم می‌تواند به چه دسته‌ای از برنامه‌ها تعلق داشته باشد. ولی آنطور که وب‌سایت برنامه می‌گوید، ابزار جستجویی است مشابه آن‌چه خود ویندوز هم فراهم کرده است.
Listary به شما اجازه می‌دهد که فقط با تایپ‌کردن، هر چیزی را که می‌خواهید در سیستم عاملتان جستجو کنید (نیازی نیست برای این کار، ابزار را باز کنید). این ابزار می‌تواند هر چیزی را باز کند، چه فایل‌های سیستم باشد، چه تنظیمات آن، یا پرونده‌ها و برنامه‌ها. سرعت و دسترسی آسان به آن، من را تحت تأثیر قرار می‌دهد ولی به‌طور کلی با گزینه‌های قابل انتخابی (که من هنوز تمامشان را کشف نکرده‌ام) که دارد ابزار بسیار قدرتمندی است.
تا آنجا که پای جستجو در میان است، این ابزار برای من کارآتر از برنامۀ Cortana در ویندوز 10 بوده است، و همچنین برنامه‌ای است بسیار سبُک.
VLC Media Player
مهم نیست از چه نسخه‌ای از ویندوز استفاده می‌کنید، به هر حال پخش‌کنندۀ Media Player کارآیی نخواهد داشت. ویندوز از فرمت‌های محدودی پشتیبانی میکند. به جای آن، من از VLC Media Player استفاده می‌کنم چون فرمت‌های بسیار متنوعی را پشتیبانی میکند (هرگز ناامیدم نکرده است) و به طرز شگفت‌انگیزی قابلیت تنظیم دارد.
این برنامه به شما کنترل کاملی بر صدا، فیلم، زیرنویس‌ها و گزینه‌های هماهنگ‌سازی خواهد داد. سیمای کلی آن هم کاملاً قابل تنظیم است برای آن که بهتر به نظر برسد، می‌توانید Theme آن را تغییر دهید. علاوه بر این، دارای Add-On است که قابلیت‌های آن را افزایش می‌دهد.
7-Zip
ابزار فشرده‌سازی ویندوز، بسیار محدود است و گزینه‌ای به جز فشرده‌سازی فایل‌ها و خارج‌کردن فایل‌ها از حالت فشرده به شما نمی‌دهد. من نیاز دارم که هر روز فایل‌های متعددی را فشرده و از حالت فشرده خارج کنم، اما حتی اگر شما معمولاً این کار را نمی‌کنید، داشتن یک برنامۀ فشرده‌سازی خوب همچنان اهمیت دارد.
7-zip ابزار قدرتمندی است که به شما اجازه می‌دهد هر نوع فایلی را فشرده و از حالت فشرده خارج کنید.
این برنامه به شما اجازه می‌دهد که با استفاده از شیوه‌های متنوع فشرده‌سازی، فایل‌ها را به درجات مختلف فشرده کنید. شما همچنین می‌توانید اطلاعات خود را با استفاده از رمزگذاری قوی 256 بیتی AES رمزگذاری کنید و از اطلاعات خود آرشیوهای محافظت‌شده‌ای بسازید و اگر نیاز بود آنها را به‌روزرسانی کنید.
علاوه بر این، این برنامه اجازه می‌دهد که همه نوع فایل در حجم‌های بالا از حالت فشرده به سادگی خارج شود. اگر گذارتان به فشرده سازی و خارج کردن فایل از حالت فشرده افتاد، همۀ این ویژگی‌ها به کارتان خواهد آمد.
CCleaner
یکی از بهترین ابزارهای پاکسازی سیستم عامل که باید همراه هر کاربر سیستم عامل باشد، برنامۀ CCleaner است. CCleaner به شما کمک میکند که هر نوع فایل اضافی، از جمله فایل‌های موقتی، فایل‌های cache، فایل‌های اضافیِ مرورگر، و بسیاری دیگر را از سیستم عاملتان حذف کنید. این برنامه کمک میکند که سیستم عاملتان را پاک نگه دارید و از کاهش سرعت آن جلوگیری کنید. من سیستم عامل خودم را لااقل یک بار در ماه پاکسازی می‌کنم، و همیشه بالغ بر 500 مگابایت فایل‌های اضافی آمادۀ حذف‌شدن هستند.
همچنین توصیه می‌کنم برنامۀ CCEnhancer را هم ببینید. این برنامه، یک افزودنیِ مخصوصِ CCleaner است که گزینه‌های بسیاری برای کمک به شما در اختیارتان می‌گذارد.
این مقاله را هم بخوانید: نکات CCleaner و نحوۀ استفادۀ مؤثر از آن.
دانلود مرورگرِ طرف سوم (Third-Party Browser)
برای مرور شبکۀ اینترنت، هرگز Internet Explorer توصیه نمی‌شود. بنابراین مهم است که مرورگرِ طرفِ سومی بر روی دستگاهتان نصب کنید. هرچند اگر از ویندوز 10 استفاده می‌کنید، برنامۀ Microsoft Edge ممکن است به کارتان بیاید.
در حال حاضر 3 مرورگر اصلی Chrome، Firefox و Opera وجود دارند. Chrome مرورگر پرسرعتی است و امن‌ترین مرورگر محسوب می‌شود. به همین ترتیب،Opera مرورگر سبُک و سریعی است و با بسیاری ویژگی‌های منحصر به فرد عرضه می‌شود. و Firefox به این جهت معروف است که به حریم خصوصی شما احترام می‌گذارد.
در نهایت، مسئله این است که نیاز شما را کدام یک می‌تواند برآورده کند. انتخاب کنید، و به Internet Explorer وابسته نمانید.
حرف آخر
بسیاری ابزارهای فوق‌العادۀ دیگر نیز وجود دارند که به همین اندازه به عملکرد مناسب سیستم عامل کمک می‌کنند، اما این‌ها برخی از بهترین برنامه‌ها، و البته محبوب‌ترین برنامه‌ها برای من بودند. اگر برنامۀ خاصی را دوست ندارید، گزینه‌هایی هم جایگزین آنها هستند. بنابراین جستجو کنید تا ببینید آیا می‌توانید چیزی پیدا کنید که به کارتان بیاید.
عکس: Alex Knight on Unsplash
